İlköğretim okul yöneticilerinin duygusal yeterlilikleri ile kulandıkları yönetsel güç kaynakları arasındaki ilişkinin öğretmen algılarına dayalı olarak incelenmesi

Abstract

oz İLKÖĞRETİM OKULU YÖNETİCİLERİNİN DUYGUSAL YETERLİLİKLERİ İLE KULLANDIKLARI YÖNETSEL GÜÇ KAYNAKLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ÖĞRETMEN ALGILARINA DAYALI OLARAK İNCELENMESİ (Gaziantep İli Merkez İlçeleri Örneği) İŞBİLİR, Hülya Yüksek Lisans Tezi, Eğitim Bilimleri Tez Yöneticisi: Yrd. Doç. J)r. M. Semih SUMMAK Ocak 2005, 119 sayfa Bu araştırma, 2003- 2004 eğitim öğretim yılı içerisinde, Gaziantep ili merkez ilçe lerinde görev alan ilköğretim okulu müdürlerinin duygusal zeka biçemleri ile kullanmış oldukları yönetsel güç kaynağı arasındaki ilişkinin öğretmen algılarına dayalı olarak belirlen mesi amacı ile yapılmıştır. Araştırma betimsel yöntem ve ilişkisel tarama modeline göre desenlenmiştir. Araştır manın evrenini 120 özel ve resmi ilköğretim okulunda görev yapan 4870 öğretmen oluştur muştur. Araştırma evreni iki tabakaya ayrılmıştır. Veri toplama aracı tabakalar içinden yan sız örneklem yolu ile rastgele seçilen 12 ilköğretim okulunda görev yapan 496 öğretmene uygulanmıştır. Araştırmacılar tararından hazırlanan likert tipi ölçme aracı kullanılmıştır. Anketin güvenirlilik katsayısı (Alpha^O^S) bulunmuştur. Duygusal yeterlilik ve kullanılan güç kay nağı arasındaki ilişkinin tespiti için korelasyon katsayıları alınmış, betimsel değişkenlerin çö zümlenmesi için t- testi ve tek yönlü varyans istatistiksel işlemlerine baş vurulmuştur. Elde edilen verilere göre; denekler müdürlerinin duygusal yeterlilik düzeylerini `iyi düzeyde` algılamaktadır.II -İÖO müdürlerinin öğretmen algılarına dayalı olarak bulunan duygusal yeterlilik düzeyleri ile yönetsel güç türlerinden yasal güç ve zorlama gücü arasında ters yönde; uzmanlık gücü, karizmatik güç ve ödül gücü arasında doğrusal yönde bir ilişki bulunmuştur. -Duygusal yeterlilik düzeyi iyi ve çok iyi olan okul müdürlerinin ağırlıklı olarak kullanmış oldukları güç türleri uzmanlık gücü, karizmatik güç ve ödül gücüdür. -Duygusal yeterlilik düzeyi düşük ve çok düşük olarak belirlenen ilköğretim okulu müdürlerinin ağırlıklı olarak kullanmış olduğu yönetsel güç kaynaklan ise zorlayıcı güç ve yasal güç olarak bulunmuştur. Ayrıca araştırmada alt problemlere ilişkin şu sonuçlar elde edilmiştir: - Öğretmenlerin İOÖ müdürlerinin duygusal zeka yeterliliklerini algılamada cinsi yete bağlı olarak bir ferklılık olduğu ancak diğer betimsel değişkenlere göre algılamalarında anlamlı farklılık görülmemektedir. Araştırmanın sonuçlarına göre müdürlerin seçiminde ve yetiştirilmelerinde duygu sal yeterliliklerinin de göz önüne alınması, halen görev yapanların duygusal yeterliliklerini geliştirici hizmet içi kursa katılmalarının sağlanması ve işbaşındaki performanslarının de ğerlendirilmesinde bu durumunda göz önüne alınması önerilmektedir.

Ill ABSTRACT AN ANALYSIS OF RELATIONSHIP BETWEEN ELEMENTARY SCHOOL DIRECTORS' EMOTIONAL INTELLIGENCE LEVEL AND THEIR PREFERRED MANAGERIAL POWER SOURCE, BASED ON THE PERCEPTION OF ELEMENTARY SCHOOL TEACHERS (A Case Study in Greater Gaziantep Province) By İŞBİLİR, Hülya Supervisor: Assist. Prof. Dr. M. Semih SUMMAK Master's Thesis in Educational Administration January, 2005, 119 pages. This descriptive study was designed to seek an answer(s) to the major problem drafted as: `Is there a statistically significant relationship between the elementary school directors' Emotional Intelligence level and managerial power they prefer to employ?` The actual sample of the study consisted of 496 subjects withdrawn from a population of 4870 teachers working in 120 elementary schools (both private and public) in Gaziantep, during the academic year 2003-2004. Raw data were collected through a specially developed `EQ` and `Managerial Power Source` scales. After assuring reliability (Alpha=0.98) and validity the scales were administered to the sample. Findings of the study revealed statistically significant relationship between the elementary school directors' choice of managerial power and their level of Emotional Intelligence; those whose EQ levels were perceived as `low` seemed to have preferred legislative and coercive power, while `high` EQ levels positively correlated with charismatic and referent power sources.