XVIII. yüzyılın ilk yarısında Ayıntab`da su kültürü

Abstract

VI ÖZET XVIII. YÜZYILIN İLK YARISINDA AYINTAB'DA SU KÜLTÜRÜ YÜCEL, Ali Yüksek Lisans Tezi, Tarih Ana Bilim Dalı Tez Yöneticisi : Yard. Doç. Dr. Celâl PEKDOĞAN Mayıs, 2004, 105 sayfa Aymtab kenti, fiziki şartlan itibariyle doğal su kaynaklarından mahrum bir kenttir. Yaşamın zorunlu bir unsuru olan su, şehir dışındaki su kaynaklarından, yeraltı boruları vasıtasıyla getirilip, kent içerisindeki dağıtım şebekesi ile evlere kadar ulaştırılmıştır. Tüm insanların yararlanabilmesi amacıyla da çeşme, kastel gibi su yapıları ile bu sular insanların hizmetine sunulmuştur. Bu su yapılarından kasteller Aymtab' a has olmaları ve farklı bir mimariye sahip olmaları açısından, Aymtab su kültürünün önemli bir parçasını oluşturmaktadırlar. Su günlük yaşamdaki yeri sebebiyle dil üzerinde de etkiye sahiptir. Ayıntab ağzı incelendiğinde bu kente özgü su ile ilgili kelimelerin var olduğu görülür. Suyun paylaşımı, vakf edilmesi de yine su kültürüne ait birer simgedir. Araştırma kapsamındaki Ayıntab Şer'iye Sicillerinde de görüleceği gibi Osmanlı hukuk literatürü su konusunda önemli bilgilere sahiptir. Sosyal, ekonomik, hukuki ve mimari yönlerden incelendiğinde Ayıntab' daki su kültürü kendine has nitelikleri ile Türk kültürü içinde önemli bir yer tutmaktadır. Bilim Dalı Sayısal Kodu: TAR 560

VII ABSTRACT FIRST HALF OF XVIII. CENTURY IN THE AYINTAB WATER CULTURE By Ali YÜCEL Master's Thesis, Departmant of History Supervisor: Asst. Prof. Dr. Celâl PEKDO?AN June, 2004, 105 pages The city of Ayintab is deprived of natural water resources because of its physical geographical conditions. Vital for life water which was transported to the houses through water pipes was distributed to the city from the fountains outside the city. Water was offered to the service of the people by the water structures such as, çeşme, kastel. The water structures of Ayintab, kastels, are the significant part of Ayintab water culture from the standpoint of unigue and different architecture and the characteristic of Ayintab. Water has an influence on language because of its position in daily life. In examing Ayintab dialect, the words belonging to water are seen. The sharing and donating (vakf etmek) of water is, also, sign for the water culture. As seen in the Ayintab Şer 'iye Sicil, Ottoman Law documents have important information about water. The Ayintab water culture with its unique charecteristic has strong position in Turkish culture with respect to the social, economic, architectural, legal aspects. Science Code: His 560