1990-2004 yılları arasında Türkiye ile Ortadoğu ülkelerinin ekonomik ilişkileri

Abstract

ÖZET1990-2004 YILLARI ARASINDA TÜRK YE LE ORTADOĞUÜLKELER N N EKONOM K L ŞK LERD REZ NC , AykutYüksek Lisans Tezi, ktisat ABDTez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. brahim ÖRNEKEylül 2005, 158 sayfaOrtadoğu'ya ismini veren anlayış Avrupa kaynaklı bir yorumdur. Ortadoğu;Türkiye, ran, Mısır üçgeni ve bu üçgenin içinde kalan Arap yarımadasındaki ülkelerikapsamaktadır. Ayrıca Ortadoğu, bu devletleri ve bunlara komşu olan çevreMüslüman ülkeleri yani Kuzey Afrika, Sudan, Somali ve Afganistan'ı içinealmaktadır. Akademik çevrelerde ise, genellikle Türkiye, ran, Mısır, srail, Irak,Birleşik Arap Emirlikleri, Kuveyt, Lübnan, Suriye, Suudi Arabistan, Yemen, Ürdünve Umman'ı içine alan bir kombinasyon olarak kabul görmektedir.Bu çalışma, Türkiye ile Ortadoğu ülkelerinin dış ticaret ilişkilerinikapsamaktadır. Elde edilen bulgular sonucunda, Ortadoğu'ya ihraç edilen mallarınfarklılığının ithal mallarına oranla değişiklik arz ettiği, Ortadoğu ülkelerinin ihraçmallarının yeraltı zenginliklerinden ve tarım ürünlerinden oluştuğu, sadece birkaçOrtadoğu ülkesinin ihraç kalemleri arasından diğerlerine oranla daha avantajlı birkonuma sahip olduğu tespit edilmiştir. Bölge ülkelerinin iktisadi yapılarınıngelişmemiş olması ve sanayileşme konusunda yeterli alt yapıyı oluşturamamışolmaları nedeniyle de ticaret yapılan diğer ülkelerle rekabet edebilme güçlerininolmadığı görülmüştür. Ayrıca Türkiye'nin Ortadoğu'yla 1990-2004 yılları arasındayapmış olduğu dış ticaret yapısı Avrupa Birliği Ülkeleri ile karşılaştırıldığı zaman,Ortadoğu'ya yapılan dış ticaret dengesinde Türkiye'nin lehine bir artış söz konusuiken Avrupa Birliği Ülkeleri ile yapılan dış ticaret dengesinde Türkiye'nin aleyhinebir durum yaşandığı görülmüştür.Anahtar kelimeler: Ortadoğu, Dış ticaret, Uluslararası ticaret, hracat, thalat.

ABSTRACT1990-2004 ECONOM C RELAT ONS BETWEEN TURKEY AND M DDLEEAST COUNTR ESDIREZINCI, AykutPostgraduate (High Lience) Thesis, Economics ABDSupervisor: Assist. Prof. Dr. Ibrahim ORNEKSeptember 2005, 158 pagesThe name, known as the Middle East, is a result of European comment. TheMiddle East consists of the triangle of Turkey, Iran,Egypt and also the countriessituated in Arabic peninsula in this triangle. In addition to this countries the MiddleEast also comprise the adjacent countries that are North Africa, Sudan, Somalia,Afghanistan. Academics consider the region as the combination of Turkey, Iran,Egypt, Israel, Iraq, United Arabic Embassy, Kuwait, Lebanon, Sryia, Saudi Arabia,Yemen, Jordan and Omman.In this study foreign trade relations between Turkey and the Middle Eastcountrıes is researched. The goods that are exported to the Middle East countries aremuch more numerous than the imported ones. Export goods of the Middle Eastcountries are mostly underground resources and agriculture yields. Only a fewcountries are advantageous with respect to the others regarding the exporting goods.Due the fact that undeveloped economics and insufficient background in industrialarea, the Middle East countries lack the competitive characteristics in trading withother countries. We also concluded that the foreign trading of Turkey to the MiddleEast between 1990-2004 when compared to the trading relations with Europeancountries it can be inferred from the research that in the former Turkey isadvantageous but in the latter case Turkey is disadvantageous.Key words: Middle East, Foreign trade, International trade, Export, Import.