Ahmet Yesevi`nin hikmetlerinde tasavvuf mertebeleri

Abstract

Hoca Ahmet Yesevi XII. yy'da Orta Asya'da yaşayan sufi şairdir. Türk dünyasının en büyük isimlerinden biridir. Türk halkları arasında Yesevi, tasavvufun ana temsilcilerinden biri olarak kabul edilir. Göçebe Türklere İslam'ı anlatmak için anadili Türkçeyi kullanıp hikmetler söyledi. Bu hikmetlerden oluşan Divan-ı Hikmet adlı eseri günümüzde değerini yitirmedi. Orta Asya'nın çeşitli uluslarının kültürüne giren hikmetler ve tarikatı miras bıraktı. Öğretileri ve tarikatı Türk toplumunun dini oluşumunda büyük bir rol oynadı. Yetiştirdiği müritleri `Yeseviyye` tarikatının büyük coğrafyaya yayılmasına sebep oldu.Bu çalışmada Hoca Ahmet Yesevi'nin Divan-ı Hikmet adlı eserinden tasavvufi mertebeler incelenip tespit edilmeye çalışılmıştır. Tez iki bölümden oluşmaktadır. Çalışmanın birinci bölümünde Ahmet Yesevi'nin hayatı ve eserleri, tarikatı ve yolunu takip eden halifeleri hakkında kısaca bilgi verilmiştir. İkinci bölümünde Ahmet Yesevi'nin tasavvufi görüşleri ele alınıp hikmetlerinden Allah'a ulaşmak yolunda sâlikin geçmesi gereken mertebeleri incelenmeye çalışılmıştır.

Hodja Ahmet Yassawi is a Sufi poet who was born in XII century in Central Asia. His name is one of the biggest names in the Turkic world. Yesevi is regarded as one of the main representatives of Sufism among the Turkic peoples. He used his mother tongue Turkish to tell Islam to the nomadic Turks and said hikmets. His book, Divan-ı Hikmet, which consists of these hikmets, has not lost its value today. The hikmet and order are legacy which entered into the culture of various nations of Central Asia. His teachings and order played a major role in the religious formation of Turkic society. His followers he trained led to the spread of the order `Yeseviyye` to a large geography.In this study, we tried to examine and determine the Sufi orders in his book Divan-ı Hikmet. The thesis consists of two chapters. In the first part of the study, it is given brief information about the life and works of Ahmet Yassawi and the khalifs who follow the order and his way. In the second part, it is tried to examine the religious views of Ahmet Yassawi and the orders which every sufi have to pass in order to reach the love of Allah.