HVDC Enerji iletim sistemlerinin kontrolü

Abstract

HVDC ENERJİ ELETIM SİSTEMLERİNİN KONTROLÜ Bülent KARAGÖZ Özet : AA iletim sistemleri üretimlerinin kolay olması, motor karakteristiklerine uygunlukları ve genliklerinin transformatör yardımıyla kolayca değiştirilmesi nedeniyle elektrik kaynaklarında önemli bir yer tutarlar. HVDC iletimi ise, daha ince kesitli ve daha ucuza imal edilen, AA sisteminde kullanılan üç iletken yerine bir veya iki iletken kullanılarak yapılan, ancak karmaşık ve pahalı uç bağlantıları gerektiren bir sistemdir. Ancak, enerjinin uzun mesafelere iletilmesinin gerektiği yerlerde veya iki farklı frekanstaki sistemlerin birleştirilmesinde, ya havai hat ya da kablolarla, HVDC sistemleri ekonomik hale gelebilir. Bu ise dünya üzerinde bir çok yerde megawatlar mertebesinde güçte ve + 500 kV veya daha büyük gerilimlerde çalışan HVDC sistemlerinin kurulmasına neden olmuştur. Bu çalışmada da HVDC sistemleri gerek kuramsal gerekse deneysel açıdan incelenmiştir. İşletim esnasında ortaya çıkabilecek sorunlar incelenmiş ve bu sorunların giderilmesi için çözüm önerileri verilmiştir. HVDC iletim sisteminde kullanılan kontrol yöntemleri incelenmiş ve bunların karakteristikleri çıkarılarak değerlendirilmiştir. Bu amaçla HVDC sisteminin laboratuvar modeli tristörlerle gerçekleştirilmiş ve bu modeli kontrol edecek yazılım yapılmıştır. Sistemin güç ve frekans kontrolü için bilgisayar tabanlı kontrol sistemi geliştirilmeye çalışılmıştır.

CONTROL OF HVDC ENERGY TRANSMISSION SYSTEMS Bülent KARAGÖZ Key words : HVDC, HVDC Model, Simulation, Rectifier, Inverter, Control Abstract : AC transmission dominates in electricity supplies by virtue of ease motor characteristics generation and the ability to change voltage magnitudes using transformers.HVDC transmission uses a lighter and cheaper construction, with one or two conductors instead of three, but requires complex and expensive terminal arrangements. However, where power is to be transmitted over long distances, either overhead or with cables, or when a connection is required between systems operating at differnt frequencies, HVDC may become economic.This has led to the installation, a number of worldwide HVDC links operating at powers of gigawatts with voltages of ±500 kV DC or higher. The main objective of this research work is to investigate the performance of HVDC systems both theoreticaly and experimentally. Possible problems which can be faced during the system operation were studied and solutions for these problems were suggested. For this purpose a computer program was developed and a laboratory model of HVDC system was implemented by using thyristor. Micro-computer base control system was developed to control the power and the frequency of the system