Yetiştirme yurdunda barınan 13-15 yaş grubu ergenler ile aileleri yanında yaşayan aynı yaş grubu ergenlerin psikolojik belirtilerinin karşılaştırılması (Gaziantep Erkek Yetiştirme Yurdu örneği)

Abstract

ÖZET Bu araştırma, Gaziantep Erkek Yetiştirme Yurdu'nda barındırılan (13-15) yaş grubu ergenlerle, bu ergenlerin öğrenim gördükleri okullarda benzer sosyo-ekonomik özelliklere sahip aynı yaş grubu erkek ergenler üzerinde yapılmıştır. Araştırmanın örneklemi 65'i yetiştirme yurdu ve 65'i aileleri yanında kalan ergenler olmak üzere toplam 130 ergenden oluşmuştur. Araştırmanın amacı, erkek yetiştirme yurdunda barınan (13-15) yaş grubu ergenler ile ailesi yanında yaşayan aynı yaş grubu ergenlerin psiko lojik belirtilerini karşılaştırmalı olarak incelemektir. Araştırmanın bulguları, ergenlerin kendi bildirimleri ile sınırlı kal mıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak deneklere uygulanan ve psiki yatrik belirti ve yakınmaları içeren `Belirti Tarama Listesi` araç olarak kullanılmıştır. Verilerin istatistiksel çözümünde, ki-kare testi kullanılmış ve yüzde lerden yararlanılmıştır. Bu işlemlerin gerçekleştirilmesinde yanılma payı (p) 0.05 olarak belirlenmiştir. Deney ve kontrol gruplarım oluşturan ergenler arasında bedensel iş levlere ilişkin zorlanma (somatizasyon) ve obsesif-kompulsif boyutu belir tilerinde anlamlı bir farklılık saptanmamıştır. Kişiler arası duyarlılık boyutu belirtilerinden `başkalarının sizi anla madığı veya hissedemeyeceği duygusunu yaşama` yakınması bakımından deney ve kontrol grupları arasında anlamlı bir fark bulunmuştur. Yine ay nı boyutun diğer belirtileri arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. İki grup arasında depresyon boyutu belirtilerinden, `yalnızlık duygu- iisunu yaşama` ve `her şeye karşı ilgisiz olma` yakınmalarını yaşama bakı mından fark anlamlı görülmüş, aynı boyutun diğer belirtilerinde ise, an lamlı bir fark bulunmamıştır. Anksiyete boyutunun belirtilerinden `korku duygusunu yaşama`, `gerginlik veya coşku hissini yaşama` yakınmaları bakımından deney ve kontrol grupları arasında anlamlı bir fark bulunmuştur. Her iki grubun denekleri arasında psikotizm belirtilerinden biri olan `bir kimsenin düşüncelerinizi kontrol edebileceği düşüncesini yaşama` ya kınmasında anlamlı bir farklılık saptanmış genel zorlanma boyutu belirti lerinde anlamlı bir fark bulunmamıştır. Bu araştırma bulgularına göre kurum bakımının ergenlerin sağlıklı gelişimi ve uyumu üzerinde olumsuz etkilerinin olduğu dikkat çekmekte dir. Araştırma önerilerinin, kurum bakımının çocuğun gelişimi üzerindeki olumsuz etkilerini azaltabileceğine ve bundan sonraki araştırmalara ışık tutacağına inanılmaktadır. 111

ABSTRACT This study was carried out on the 13-15 year old adolescent boys sta ying at Gaziantep Boys Orphanage and on adolescents of the same age group attending the same schools. The socio-economic levels of both groups were considered similar. 65 adolescents living in the orpanage and 65 adolescents living with their families composed the subjects of the research. The purpose of the study was to compare the psychological symptoms of the two groups. As the data collection instrument SCL-90-R List (Sympton Distress Check List-90-R) was used. In the statistical analysis of data, chi-square technique was used and frequencies and percentages of related data were stated. In the chi-square testing, statistical differences between the groups were analysed at the le vel of 0.05. In the study a statistically significant difference was not found betwe en the groups in terms of Somatic and Obsessive and Compulsive Symptoms. On the other hand, the statistical difference between the gro ups regarding the symptom of feeling of not to be understood or noticed by the others which is included among the symptoms of emotional interaction was found to be meaningful. Similary, a statistically meaningful difference was pointed out in terms of some depressive symptoms such as feeling of loneliness and igno ring the things around and phobic anxiety including experiencing the fear of travelling by bus, train or plane. The difference between the groups regarding the symptoms of anxiety and feeling of tension and enthusiasm and some psychotic problems such IVas having the impression of being controlled by others was not statistically meaningful. According to the findings of this research, it has been noticed that the orphanage environment has some negative effects on the healthy deve lopment of adolescents. It is highly belived that the recommendations of the study would lessen those negative effects of the orphanage environ ment on the development of adolescents and will shed light to the fort- hcomming studies.