İbn Haldun`un asabiyet ve umran kavramlarının temelinde Kürt sorununun tanımının ve çözümünün analizi

Abstract

Kürt sorunu, uzun yıllardan beri Türkiye Cumhuriyeti için en zor konulardan birisi olmuştur. Türkiye Cumhuriyeti için yıllarca en zor konulardan biri olmasına rağmen, sorunu çözmek bir yana, Türkiye Cumhuriyeti soruna isim koymakta bile zorlanmıştır. Bu çalışma, Ibn Haldun'un temel teorileri olan asabiyet ve ümran kavramları ışığında Kürt Sorunu'nun hem olası tanımlarını hem de sorunun çözümü noktasındaki önerileri analiz etmeyi amaçlamaktadır. Ancak, çalışmanın temel amacı Kürt sorununu bütün boyutlarıyla incelemek değil, sorunu İbn Haldun'un bakış açısıyla değerlendirmektir. İbn Haldun'un teorilerinin temelinde din faktörü önemli bir rol oynadığı için ve ayrıca Kürtler ve Türkler genelde Müslüman topluluklar oldukları için, Kürt sorununun İslam ve İbn Haldun'un bakış açısı temelinde incelenmesi uygun olacaktır. Bu sebeple, Ibn Haldun'a göre Kürt sorununun temelinde, tarihi gelişim içerisinde, Türklerin ve Kürtlerin din ve birlikte yaşama temelli asabiyet bağlarının ve ümranlarının bozulması yatmaktadır. Kürt sorununu çözmek amacıyla, hem Türklerin hem de Kürtlerin asabiyet bağlarının tekrardan kuvvetlendirilmesi ve ümran koşullarının iyileştirilmesi gerekmektedir. Anahtar kelimeler: Kürt Sorunu, İbn Haldun, Asabiyet, Ümran

Kurdish problem has been one of the most challenging issues of Turkey for many years. Although the problem has been among the major problems for many years, let alone solving the problem, even naming it has been really difficult. Therefore, this study aims to analyze both the description and the solutions of the Kurdish problem within the lights of Ibn Khaldun's major concepts which are asabiyah and umran. However, the study doesn't aim to describe the problem with all dimensions but it aims to investigate it within the scope of Ibn Khaldun. Because the religion factor plays an important role on the basis of Ibn Khaldun's theories and also inasmuch as Turks and Kurds are Muslim communities in majority, it would be suitable to investigate the Kurdish problem on the basis of Islam in general and in Ibn Khaldun's viewpoint. Therefore, according to Ibn Khaldun, the deterioration of asabiyah ties and umran, in historical context, forms the basis of the Kurdish problem. In order to solve the Kurdish problem, the asabiyah ties should be empowered again and the umran conditions of both Turks and Kurds should be improved. Key words: Kurdish Problem, Ibn Khaldun, Asabiyah, Umran