Ortaöğretim okulu müdürlerinin liderlik becerilerinin bilgi yönetimi süreç yeterliklerindeki rolü

Abstract

Bu araştırmanın amacı, öğretmen algıları doğrultusunda; ortaöğretim okulu müdürlerinin bilgi yönetimi süreç yeterliklerini ve liderlik becerilerini gösterme düzeylerinin ve liderlik becerilerinin, bilgi yönetimi süreç yeterliklerini yordama gücünün belirlenmesidir. Aynı zamanda okul müdürlerinin, öğretmen algılarına göre, en alt ve üst düzeyde gösterdikleri bilgi yönetimi süreç yeterliklerine ve liderlik becerilerine ilişkin yaptıkları uygulamalar ve liderlik becerilerinin bilgi yönetimi süreç yeterliklerine olan katkıları hakkındaki görüşlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma nicel ve nitel tekniklerin bir arada kullanıldığı karma yöntem modellerinden ardışık karma modelinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın nicel bölümünün örneklemi, 2011-2012 eğitim-öğretim yılında Adana ili Çukurova ilçesinde bulunan ortaöğretim okullarında görev yapan 573 ortaöğretim okulu öğretmeninden oluşmaktadır. Araştırmanın nicel verileri, araştırmacı tarafından geliştirilen ?Okul Müdürü Bilgi Yönetimi Süreç Yeterlikleri Ölçeği? ve Kouzes ve Posner (2001) tarafından geliştirilen ?Liderlik Uygulamaları Envanteri? ile toplanmıştır. Nitel bölümün katılımcıları, nicel verilerin toplandığı okullarda görev yapan 27 ortaöğretim okulu müdüründen oluşmaktadır. Nitel veriler, ortaöğretim okulu müdürleri ile gerçekleştirilen yarı yapılandırılmış görüşmeler sonucunda toplanmıştır. Nicel verilerin analizinde, parametrik analiz teknikleri; nitel verilerin analizinde ise, içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada ulaşılan başlıca sonuçlar şunlardır: Ortaöğretim okulu müdürleri, bilgi yönetimi süreç yeterliklerini ve liderlik becerilerini ?çoğu zaman/sık sık? göstermektedirler. Ortaöğretim okulu müdürlerinin bilgi yönetimi süreç yeterlikleri ile liderlik becerileri arasında orta düzeyde, pozitif ve anlamlı bir ilişki bulunmaktadır. Ortaöğretim okulu müdürlerinin liderlik becerileri, bilgi yönetimi süreç yeterliklerinin anlamlı bir yordayıcısıdır. Ortaöğretim okulu müdürleri; ortak bir vizyon oluşturma, süreci sorgulama, yol gösterme ve personeli gelişimi konusunda cesaretlendirme liderlik becerilerinin, bilgi yönetimi süreç yeterliklerine katkıda bulunduğunu düşünmektedirler.

The aim of this study is; to examine the level of high school principals? showing knowledge management process competencies and leadership skills; to find out the predictive power of leadership skills for knowledge management competencies according to the teachers? perceptions. It is also aimed; to find out high school principals? opinions about their own practices related to the knowledge management process competencies and leadership skills they show at lowest and highest levels according to the teachers? perceptions and about the contributions of leadership skills to knowledge management process competencies. The research was conducted with sequential mixed design which is one of the mixed methods designs including quantitative and qualitative techniques. The sample of the quantitative part consisted of 573 high school teachers working in Çukurova district of Adana province in 2011-2012 education year. Quantitative data were obtained through ?School Principal Knowledge Management Process Competencies Scale? developed by researcher and ?Leadership Practices Inventory? developed by Kouzes and Posner (2001). Participants of the qualitative part were 27 high school principals working in the schools where the quantitative data were collected. Qualitative data were gathered with semi-structured interviews with the high school principals. In the analysis of quantitative data, parametric analysis techniques were used and in the analysis of qualitative data, content analysis method was used. The some of the significant results were as follows: High school principals showed the knowledge management process competencies and the leadership skills often. There was a significant, medium level and positive correlation between the knowledge management process competencies and the leadership skills of high school principals. Leadership skills of high school principals were significant predictor of their knowledge management process competencies. High school principals thought that leadership skills including inspiring a shared vision, challenging the process, modeling the way and enabling others to act contributed to their knowledge management process competencies.