Düşük karbonlu ve düşük alaşımlı bir çelikte kaynak enerjisinin ısının tesiri altında kalon bölge (ITAB)`nin yapısına etkisi

Abstract

m ÖZET Yüksek Lisans Tezi DÜŞÜK KARBONLU VE DÜŞÜK ALAŞIMLI BİR ÇELİKTE KAYNAK ENERJİSİNİN ISININ TESİRİ ALTINDA KALAN BÖLGE (ITAB)'NİN YAPISINA ETKİSİ Mehmet ERO?LU Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Metalürji Eğitimi Anabilim Dalı 1 995, Sayfa : 88 Kaynak akımı, gerilimi ve hızını içeren enerji girişi veya ısı girişi kaynak sonrası oluşacak mikroyapı ve kaynağın özelliklerini belirleyen en önemli parametrelerden bir tanesidir^Bu parametre ısı çevrimiyle direkt ilişkilidir Bu nedenle, bu çalışmada kaynak yapılan numunelerin kalınlığı sabit tutulup, enerji girişi değiştirilerek, enerji girişinin kaynak bölgesi mikroyapısı üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Böylece, kaynak sonrası mikroyapı belirlenmesi hedeflenmiştir. Enerji girişi 0.5 kj / mm'den başlayıp, 1.24, 1.76 ve 2.16 kj / mm şeklinde artmaktadır. Kaynak yapılan levha % 0.18 C, % 0.028 Si, % 1,040 Mn, % 0.017P ve % 0.008 S bileşime sahip olup, kalınlığı 1.25 cm dir. Kaynak yapılırken, ısı çevrimini kaydetmek ve 800 - 500 °C sıcaklıkları arasındaki soğuma süresini bulmak için datalogin sistemi kullanılmıştır Ayrıca,IV teorik bağıntılardan elde edilen ısı çevrimi eğrileri ile, data - login sisteminden elde edilen ısı çevrimi eğrileri karşılaştırılın ıştır. Kaynak sonrasında parçalar mekanik yolla kesildikten sonra zımparalama, parlatma ve %2'lik nltal çözeltisi içinde dağlama işleminden sonra, optik mikroskop kullanılarak metallografik muayeneye tabi tutulmuştur. Sertlik ölçümleri 5 Kg yük kullanılarak, vikers sertlik ölçüm cihazında yapılmıştır. Bu işlemler gerçekleştirildikten sonra, enerji girişi (ısı çevrimi), soğuma süresi ve mikroyapı ilişkisi kurulmaya çalışılmıştır. Sonuç olarak; en küçük enerji girişinden en büyüğüne doğru, kaynak metalinde mikroyapı martenzft + bainltten asiküler ferrite ve iTAB'ın tane irileşen bölgesinde martenzitten perlit ve vvidmanstâtten ferrite doğru değişmektedir. İTAB'ın tane incelen bölgesinde İse, yapı genel olarak poligonal ferrit ve perlitten oluşmakta ve bir miktar martenzit bulunmaktadır. Data - login sistemiyle elde edilen ısı çevrimi eğrileriyle, teorik bağıntılardan elde edilen ısı çevrimi eğrilerinin çok İyi bir uyum içinde oldukları bulunmuştur. Böylelikle tozaltı kaynağında bu bağıntıların rahatlıkla kullanılabileceği söylenebilmektedir.

SUMMARY MSc Thesis THE EFFECT OF WELD ENERGY INPUT ON THE HEAT AFFECTED ZONE (HAZ) OF A LOW CARBON AND LOW ALLOY STEEL Mehmet ERO?LU Fırat University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Metal Education 1995, Page: 86 Energy input or heat input including welding current and voltage is one of the most important parameters which determines welding quality and microstructure after welding. There is a direct relationship between energy input and thermal cycle. Therefore, in this study, the effect of energy input on the microstructure of the weld zone was investigated by holding the specimens thicknesses constant and using various energy inputs. Doing so, it was aimed to determine the microstructure after welding.VI The energy inputs are from 0.5 kj / mm to 1.24, 1.7 and 2.16 kj /mm. The material welded Is the steel plate having a content of % 0.18 C, % 0.028 Si, % 1.040 Mn, % 0.017 P, % 0.008 S and a thickness of 1.25 cm. Data - login system was used to record the thermal cycle and cooling time between 800 - 500 °C during welding. Theoretical and experimental cycle curves were compared. The welded parts were cut mechanically polished and etched with % 2 nltal solution. The prepared specimens were examined metallografically by an optic microscope. The hardness of the weld zone was measured by using vickers hardness tester for a load of 5 kg. Finally, the relations between microstructure and heat input and cooling time were determined. As a result, from the lowest energy input up to the highest energy input, it has been determined that the microstructure changed from martensite + bainrt to acicular ferrit in weld metal and from martensite to pearlite and widmanstatten ferrit in the grain growth zone of the HAZ. The microstructure in the grain refined zone of the HAZ, in general cosists of pearlit and poligonal ferrit and also there is some martensite. The results from the comparison of experimental and theoretical thermal cycle curves which were very similar, showed that these theoretical equations (thermal cycle equations) can be used to determine cooling time and thermal cycle curve for submerged arc welding.