Milli Mücadele`de Kilis

Abstract

VI ÖZET MİLLÎ MÜCADELE'DE KÎLİS İNCE, Halil İbrahim Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Tarihi Tez Yöneticisi: Yrd. Doç. Dr. Süleyman ÜNÜVAR Ocak, 2004, XV + 234 sayfa Tarihi çok eskilere dayanan Kilis, Babiller, Hititler, Asurlular, Persler, Romalılar gibi pek çok medeniyete beşiklik yapmış; İslâmiyet döneminde de Araplar ve Memlûkların idaresinde kalmıştır. Merci Dâbık Savaşı ile Osmanlı topraklarına katılan Kilis, şehir olma vasfını kazanmıştır. XX. yüzyılın başlarında Mezopotamya bölgesinde zengin petrol yataklarının bulunmasıyla emperyalist devletler Osmanlı Devleti 'nin elinde bulunan bu bölgeyi ele geçirmek için çeşitli entrikalara girişmişlerdir. I. Dünya Savaşı sırasında imzaladıkları anlaşmalarla Osmanlı Devleti'ni paylaşarak tarihten silmek istemişlerdir. İngilizler Fransızlara vermeyi vaat ettikleri Maraş, Antep, Kilis ve Urfa'yı Mondros Ateşkesi'nin akabinde işgale başlamışlardır. Kilis'teki İngiliz işgali dönemi daha sonraki Fransız işgali dönemine nazaran sakin geçmiştir. Bunun sebeplerinden birisi, işgal askerlerinin pek çoğunun Hintli Müslümanlardan olması ve ahaliye karşı iyi davranmaları, mahallî idareye karışmamaları, bir diğeri de İngilizlerin, Ermenilerin entrikalarını anlayınca onlara karşı tavır almaları sebebiyle Ermenilerin ahaliye karşı fazlaca bir harekette bulunamamasıdır. Fransız işgali döneminde ise Kilis'te esaslı bir direniş teşkilâtı kurulmuş ve mücadele başlamıştır. Polat Beyin bölgeye gelmesiyle birlikte Kuva-yi MilliyeVII tam anlamıyla organize olmuş ve emir-komuta zinciri içerisinde Fransızlara karşı büyük bir mücadele örneği sergilemiştir. İngilizlerin işgal dönemine nazaran Fransızların halka son derece acımasız davranması, bu mücadelenin başlamasında ve büyük başarılar kazanmasında etkili olmuştur. Ankara Antlaşması ile Kilis işgalden kurtulmuştur. Ancak, anlaşmaya göre sınır şehrin bir km. yakınından geçtiğinden Kilis'e ait olan en verimli araziler ve Fellah, Amiki, Şakağı, Com, Okçuizzettin ve Şeyhler nahiyeleri ile bunlara bağlı pek çok köy ve buralarda yaşayan 30.000 kadar nüfus Suriye topraklarında kalmıştır. Kilis halkı, bu sorunu sürekli olarak ilgili makamlar nezdinde gündemde tutmaya çalışmıştır. 1926 yılında yapılan sınır düzeltme çalışmalarında 12 Türk köyünün Türkiye'ye geçmesi kabul edilmiş, ancak bu köylerin arazilerinin büyük kısmı Suriye tarafında kalmıştır.

VIII ABSTRACT The aim of the study is to bring the atrocities committed on people who liwed in Kilis, their fight for freedom, their opposition to the idea of handing out Kilis to Arabic countries, their commitment for their country and the generosity of those who lost their lives in the war of independence against the invasion of all parts of our country by the Allied forces following the Moundros Armistice, which the Ottoman Empire was unjustly made to sign at the end of World War I. No studies have been done about the events that took place in Kilis and its surrounding yet. Thinking that we can pay our debt of gratitude and present our sincere thanks to those who lost their lives during the war and the war veterans only by not forgetting them, and with the aim of providing relevant data about the issue, we put the topics that were taken as research problem in this study under scrutiny. The firt section of the present study comprizes geopraphical information about Kilis and its surrounding, history of Kilis and brief information about the general condition of the country after World I. The second section is about the invasion of Kilis by British troops. In the third section the period of French invasion, support of people who lived in Kilis to the independence war of Gaziantep were analyzed, and the freedom of Kilis after the Ankara Armistice and problems about border of Kilis after gaining the freedom were studied.