Yuvacık (İzmit)-Sapanca (Adapazarı) arası bölgenin jeolojisi ve tektonik özellikleri

Abstract

YUVACTK (İZMİT) - SAPANCA (ADAPAZARI) ARASI BÖLGENİN JEOLOJİSİ VE TEKTONİK ÖZELLİKLERİ Bülent DOĞAN Anahtar Kelimeler: Fliş, Neotektonik, M etamorfizma. Özet: Batı Anadolu bölgesinin, Armutlu yarımadası bölgesi ; metamorfik, mağmatik ve tektonik evrimi ile birçok yerbilimcinin ilgisini çekmiştir. İzmit Körfezi ve Sapanca Gölü arasında kalan bölge, bu özelliklerinden ve özellikle neotektonik evrim açısından kritik bir konuma sahiptir. Bu çalışmanın amacı, inceleme alanının, stratiğrafîk ve neotektonik sorunlarını çözmektir. Bölgenin temelinde; Alt Paleozoyik - Üst Kretase yaşlı bir metamorfik topluluk yer alır. Bu topluluk iki bölümden oluşur. Bunlardan birincisi; klorit şist, serizit şist, kalk şist, talk şist ve mika şistler şeklinde izlenen metakırıntılı düzeyleri oluşturan seviyelerdir. Diğer düzeyler ise; Metakarbonat seviyelerini oluşturan, düşük dereceli metamorfizmaya uğramış, olistolit blokları şeklinde görünen, rekristalize kireçtaşlandır. Sapanca Gölü'nün kuzeyinde Paleosen - Eosen yaşlı, sığ ve açık deniz arası geçiş ortamını karakterize eden, Fliş nitelikli; kumtaşı - silttaşı ve kiltaşı ardalanmalı Eşme formasyonu izlenmektedir. Bu birim, çalışma alanı dışında, İzmit körfezi'nin güneyinde İznik Metamorfik Topluluğunu diskordans ile örter. Orta Eosen (Lütesiyen) yaşlı, andezitlerden oluşan Sarısu volkaniti, Lütesiyen öncesi bütün birimleri kesmiştir. Temel niteliğinde olan bu birimlerin üzerine Orta Pleyistosen yaşlı, Arslanbey formasyonu uyumsuzlukla gelmiştir. Arslanbey formasyonu; malzeme akıntısı çökelleri, kanal çökelleri, elek çökelleri ve taşkın çökelleri şeklinde dört ayrı çökelme ortamını belirleyen, çökel grubundan oluşmuştur. İnceleme alanındaki en genç oluşuklar da alüvyon ve yamaç molozlarıdır.

Bülent DO?AN Keywords: Phylısh, Neotectonics, Metamorphism. Abstract: Many earth scientists focused on Armutlu Peninsula since its metamorphic, magmatic and tectonic evolution. The area between İzmit Gulf and Sapanca Lake has been interested iespecially because of its neotectonic evolution. The aim of this study to solue out the stratigraphic and tectonic problems. Lower Paleozoic - Upper Cretaceous aged metamorphic assemblage lies in the basement. The assamblage is composed of two levels. Metaclastics which are represented by clorite schist, serizite schist, calc schist, talc schist and mica schist are the first level. The second is recristalized limestone and represented by low grade metacarbonates and is observed as olistolites. Paleocene - Eocene aged Eşme formation is composed of phylısh like sandstone - siltstone and claystone alteration and representes the condition between shallow and deep sea enviroments. The unit overlies İznik Metamorphic essamblage unconformably in the south of İzmit Gulf which is out side the study area. Middle Eocene aged (Lutetian) Sansu volcanits is composed of andesites and cuts through all units before Lutetian. Middle Pleistocene aged Arslanbey formation overlies unconformably those units comprises basement which are mentioned above. Arslanbey formation is composed of debris flow deposits, channel deposits, sieve deposits and flood plain deposits which characterizes four different deposition enviroments. The youngest units are alluvium and talus in the study area.