Zeki öğretim sistemi bileşenlerinin prolog ile gerçekleştirilmesi

Abstract

zekİ öğretim sistemi bileşenlerinin prolog ile gerçekleştirilmesi Funda DAĞ Anahtar Kelimeler :Zeki Öğretim Sistemi, Bilgisayar Destekli Öğretim, Uyarlanabilir Öğretim Sistemleri, Yapay Zeka, Kullanıcı Modelleme, Uzman Sistem, Prolog. ÖZET :. Son yıllarda her alanda köklü değişimlere sebep olan teknolojik gelişmeler, öğretim alanında da etkisini göstermektedir. Bilgisayar teknolojisinin öğretim alanında kullanılmaya başlamasıyla beraber klasik öğretim anlayışı değişmiştir. Öğretim ortamım düzenlemede, klasik sınıf ortamlarından farklı etkin öğretim ortamlarının tasarımında bilgisayar teknolojileri kullanılmaktadır. Bu durum, `Bilgisayar Destekli Öğretim (BDÖ)` olarak adlandırılan yeni bir araştırma alanının doğmasına sebep olmuştur. BDÖ sistemleri de kendi içinde bir gelişim süreci geçirmektedir. BDÖ sistemlerinin gelişimi içinde gelinen noktada, yeni bir BDÖ sistemi olan `Zeki Öğretim Sistemi (ZÖS)` yer almaktadır. ZÖS; kişinin bilgi seviyesine uygun olarak öğretim ortamım düzenleyen, yapay zeka, öğretim teknolojileri ve bilgisayar teknolojileri ortak oluşumunda incelenen yeni bir sistemdir. ZÖS'nin birden fazla alan ile ilgili olması bu konunun ayrı bir bilim dalı olarak ele alınmasına sebep olmuştur. Bu çalışmada, ZÖS'nin mimarisi açıklanmış ve Visual Prolog programlama dili kullanılarak hem öğrenci hem de öğretmen arabirimlerine sahip birden fazla ders için kullanılabilecek bir Zeki Öğretim Sistemi'nin alt yapısı kurulmuştur. Gerçeklenen ZÖS içinde, örnek bir ders olarak Pascal programlama dilinin öğretimi gerçekleştirilmiştir. Bir Zeki Öğretim Sistemi'ni gerçekleştirmek için öncelikle, ZÖS'nin temeli olan BDÖ sistemleri incelenmiştir. BDÖ sistemleri anlamı, içeriği, çeşitleri, öğretime kattığı olumlu ve olumsuz özellikleri açısından incelenmiştir. Bu şekilde ZÖS'nin anlaşılmasını kolaylaştıran sağlam bir temel kurulmasına çalışılmıştır. Daha sonra ZÖS'nin tanımı, ZÖS'ni meydana getiren bileşenler ve bu tezde gerçekleştirilen ZÖS'nin karşılaştırılabileceği ZÖS uygulamaları sunulmuştur. Sonuç olarak da bu çalışmada, yapılan tüm araştırmalar doğrultusunda bir ZÖS uygulaması gerçekleştirilmiştir. ııı

ZEKİ OGRETIM SİSTEMİ BİLEŞENLERİNİN PROLOG İLE GERÇEKLEŞTİRİLMESİ Funda DA? Keywords : Intelligent Tutoring Systems (ITS), Computer Based Instruction (CBI), Adaptive Learning Systems, Artificial Intelligence (AI), User Modelling, Expert System, Prolog. ABSTRACT : Recent technological developments that cause radical changes in all areas, also influenced instruction field. Since computer technologies has been started to be used in instruction field, classical instruction perspectiveness has changed. To design instruction environments different from classical calssrooms, computer technologies are used. This situation caused a new research area named `Computer Based Instruction (CBI)` to be arised. CBI systems themselves are in a development process, too. A new CBI system, named `Intelligent Tutoring System (ITS)` takes place at the recent point throughout development of CBI systems. ITS is a system that organizes the instruction environments according to knowledge level of the person, uses different technologies like artificial intelligence, educational technologies and computer technologies. Because ITS is related to different fields, it is studied as a different scientific branch. In this study; the architecture of ITS is explained and the infrastructure of a ITS that has a user interfaces for both students and teachers and can be used for various lessons has been established by using Visual Prolog. In this ITS, instruction of Pascal programming language was realized as a sample lesson. To realize an ITS; first CBI systems that are the base of ITS has been studied. Means, contents and kinds of CBI systems are examined by means of positive and negative additions of CBI systems for instruction. By doing this, a reliable foundation that will make ITS easy to understand was aimed. Then, all ITS components are explained and other ITS applications those are references for this thesis are presented. As a result, an ITS application is realized under the guidance of all researchs made in this area. IV