19. yüzyıl ikinci yarısında Çukurova bölgesinde zirai üretim

Abstract

Doktora Tezi 19. Yüzyılın İkinci Yarısında Çukurova Bölgesinde Zirai Üretim Hilmi Dönmez Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı Elazığ-2005,Sayfa:IX+ Çukurova bölgesi günümüz Türkiye'sinin en önemli zirai bölgelerindendir. Burada ziraatın gelişme seyri aynı zamanda İmparatorluk döneminde zirai alanda yapılan ıslahatların da önemli bir örneğini teşkil etmektedir. Bu bölgede ziraatın gelişme seyri 19.yüzyılda başlayan ıslahatlar döneminden itibaren büyük bir gelişme göstermiştir Çukurova olarak bilinen bölge Anadolu'nun güneyinde Adana merkez olmak üzere, doğudan itibaren Antakya (Amik Ovası), Osmaniye, Kadirli, Kozan ve batıda Tarsus ve İçel kazalarını içine alan geniş bir bölgedir. Seyhan ve Ceyhan nehirlerinin suladığı alanlar geniş bir zirai kapasiteye sahiptir. Bu mülahazalarla hem imparatorluk döneminde yapılan genel zirai ıslahatları ve hem de özelde Çukurova bölgesinde ziraatın gelişmesini takip etmek amacıyla bu çalışmayı yaptık. Çalışmamızda Tanzimatla birlikte başlayan ıslahatlar serisinden olmak üzere zirai alanda yapılan yapısal değişiklikleri, devletin ziraat alanında uyguladığı politikalar ve getirdiği teşvik tedbirleri ele alınmıştır. Daha sonra diğer kaynakların ışığında Amik Ovasından başlayarak bütün kazalardaki söz konusu bölgelerin zirai kapasitelerini, mahsullerini, üretim miktarlarını, ithalat ve ihracat durumlarını inceledik. Her ne kadar çalışmamızın sınırlarını aşsa da konunun devamlılığını takip etmek için, Cumhuriyetin ilk yıllarına hatta bazen 1950'li yıllara kadar bölgedeki zirai gelişme ve buna bağlı genel değişimleri takip ettik. Anahtar KelimelerrÇukurova, Adana, Mersin, Tarsus. Antakya,Tanzimat, Ziraat, Ticaret, Islahat, Amik ovası

Doctoral Thesis Agricultural Production in Chuquorova District in the Second Half Century Hilmi Fırat University Institute of Social Sciences The Department of History Elazığ- 2005, Pace IX+ Chuqurova District is one of the most important agricultural areas. Here, the way agricultural develops also contitutes an important of agricultural reforms in Empire period. In this area agriculture's development begins with the reforms which started in 19th. Century. This study has been made in order to follow both the development of agriculture in Chuqurova district specially and the general agricultural reforms which were made in Empire period. The area which is known as Chuqurova is a large area which covers the Antioch (Amik Ovası) Osmaniya (Jabal-i Barakat), Sis, Kars-i Zu'1-Qadriyya and Tharsus and İç -il in the west. It is in the South of Anatolia having Adana is its center. The areas that Sayhan and Jayhan rivers water have a wide agricultural capacity. In this study, with Tanzimat being agricultural and formal diffrences states politics about agriculture encouragement of the state have been discussed. Then agricultural development in all areas including firstly Amik Ovası the agricultural capacities of these areas, their products, amount of the products, imports and exportation situation were analyzed. Also taking subjects like new forming techniques, machinery using, credit possiblities, research was made with and entirety. Although it is out of the study's boundaries, in order to follow the continuity of the subject, agricultural development in the area and followin general Exchange in the first years of republic, even in 1950s were analyzed. Key Words: Anahtar Kelimeler: Çukurova, Adana, Mersin, Tarsus. Antakya/Tanzimat, Agriculture, Trade, Reform, the plain of Amik