Tanzimat`tan Cumhuriyet`e aydın kadınlar, şairler ve yazarlar (1850-1950)

Abstract

Osmanlı Devleti'nde yaşanan siyasi ve sosyolojik değişiklikler doğal olarak kadınları da etkilemiştir. Bu durum özellikle Tanzimat sonrası süreçte iyice belirginleşir. Kadınlar arasında okur-yazarlık oranı artmaya başlamış, iyi eğitimli, üst ve orta kesime mensup aydın kadınlar bu dönemden sonra çok sayıda dergi çıkarmış, dernekler kurmuştur. Batı dünyasındaki kadınlar arasında hız kazanan feminizm fikri Osmanlı kadınları arasında benimsenmeye başlanmıştır. Bu yönde taleplerde bulunmaya başlayan Osmanlı aydın kadınları, Milli Mücadele'yle yeni bir döneme girilen ülkede etkin olmaya devam etmişlerdir. Tüm dengelerin alt üst olmasıyla iş ve sosyal hayata girmesi kolaylaşan Osmanlı kadını, Cumhuriyet dönemine geçişte ciddi kırılma noktaları yaşamıştır. Cumhuriyet sonrası farklı bir vizyona kavuşan Türk kadının kimliğini eskiyle yeni olanların sentezi oluşturmuştur.Anahtar Kelimeler: Aydın Kadınlar, Feminizm, Kadın Yayınları, Kadın Dernekleri

Political and sociological changes in the otoman government naturally affected to women as well. This situation especially became clearified after in the period of tanzimat. Standards of literacy and numeracy increased between women; well educated, intellectual women who belong upper and middle classes published many magazines and founded institutions after that period. Feminist thought that was getting increasingly supported by western women were began to interiorize by turkish women. Ottoman intellectual women who began to ask for new requests, continued to be active in the country in which started a new reign after war of independence. Ottoman woman who can participate more easily to social and business life with the changes in balances, faced breaking points in transition period to the republic. The synthesis of the new and old formed to the identity of turkish woman that gained a new vision after the republic.Keywords : Intellectual women, feminism, woman publishings, woman institiutions