CBS ve uzaktan algılama metodolojisi ile araban ilçesinde (Gaziantep) güneş enerji santrali (GES) için uygun alanların belirlenmesi

Abstract

Fosil yakıtlar, birçok ekolojik olumsuzluklar ortaya çıkarmaktadır. Son dönemlerde birçok ekolojik ve ekonomik nedenden dolayı Türkiye'de ve Dünyada yenilenebilir enerji kaynakları teşvik edilmektedir. Bu kaynaklardan birisi de Güneş Enerji Santralleridir (GES). GES'lerin kurulacağı yerin doğru ve planlı bir şekilde belirlenmesi önemli bir konudur. GES'lerin uygunluğu için yıl içerisinde güneşlenme süresi fazla olan, ekolojik çeşitliliğe zarar vermeyecek, I. sınıf tarım arazilerini daraltmayacak vs. yerlerin belirlenmesi gerekir. Bu çalışmada Araban İlçesinde GES kurulması uygun alanlar hem ekolojik hem de yüksek enerji verimliliği ve ekonomik bağlamda belirlenmeye çalışılmıştır. Araban, yıl içinde yüksek oranda güneşlenmektedir. Araban'ın GES için iklimsel uygunluğu yeterince değerlendirilmemektedir. Bu çalışmada, CBS kullanılarak çok ölçütlü karar alma yöntemi ile parametreler belirlenerek yer uygunluk analizi yapılmıştır. Çalışmamızda CBS ve uzaktan algılama metotları ile GES tarlası uygunluğu için çeşitli katmanlar oluşturulmuştur. Bunlar; litoloji, yer yüzeyi sıcaklığı (YYS), arazi kullanım kabiliyet sınıfları, arazi kullanım haritası, vejetasyon haritası, eğim, bakı ve yükselti haritalarıdır. Araştırma sonuçları, Araban İlçesinde GES tarlası kurulması için uygun alanların olduğunu göstermektedir. Bu alanların başında, hafif eğimli vejetasyondan yoksun güney yamaca bakan tarımsal olarak verimsiz bazalt yüzeyleri gelmektedir. Bu alanlarda kurulacak GES alanları hem ekolojik tahribat yaratmayacak hem de yüksek enerji verimliliği ile ekonomik anlamda kazançlı olacaktır.

Many ecological problems occur during the use of consumable energy sources. Recently, due to excessive increase prices of fossil fuel resources, renewable energy sources are encouraged in Turkey and in the World. One of these sources is Solar Power Plants (SPW). It is an important issue to determine the places where SPWs will be established in a correct and planned way. In order to ensure the conformity of SPWs, the places where the sunshine duration is high, do not not harm the ecological diversity and do not narrow the 1st class agricultural lands need to be determined. In this study, it is aimed to determine the suitable areas with respect to the both ecological and high energy efficiency and economic context in Araban District. Sunshine duration is relatively hight but the climatic suitability of Araban for SPW has not been evaluated. In this study, by using GIS, parameters are determined by multi-criteria decision-making method and place conformity analysis is performed. Along with the present study, various layers were formed for SPW area compatibility using GIS and remote sensing methods. These are lithology, land surface temperature (LST), land use capability classes, land use map, vegetation map, slope, elevation and elevation maps. The results of the study show that there are suitable areas for the establishment of SPW areas in Araban District. These areas are the agriculturally inefficient basalt surfaces facing the southern slope, which lacks a slightly sloping vegetation. The SPW areas to be established in these areas will not only create ecological damage but also will be economically profitable with high energy efficiency.