Kamu ilköğretim okullarına ayrılan finansmanın, talep kanalından (demand-sıde) okul-merkezli yönetim temelinde kullanımı: Dünyadaki uygulamalar ve Türkiye projeksiyonu (Adıyaman örneği)

Abstract

Modern eğitim finansmanı paradigması, geleneksel finansman sisteminin aksine, sadece kaynakların eşit dağılımıyla değil, aynı zamanda bu kaynakların eşitlik, etkililik, çeşitlilik, uygunluk ve kalitenin sürdürülebilirliğiyle de ilgilenmektedir. Meta analiz ve nitel çalışma temelinde desenlenen bu araştırma, ülkemizde eğitim finansmanın kullanım biçiminin değiştirilerek, talep kanalından/ okul merkezli yönetim temelinden kullanımı konusunda, araştırmacılar ve uygulayıcılar nezdinde bir farkındalık/ tartışma ve araştırma zemini oluşturma amacına dönüktür. Bu bağlamda, ?kamu ilköğretim okullarına genel bütçeden ayrılan finansmanın, talep kanalından kullanımı konusunda dünyadaki uygulamaların genel sonuçları nedir ve bu uygulama örneklerinin Türkiye'ye uyarlanabilmesi mümkün müdür?? ana ve ?eğitim için ayrılan finansmanın talep kanalından kullanımı konusunda Adıyaman merkez ilçedeki kamu ilköğretim okulu yöneticilerinin görüşleri nelerdir?? alt problemi çalışılmıştır. Ana probleme yönelik olarak; 1980?2008 yılları arasında eğitim finansmanı ve okul merkezli yönetim (okulda karar alma, kararlara katılma, okul merkezli bütçe gibi) bağlamında yurt içinde ve yurt dışında yapılan ve araştırmacı tarafından seçilen 38 araştırma ve 2 kitap üzerinde meta analiz çalışması, alt probleme yönelik olarak da; 2008?2009 öğretim yılında Adıyaman merkezde toplam 42 resmi ilköğretim okulunda görev yapan 35 müdür veya yardımcısı ile görüşmeler yapılmıştır. Elde edilen veriler, ?içerik analizi tekniği? ile çözümlenmiştir. Meta analiz çalışmasında elde edilen bulgular, eğitim için ayrılan finansmanın, talep kanalından kullanımı konusunda dünyadaki uygulamaların olumlu sonuçlar verdiği ve uygulama örneklerinin Türkiye'de de olumlu sonuçlar vereceğine, görüşmeler yoluyla elde edilen bulgular ise, ?eğitim için ayrılan parasal kaynakların, talep kanalından/ OMY temelinden kullanımı? konusunda deneklerin olumlu bir görüşe sahip olduklarına işaret etmektedir. Araştırmada, ?eğitim için ayrılan parasal kaynakların, talep kanalından/ OMY temelinden kullanımı? konusunda yönetici ve öğretmen dışındaki okulun paydaşları ile eğitim merkez ve taşra yöneticilerinin de görüş ve hazır bulunuşluk düzeylerinin araştırılması önerilmiştir.Anahtar Kelimeler: Okul Merkezli Yönetim, Bütçeleme, İlköğretim, Yetki Paylaşımı.

As opposed to conventional and mostly supply-side education finance approaches which focus on arrangement of ?equal inputs? only; modern educational finance paradigms are concerned with not only inputs, but also efficiency, equity, diversity, relevance and sustainable quality as an integral part of schooling outcomes. In this study, based on meta analysis and qualitative research, answer(s) were sought to the problems stated as: ?What are the general outcomes of the demand-side use of public revenues allocated to public primary schools and school-based management applications in the world? Would it be possible to adjust these samples to Turkish educational system for remedial purposes? What are the views of principals of public primary schools in the province of Adıyaman, concerning the demand-side use of the public revenues in public primary schools?? In connection with the major problem, meta analysis have been carried out on 38 studies conducted between 1980-2008, and two books, mainly related with educational finance and School-Based Management. Qualitative part of the research was carried out in the form of interview with the participation of 35 primary-school principals affiliated with Adıyaman Provincial Directorate of National Education during the academic year 2008-2009. Prior to the interviews a briefing was held to inform the subjects about modern educational finance and school-based management approaches by the supervisor and the researcher. The data obtained from the literature were meta-analyzed via the `content analysis technique?. The findings have revealed that the allocation of public revenues through `demand-side? channels yielded positive outcomes in most of the cases and seems to be a remedial alternative for Turkish education in its decentralization efforts as well. The interview data have also suggested that subjects believed demand-side use of public revenues would contribute to the overall improvement of the primary schooling in their province. They also favored the ?balanced type? of School-Based Management dominated by school board. Finally it has been suggested that the views and readiness level of school stakeholders and provincial education administrators except for principals and teachers be determined and that pilot schemes be conducted for the assessment of the implementation.Key Words: School-Based Management, Educational Finance, Primary School, Shared Authority