Güneş ışıması ve Elazığ yöresinde güneş ışıması ölçümleri

Abstract

I ÖZET Yüksek Lisans Tezi GÜNEŞ IŞIMASI VE ELAZI? YÖRESİNDE GÜNEŞ IŞIMASI ÖLÇÜMLERİ İnci TÜRK Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Kimya Mühendisliği Anabilim Dalı 1995. Sayfa 80 Bu çalışmada, Kipp-Zonen piranometresi ile Nisan- 1994 ile Mart- 1995 arasındaki 12 aylık sürede Elazığ yöresinde günlük toplam ışıma, 1994 Temmuz ayında 31 gün boyunca da saatlik toplam ışıma ölçümleri yapıldı. Bu verilerden aylık, günlük ve saatlik difüz ışıma miktarları hesaplandı. Ölçümler ve hesaplamalar kullanılarak atmosfer dışına gelen ışıma, yeryüzüne ulaşan toplam ışıma ile bunun direkt ve difüz bileşenlerinin Nisan- 1994 Mart- 1995 döneminde aylık ve saatlik peryotlarda değişimleri incelendi. Güneş ışıması ölçümlerinin mevcut olmadığı durumda iki ayrı yöntem kullanılarak günlük ve aylık ortalama toplam ışımayı hesaplamak için çeşitli parametrelere bağlı eşitlikler geliştirildi. İlk olarak aylık ortalama güneşlenme suresinin aylık ortalama gün uzunluğuna oram { n/N ) ve bunun standart sapmasına (ön/N) bağlı olarakII hesaplanan aylık ortalama toplam güneş ışımasının aylık ortalama atmosferdışı ışımaya oranının ( H/H0 ) literatürde verilen aşağıdaki eşitliği sağladığı görüldü. H/H0 »0,2 1 16+0,6389 n/N - 0,2266[( n/N )2 + ö2n/N )] İkinci olarak atmosfer dışı ışıma (H0), deklinasyon açısı (sin5), nem güneşlenme süresi oranı (n/N), hava ve toprak sıcaklığı gibi 6 meteorolojik ve coğrafik parametre ile çokyönlü lineer regresyon kullanılarak aylık ortalama güneş ışımasının hesaplanabildiği denklemler geliştirildi. Ve bunlar arasında en yüksek korelasyon katsayısına sahip olanlara yer verildi. Geliştirilen denklemler.yapılan ölçümler ile karşılaştırıldı. Maxsimum benzerlik yöntemi ile geliştirilen denklemlerden hesaplanan değerlerin ölçümlerden -% 6,6 hata gösterirken çokyönlü regresyon ile geliştirilen denklemler ortalama -% 9 hata gösterdi. Diğer taraftan şimdiye kadar su konuda teklif edilmiş olan Angstrom, Rietveld ve Gariepy eşitlikleri irdelendi. Anahtar Kelimeler : Güneş Işıması, Güneş Işımasının Hesaplanması, Güneş Enerjisi Uygulamaları

Ill SUMMARY Master Thesis SOLAR RADIATION AND SOLAR RADIATION MEASUREMENTS IN ELAZI? REGION inci TÜRK University of Fırat Gradue School of Natural and Applied Science Departmen of Chemical Engineering 1995, Page 80 In this study, daily total solar radiation during 12 months among April- 1994 and March- 1995 and hourly total solar radiation during 31 days in July- 1994, in Elazığ region, were measured with Kipp-Zonen pyranometer. From this data; monthly.daily and hourly diffuse radiation values were calculated. Variations of extraterrestrial solar radiation.total solar radiation reaching on earth's surface and its direct and diffuse components at monthly and hourly periods was examined using measurements and calculations. In the absance of solar radiation measurements, using two different method, equations depending on various parameters were developed to calculated the daily and monthly average total radiation.IV First, depending on to ratio of the monthly averages of bright sunshine to the lenght of the day ( n/N ) and its standart derivation, calculated ratio of the monthly average total radiation to the monthly average extraterrestrial radiation ( H/H0 ) was seen to provide following equation given in literature. H/H0 =0,21 16+0,6389 n/N - 0,2266[( n/N )2 + G2n/N )] Second, equations were developed to calculate monthly average total solar radiation, employing six meteorological and geographical parameters such as extraterrestrial solar radiation (H0), declination angle (sin5), humidity, ratio of sunshine duration (n/N), mean ambient temperature and soil temperature, by multiple lineer regression. And the equations which had the highest correlation coefficients were given in this study. Developed equation were compared with measurement values. Comparison of values from equation developed using least squares method with measurement has indicated -6,6 percent error and comparison of values from equations developed using multiple lineer regression analysis with measurements has indicated -9 percent mean error. Angstrom, Rietveld and Gariepy equations suggested at this matter as now were examinated. Key Words : Solar Radiation, Estimation of Solar Radiation, Solar Energy Applications