İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi`nin geri göndermeme ilkesi bağlamında mültecilere uygulanabilirliği

Abstract

Uluslararası mülteci hukuku, 1951 Tarihli Mültecilerin Statülerine İlişkin Sözleşme temelinde inşa edilmiştir. Mülteci durumundaki bireylerin bu statülerinin resmîleşmesi, 1951 Sözleşmesi bağlamında gerçekleşmektedir. Resmen mülteci statüsünü kazanan bireyler ise, 1951 Sözleşmesi'nde düzenlenen temel hak ve özgürlüklere sahip olmaktadır. Bu hak ve özgürlükler içerisinde, bireyin hayatının ya da özgürlüğünün tehlike altında olacağı ülkelere gönderilmesini yasaklayan geri göndermeme ilkesi ön plana çıkmaktadır.1951 Sözleşmesi, çeşitli etkenler nedeni ile günümüzde tüm mültecileri koruma altına alamamakta ve güncel sorunların çözülebilmesinde yetersiz kalmaktadır. Resmî mülteci statüsü kazanamayan bireylerin başta geri göndermeme ilkesi olmak üzere, evrensel insan hakları bağlamında korunabilmeleri ise, tamamlayıcı koruma mekanizmaları ile mümkün olmaktadır. Tamamlayıcı koruma mekanizmaları içinde bölgesel nitelikte insan hakları mekanizması olan İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi, geliştirmiş olduğu koruma sistemi ve Türkiye'nin de taraf olması gibi nedenlerle ön plana çıkmaktadır.Tamamlayıcı koruma mekanizması olarak İHAS sisteminin, 1951 Sözleşmesi'ne göre resmen mülteci sayılamayan bireylerin geri göndermeme ilkesi bakımından korunmalarındaki etkisi, çalışmada ayrıntılı olarak ele alınmıştır.

International Refugee Law has been built on the 1951 Convention on Relating to the Status of Refugees. Individuals' status as refugees, are officialized in the context of 1951 Convention. Official refugees (de jure refugees) have the fundamental rights and freedoms in 1951 Convention. Non-refoulement principle, wihch prohibits expelling or returning of a refugee to the frontiers of territories where his life or freedom would be threatened, comes into prominence from all other fundamental rights and freedoms in the 1951 Convention.1951 Convention cannot protect all the refugees and remains incapable to solve current problems due to various factors. It is possible to protect the refugees, who cannot achieve the official refugee status, in the context of universal human rights, in particular the principle of non-refoulement, by way of complementary protection mechanism. European Convention on Human Rights (ECHR), which is a regional human rights mechanism, comes into prominence within the framework of complementary protection mechanisms by the factors like its developed protection mechanisms and being party to Convention of Turkey.It was examined in detail that the effects ECHR System as the complementary protection mechanism, on protecting individuals who failed to achieve official refugee status according to 1951 Convention, in the context of non-refoulement principle.