Karşılaştırmalı ülke uygulamalarında Yüksek Denetim Kurumu olarak Sayıştay

Abstract

Yüksek Denetim Kurumları demokratik ülkelerde kurumsal yapının ayrılmaz bir parçası olarak kabul edilmektedir. Yüksek denetim sisteminin tarihi gelişimine bakıldığında, Sayıştayların görev ve yapıları ülkelerin siyasi sistemlerine, kültürüne, hukuki geleneğine ve bölgesel ilişkilerine göre farklı gelişmiş olduğu görülmektedir.Günümüzde Yüksek Denetim Kurumları, kamu kaynaklarının hukuka uygun ve ne ölçüde verimli, etkin ve tutumlu kullanılıp kullanılmadığını tespit etmekte, denetim sonuçlarını yasamaya raporlayarak ve kamuoyuna duyurarak demokrasi gereklerinin yerine getirilmesinde vazgeçilmez bir aktör olarak yer almaktadırlar.Bu çalışmada 9 gelişmiş ülkelerin Sayıştayları ile Türkiye ve Kazakistan Sayıştayları analiz edilip Sayıştayların uluslararası ilişkiler çerçevesinde sıkı işbirliği içerisinde olduğu görülmüştür. Türkiye ve Kazakistan Sayıştayları tarafından yapılan denetimler ve diğer görevleri incelendiğinde, gerekli niteliksel şartları taşıdıkları tespit edilmiş, ancak Kazakistan Sayıştayına bu niteliksel şartlarının geliştirilmesi için iyi uygulamalar çerçevesinde çeşitli öneriler getirilmiştir.Anahtar Kelimeler: Denetim, Yüksek Denetim, Yüksek Denetim Kurumları, Sayıştay.

İn democratic countries Supreme Audit Institutions are the integral part of the institutional structure. The analysis of the Supreme Audit System's historical development showed that the SAIs duties and structures were developed according to the political system, culture, legal tradition and regional relations of the countries.Today Supreme Audit Institutions as an indispensable part in fulfilling democracy check the legitimacy (legality), effectiveness and rationality of the exploitation of national resources, and report its results to the legislative bodies and the society.This research analyses Supreme Audit Institutions in Kazakhstan and Turkey, and 9 developed countries as well. The paper shows close cooperation between SAIs in the context of international relations. The analysis of Kazakhstan and Turkey SAIs' functions finds out that SAIs in Kazakhstan have requisite qualitative terms. However, Kazakhstan's SAIs were given various recommendations in order to introduce and develop world's best practices. Key Words: Audit, Supreme Audit, Supreme Audit Institutions.