Özel eğitim kurumlarında çalışan eğitimcilerin tükenmişlik düzeylerinin empatik eğilim ve bazı değişkenler ile olan ilişkisi

Abstract

Bu araştırmanın amacı; 2009-2010 eğitim öğretim yılında Gaziantep ili ve ilçelerinde bulunan Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı devlet (resmi) özel eğitim okullarında ve Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı özel özel eğitim ve rehabilitasyon hizmeti veren kurumlarda çalışan eğitimcilerin tükenmişlik düzeylerinin, empatik eğilim ve bazı değişkenler ile olan ilişkisini incelemektir. Betimsel yöntemle yapılan araştırmada survey (tarama) modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini 2009-2010 eğitim öğretim yılında Gaziantep ili ve ilçelerinde bulunan Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı 6 resmi özel eğitim okulunda ve 42 özel eğitim ve rehabilitasyon hizmeti veren kurumda çalışan 259 eğitimci oluşturmaktadır. Araştırmaya katılan eğitimcilerin kişisel bilgilerini betimlemek amacıyla araştırmacı tarafından hazırlanan `Kişisel Bilgi Formu', tükenmişlik düzeylerini belirlemek amacıyla Maslach ve Jackson (1981) tarafından geliştirilen ve Ergin (1992) tarafından Türkçe'ye uyarlanan `Maslach Tükenmişlik Ölçeği' ve empatik eğilim düzeylerini belirlemek amacıyla da Dökmen (1988) tarafından geliştirilen `Empatik Eğilim Ölçeği' kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS 16.00 programından yararlanılmıştır. Eğitimcilerin empatik eğilim ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkiyi saptamak için Pearson Mometler Çarpımı Korelasyon'u kullanılmıştır. Empatik eğilim ve bazı değişkenler açısından tükenmişlik düzeyini incelemek amacıyla İki Faktörlü Varyans Analizi (ANOVA) ve farklılığın hangi gruptan kaynaklandığını bulmak amacıyla da Tukey HSD testi kullanılmıştır. Araştırma sonuçları empatik eğilim ve tükenmişlik arasındaki ilişkinin anlamlı olduğunu göstermektedir. Cinsiyet ve eğitim düzeyi değişkenlerinin temel etkisi ve empatik eğilimin sırasıyla cinsiyet, medeni durum, görev süresi değişkenleri ile olan etkileşimi tükenmişlik üzerinde anlamlı bir fark oluşturmaktadır. Araştırma sonuçları benzer araştırmalardan elde edilen bulgular kapsamında tartışılmış ve yorumlanmıştır. Araştırma bulgularına dayalı olarak öneriler geliştirilmiştir.

The aim of this study is to monitor the burnout level of the educators who are working in special education schools bound to national ministry of education and educators who are working in special education and rehabilitation centers bound to national ministry of education, in 2009-1010 academic year in Gaziantep and its districts from the point of emphatic tendency and some variances. In the study carried with descriptive method, survey model is used. 259 educators working in 6 formal special education schools bound to national ministry of education and in 42 special education and rehabilitation centers which are in Gaziantep Province and its districts; in 2009-2010 academic year consist the sample of the study. In order to determine the knowledge of the educators taking part in the survey, ?Personal Information Form? prepared by the surveyor; to determine the burnout level ?Maslach Burnout Inventory? prepared by Maslach and Jackson (1981) and adapted into Turkish by Ergin(1992), and to determine the emphatic tendency level ?Emphatic Tendency Scale? prepared by Dökmen(1988) were used. I made use of SPSS 16.00 program in the analysis of the gathered data. In order to determine the emphatic tendency and the burnout level of the educators Pearson Moment correlation coefficient was used. To analyze the emphatic tendency and some variances, Two Way ANOVA and to determine the group by which the difference causes Tukey HSD test were used. The results of the study show that the relation between emphatic tendency and burnout is meaningful. Basic impact of gender and education level variances and emphatic tendency creates meaningful difference on burnout with the association with gender, marital status, period of office in turn. Results of the study are discussed and interpreted from the aspect of data gathered from similar previous studies. Suggestions based on research findings were developed.