Ergani Bakır İşletmesi flotasyon atısularının Maden Çayı`ndaki kirlilik potansiyeli

Abstract

m ÖZET Yüksek Lisans Tezi ERGANİ BAKIR İŞLETMESİ FLOTASVON ATIKSULARININ MADEN ÇAYI'NDAKİ KİRLİLİK POTANSİYELİ Faruk GÜR Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Kimya Mühendisliği Anabil im Dalı 1993, Sayfa: 81 Bu çalışmada, Etibank Ergani Bakır İşletmesi Flotasyon atıksularının Dicle'nin başlangıcı olan Maden Çayı üzerindeki kirlilik potansiyeli araştırılmıştır. Bu amaçla Maden Çayı 'nın, tesisi kapsayan 7 km'lik bir kısmından kirliliği belirleyecek şekilde numune alma istasyonları seçilmiştir. Ekim 1991 tarihinden itibaren bir yıl süreyle ayda bir alınan su numunelerinde sıcaklık, pH, iletkenlik, çözünmüş oksijen, kimyasal oksijen ihtiyacı, alkalinite, katı madde ve ağır metal lerCCu, Fe, Mn, Zn, Co, Ni, Cd, ve Pb) tayin edilmiştir. Ayrıca flotasyon katı atığına EPA ekstraksiyon testi uygulanarak ağır metal kirlilik potansiyeli belirlenmiştir. Ergani Bakır İşletmesi Flotasyon atıklarının dini erdirildiği barajlardan Maden Çayı'na akan atıksularda yüksek miktarda, esasIV itibariyle sülfürlü minerallerden ibaret, katı madde tesbit edilmiştir. Gerek bu katı maddenin çözünmesi ve gerekse yağışların cevher ve cüruf sahasından sızdırdığı suların Maden Çayı'nda ağır metal kirliliği oluşturduğu belirlenmiştir. Bazı metallerin konsantrasyonlarının çeşitli su kriteri erindeki limit değerlerini astığı tesbit edilmiştir. Flotasyon katı atığının EPA akstraksiyon test sonuçlan, bu atığın atmosferik ve bakteriyel etkilerle bozunarak sürekli bir kirlilik potansi yeli ol uşturacağı nı göstermektedi r. ANAHTAR KELİMELER : Ağır Metal Kirliliği, Metaiurjik Atıkların Kirlilik Potansiyeli, Maden Drenaj l arının Kirliliği, EPA ( Ağır Metal ) Ekstraksi yon Testi

SUMMARY Master Thesis POLLUTION POTENTIAL OF FLOTATION WASTEWATERS OF ERGANİ COPPER PLANTS ON MADEN BROOK Faruk GÜR Fırat University Graduate School of Natural and Applied Sciences- Department of Chemical Engineering 1993, Page: 81 The flotation wastewaters of the Ergani Copper plant of EtiDank was examined for its pollution potential on the Maden Brook, the cradle of the Dicle River. Sampling sites in the length of 7 km were chosen on the Maden Brook as such to comprise the whole region of the copper plant. Starting as from October 1991 water samples were analysed monthly for solid substances, chemical oxygen demand, alkalinity and heavy metals (Cu, Fe, Mn, Zn, Co, Ni, Cd and Pb ),and the temperature, pH, conductivity, dissolved oxygen, of the samples were measured. In addition, the pollution potential of heavy metals were examined by EPA Extraction Test applied to the solid wastes of flotation.VI ' High amounts of solids consisted basically of sulphur minerals was found in the wastewater discharged into the Maden Brook from the flotation waste settling ponds of the Ergani Copper Plant. It was found that the both, the dissolution of these solid wastes and the leakages from the slag and ore heaps caused by rainfall result in heavy metal pollution in the Maden Brook. Concentrations of same heavy metals were found to exceed the tolerable limit values shown in various water criteria. EPA extraction test results indicate that these flotation solid wastes will be a permanent pollution potential due to decomposition of the waste by atmospheric and bacterial effects. KEY WORDS : Heavy Metal Pollution, Pollution Potential of Metal urgical Wastes, Pollution by Mine Drainage, EPA ( Heavy Metal } Extraction Test