Muvakkit-Zâde Mehmed Pertev-hayatı, edebî kişiliği eserleri, Divan`ın tekitli metni ve tahlili

Abstract

IIIÖZETDoktora TeziMuvakkit-zâde Mehmed Pertev-Hayatı, Edebû Kişiliği, Eserleri, Divanı'nın TenkitliMetni ve TahliliMehmet ULUCANT. C. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler EnstitüsüTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim DalıElazığ-2005, SayfaVII+86718. yüzyıl, Türk tarihi ve Türk edebiyatı için önemli değişme ve gelişmelerinyaşandığı bir dönem olmuştur. Türk milletini yakından ilgilendiren siyasû, askerû,ekonomik vd. alanlardaki gelişmeler, bu dönemin dinû ve sosyal yaşamını derindenetkilemiştir. Edebiyat da bu gelişmelerden büyük ölçüde etkilenmiştir.Muvakkit-zâde Mehmed Pertev, 18. yüzyılın ikinci yarısında yaşamış 19.yüzyılın da ilk on yılını görmüştür. Edebû gücünü ve etkisini ne döneminde ne de dahasonra yeteri kadar gösterebilmiştir. O, iyi bir şair olmakla birlikte daha çok iyi biröğrenci, dost ve arkadaş olarak tanınmıştır. Şairliğiyle birlikte, bu özelliklerine vurgudabulunulması şairlikten çok bu özellikleri haiz kimselerin daha çok önemsendiği veihtiyaç duyulduğu bir dönemde yaşadığından olmalıdır.Pertev, hacimli bir divana sahip olduğu halde hakkında ilmû bir çalışma olmayıp,henüz divanının karşılaştırmalı bir çalışması yapılmamıştır. Bu çalışmada; şairin hayatı,edebû kişiliği ve eserleriyle ilgili bilgiler toplanmış ve divanının tenkitli metniylebirlikte tahlili yapılmıştır. Şiirleri şekil ve içerik olarak sağlam ve güçlü olmasınarağmen Pertev, kendine has bir üslup belirleyip devam ettirememiştir. Etkilenmelereaçık olan Pertev'in pek çok şairden izler taşıdığını görmek mümkündür. Şiirlerindeözellikle mahallûleşmenin etkisi ve Nedim'in şuhâne edâsıyla hikemû edânın etkileri sonderece belirgindir. Kullandığı dil, sade ve akıcıdır. Aşırı sanat kaygısı taşımayan şiirleri,Klâsik şiirimizin bir devamıdır. Aruz ölçüsünü başarılı bir şekilde kullanan şairin,heceyle yazılmış bir şiiri de vardır.Pertev, Klâsik şiirimizi daha ileriye götürmek arzusunda olan bir şairimizdir.Hicrû 1159 (Milâdû 1746) yılında İstanbul'da doğmuş, Hicrû 1222 (Milâdû 1807-8)yılında Edirne'de ölmüştür. Kabri, Hasan Sezayi Dergahı hazûresindedir.

IVABSTRACTPDH THESISMuvakkit-zâde Mehmed Pertev, His life, Literary personality, Works And His Divan?sCriticized Text and Its AnalisisMehmet ULUCANT.R.Fırat University, Institute of Social Sciences Turkish Language and LiteratureDepartmentElazığ-2005, PageVII+86718th century has been a period in which important changes and developmentsregarding Turkish History and Literature have taken place. The political, military,economical and other developments have affected the religious and social life of thatperiod deeply. Literature has also been affected greatly from these advances.Muvakkit-zâde Mehmed Pertev hes lived in the second part of the 18th centuryand seen the first ten years of the19th century. He could sufficiently have shown hisliterary power and effect neither in his period nor later. Although he was a good poet, hewas known beter as a student and a friend. Together with his poetry, that hispeculiarities be so emphasized is because the poets having these characters live in theperiod they are needed.Although pertev has had a great divan, there is no scientific study about him andthere is no comparative study of his divan. In this study; information about his life, hisliterary personality and Works has been collected and the analisis of his divan togetherwith ıts criticized text has been done. Even though his poems are powerful with respectto the content, Pertev could not have determined a styleof himself and continued ıt. It ispossible to see the effects of other poet on Pertev. On his poems, the effect of beinglocalized and Nedim?s effect is clearly obvious. His language is pure and fluent. Hispoems having no art doubt are the continuation of our classcal poetry. The poet usingthe aruz sucessical poetry. The poet written with hece measure. Pertev, is a poet havingthe desire of developing our classical poetry.He was born in İstanbul in 1159 (Hicrû) and in 1746 (Miladû). He died in Edirnein 1222 (Hicrû) and in 1807-8 (Milâdû). His grave is in the cite (dergâh) of HasanSezayi.