Sulama sistemleri ve GAP`da şartlara göre en uygun sulama sisteminin araştırılması

Abstract

Bu çalışmada, sulama sistemleri, GAP ve GAP'da şartlara göre en uygun su lama sisteminin araştırılması ve sulamada gelişmiş ülkelerdeki sulama teknik ve metodlarının GAP'a uygulanabilirliği ele alınmıştır. ` Tarımsal bitkilerin ihtiyacı olan suyun, yağışlardan karşılanamayan kısmının, toprağın verimlilik ve yapısına zarar vermeden; su, toprak ve işçilik israfı yapılmaksızın, bitkinin ihtiyacı olduğu zamanlarda, ölçülü ve kontrollü bir şekilde suni olarak toprağa verilerek bitkinin etkili kök bölgesindeki elverişli nem eksik liğinin giderilmesi ` olarak tanımlanan 'SULAMA' nın, dört temel öğesi olarak, BtTKl-TOPRAK-SU-ÎNSAN faktörlerine ve bu faktörlerin birbiri üzerindeki etkilerine geniş yer verilmiştir. Zira ideal bir sulama ve buna bağlı olarak en yüksek verim için bu dört faktörün çok iyi tartışılarak açıklanması ve anlaşılması gerekir. Sulama uzmanları ve sulamaya ilişkin kaynakların farklı farklı tanımlamaları ışığında, `Sulama suyunun, doğal su kaynağından alınıp bitkinin etkili kök bölgesine vedrilinceye kadar uygulanan tekniklerin tümü ` olarak tanımlanan 'Sulama Sistemi'nin 6 aşamasından sözedilmiş ve bu aşamalar; su kaynağının düzenlenerek sula maya elverişli hale getirilmesi, sulama suyunun *büyük (makro) sulama alanlarına, ordan da daha küçük (mikro) sulama alanlarına iletilmesi, sulama suyunun çiftçilere dağıtılması ve dağıtım metodlarının belirlenmesi, sulama suyunun, bitkinin etkili kök bölgesine verilmesi ve veriliş metodlarının belirlenmesi, atık sulama suyunun drenajı ve sulama sisteminin işletilmesi olarak değerlendirilerek açıklanmıştır. Bu arada sulama yöntemlerinin, avantaj ve dezavantajları ile karşılaştırılması imkanı doğmuştur. GAP'a kısaca değinildikten sonra, sulama ve sulama sistemlerinin tanım vem açıklamaları ışığında.GAP'ın su ve toprak kaynakları ve GAP'ta uygulanamak istenen sulama sistemleri ele alınmış olup GAP'ta uygulanmak istenen bu sulama sistemleri ile sulamada gelişmiş ülkelerde uygulanan teknik, metod ve sistemler karşılaştırılarak bu ülkeler ve özellikle İsrail'de uygulanan teknik, metod ve sistemlerin GAP'a uygulanabilirliği araştırılmıştır. GAP'taki sulama etkinliklerine, çiftçi alışkanlıkları ve ortaya çıkmış ve çıkabilecek sorunlara değinilmiş olup çeşitli kamu kuruluşlarının ( D.S.Î. ve K.H. Araştırma enstitüleri ) Güneydoğu Anadolu Bölgesindeki deneme arazilerinde yaptıkları çalışmaların yıllık raporları ve sonuçları değerlendirilmiştir. Bu arada GAP'ın inşa ve işletme halindeki tüm birimlerde bizzat inceleme yaparak, yerel halk, çiftçi ve yetkililerle görüşülmüş ve sulama metodlarının tatbikine ilişkin çok sayıda fotoğraf çekilmiştir. Yöre halkı ve çiftçilerin GAP'tan beklentileri, GAP ve modern sulama sistem ve teknikleri hakkındaki görüşleri alınarak GAP'tan, en iyi şekilde nasıl ve ne ölçüde yararlanılabileceği konusu araştırılmıştır. Sonuç olarak da yapılan tüm çalışmaların bir değerlendirilmesi yapılarak bu değerlendirme ışığında bazı tesbit ve önerilerde bulunulmuştur.ANAHTAR KELİMELER : Sulama, Sulama Sistemleri, Sulama Metodları, Toprak, Su, Bitki, Sulama Suyu, Sulama Modülü, Drenaj, GAP ( Güneydoğu Ana dolu Projesi ), Dünyada ve Türkiye'deki Büyük Sulama Projeleri.

In this work, the best irrigation system in SAP (GAP) and the applicability of the irrigation methods in the developed countries to SAP (GAP) are investigated. Irrigation is defined as water supply of plants except precipitation. This should be done without giving any harm to the fertility and the structure of soil. Irrigation should also be done well proportioned. Plant-Soil-Water-Human being are the four fundamentals of irrigation. These factors are very important for ideal irrigation and the yielding of the highest production. According to the experts, the irrigation is completed after six processes. These are the regulating the water sources, sending the water to large and small irrigation areas, distributing the water to farmers and the determining the distribution methods, giving the water to the effective root region of plants and determining the methods, the draining of the waste irrigation water and operating the irrigation systems. Meanwhile, the comparison of irrigation methods are made. After being explained SAP (GAP), the irrigation systems are defined and the water and soil sources and the irrigation systems in SAP (GAP) are investigated. The methods and systems utilized in the developed countries particularly in Israel are compared with the methods utilezed in SAP (GAP). Some problems in the irrigation of SAP (GAP) are mentioned due to farmer's habits. The conclusions of the researches made by some official institutions in the test lands of souteastern Anatolia are evaluated.The people and the farmers of the region are talked and many pictures are taken related to the application of irrigation methods. The opinions and the exceptations of the people and the farmers of the region are reported for getting the maximum profit from the project. As a conclusion, some suggestions are made in the light of the evaluation of this research.KEY WORDS: Irrigation, Irrigation Systems, Irrigation Methods, Soil, Water, Irrigation Water, Irrigation Module, Drainage, SAP (Southeastern Anatolia Project), GAP, Great Irrigation Projects in Turkey and the world.