3-(substitue fenil)-4-(p-tolil)-1,2,4-oksadiazol-5(4H)-tiyon bileşiklerinin çevrilme kinetiğinin incelenmesi

Abstract

3-(Substitue Fenil)-4-(p-ToIil)-l,2,4-OksadiazoI- 5(4H)-Tiyon Bileşiklerinin Çevrilme Kinetiğinin İncelenmesi Alev TOKER Anahtar Kelimeler : Tiyon, Hammett denklemi, substituent etki, G, p, log k hız sabiti, yüksek performans sıvı kromatografisi (HPLC), ince tabaka kromatografisi (TLC), kinetik, radikalik reaksiyon, polar etki, tiyon-tiyol çevrilme reaksiyonu. Özet: 3 Konumunda p-CH3, m-CH3, p-Cl, m-Cl, p-CN, p-N02, m-N02 substitue fenil ve fenil bulunan sekiz adet 3-(substituefenil)-4-(p-tolil)-l,2,4- oksadiazol-5(4H)-tiyon bileşiğinin 180 °C deki çevrilme kinetiği incelendi. Bu bileşiklerin tümünün birinci dereceden bir reaksiyon hızı ile çevrilmeye uğradıkları görüldü. Ayrıca, 3- (m-klorofenil) -4- (p-tolil)- 1,2,4- oksadiazol -5(4H)~ tiyon bileşiğinin çevrilme kinetiği üç farklı sıcaklıkta çalışıldı ve aktivasyon enerjisi bulundu, p- CN p-Cl, m-Cl ve m-CH3 substitue bileşiklerden elde edilen logk' lann c ile korelasyonundan, eğimi çok küçük olan bir doğru elde edildi. Bu da, geçiş halinde radikal oluştuğunu, reaksiyonun radikalik mekanizma ile yürüdüğünü gösterdi. 3 Konumunda P-NO2QH4, m-N02C6H4 ve C6H5 grubu bulunan tiyon büeşiklerinin çevrilme hızı, diğer bileşiklere göre çok yavaş, p-CH3 CöH, bulunan bileşiğin ise çevrilme hızı beklenilenden daha hızlı bulundu. Bunun nedeni, N-0 bağının heterolİtik kırılması ve azot atomu üzerinde pozitif yük oluşturması olarak düşünüldü. m-Kloro substitue tiyon bileşiğinin katalitik miktarda Cu beraberindeki çevrilme kinetiği de incelendi ve 166 °C deki çevrilmesinin katalizörsüz çevrilmeden çok daha hızlı olduğu görüldü. Bu da geçiş halinde Cu katalizörünün l,2,4-oksadiazol-5 -tiyon ile bir kompleks oluşturarak aktivasyon enerjisini düşürdüğünü göstermektedir.

Reaarrangement Kinetics of 3-(Substituted Phenyl)-4-(p-Tolyl)-l,2,4-OxadiazoIe- 5(4H)- Thione Compounds Alev TOKER JCeywojpds^nuooejJfemaett-equation, substituent effect, C7, p, log k, rate constant High Performans Liquid Chromatography (HPLC), Thin Layer Chromatography (TLC), kinetic, radicalic reaction, polar effect, thione- thiol rearangement reaction. Abstract: The rearrangement kinetics of eight 3 -(substituted phenyl)-4-(p-tolyl)- 1,2,4- oxadiazole-5(4H)-thione compounds, that have p-CH3, m-CH3, p-Cl, m-Cl, p-CN, p- N02, m-N02 substituted phenyl and phenyl groups at 3-position have been studied at 180 °C. It is observed that all of these compounds are rearranged with a first order reaction rate. The rearrangement kinetic of 3-(m-chloro phenyl)-4-(p-tolyl)-l,2,4-oxadiazole-5(4H)- thione compound is studied at three different temperatures and the activation energy is determined as well.Xog k versus G plots of p-CN, m-CH3, p-Cl and m-Cl substituted compounds reveal a line with a low slope. This indicates that the reaction mechanism is radicalic, since radical forms during transition state. The rearrangement rate of the thione compounds with p-N02 CgFL,, m-N02 QH4 and C6H5 groups at 3-position is too slow compared with the others, and the rearrangement rate of the compound with p-CH3 QH4 group is faster than expected. The reason is thought to be the heterolytic breakage of N-0 bond and the formation of positive charge on the nitrogen atom. The rearrangement kinetic of m-chloro substituted thione compound together with catalytic amount of Cu is also studied and the rearrangement at 166°C is found to be much faster than the rearrangement without catalyst. This shows that Cu catalyst forms a complex with l,2,4-oxadiazole-5-thione during transition state and lowers the activation energy. 11