Yüksek dayanımlı naylon 66 ipliğinin ısıl ve mekanik özelliklerinin eniyileştirilmesi

Abstract

YÜKSEK DAYANIMLI NAYLON 66 PL Ğ N N ISIL VE MEKAN KÖZELL KLER N N EN Y LEŞT R LMESSuat Hayri BEK RCANAnahtar Kelimeler: Naylon 66, iplik çekimi, deney tasarımı, süreç eniyileme,istatistiksel teknikler, kord, mekanik özellikler, ısıl özelliklerÖzet: Bu çalışmada, lastik destek malzemesi olarak kullanılmakta olan yüksekdayanımlı Naylon 66 ipliği üretimindeki süreç değişkenlerinin ürün özelliklerineetkileri, beş ayrı deney takımı için, istatistiksel olarak incelenmiştir. ncelenecek süreççıktıları olarak, dtex, kopma dayanımı, 45 Newton'da uzama, ısıl kısalma, kopuk lifsayısı gibi ısıl ve mekanik özellikler seçilmiştir.Birinci deney takımında, farklı kılcal boru boyu ve çapına sahip beş düze denenmiş vesonuçlar ANOVA ve 2 örneklem t testi kullanılarak analiz edilmiştir. kinci deneytakımında, beş farklı birinci kademe çekme oranın etkileri, uygunluk (korelasyon) veregresyon analizleri ile incelenmiştir. Üçüncü deney takımında; ceket sıcaklığı,soğutma havası sıcaklığı, soğutma havası akışı, ve birinci kademe çekme oranı ile dörtetkenli, 2k tam etkensel deney tasarımı yapılmış ve analiz edilmiştir. Dördüncü deneytakımında, makina çekme oranı, rahatlatma oranı ve sıcak kafes sıcaklığı ile üç etkenli,2k tam etkensel deney tasarımı yapılmış ve analiz edilmiştir. Beşinci ve son deneytakımında ise ikinci kademe çekme ve gerilim giderme silindirlerinin hızları ile ikietkenli, üç düzeyli 3x3 tam etkensel deney tasarım çalışması yapılmış ve analizedilmiştir.Tüm bu çalışmaların sonunda, süreç girdilerinin, çıktılar üzerinde nasıl etki ettiğineilişkin kapsamlı bir veri bankası ve önemli bir bilgi birikimi elde edilmiştir. Buçalışmalarda elde edilen bilgilerle sistemin genel iyileştirmesi sağlanmıştır ve gelecektekarşılaşılabilecek farklı sorun, gereksinim ve beklentilere karşı en iyi koşullarınbulunması kolaylaştırılmıştır.

OPTIMISATION OF THERMAL AND MECHANICAL PROPERTIES OFHIGH TENACITY NYLON 66 YARNSuat Hayri BEK RCANKeywords: Nylon 66, yarn spinning, Design of Experiment, process optimization,statistical techniques, cord, mechanical properties, thermal propertiesAbstract: In this study, the effect of the process variables of the production of hightenacity Nylon 66 yarn, which is used as tire reinforcement material, was studied.Thermal and mechanical properties like dtex, breaking strength, elongation at 45Newton, thermal shrinkage and broken filament count were selected as the processoutputs.Firstly, five spinnerets, which have different capillary length and diameter, were usedand the results obtained were analyzed. Secondly, the effects of five different levels offirst stage draw ratios were studied. On the third set of experiments, with four factors;i.e. heating jacket temperature, cooling air temperature, cooling air flow and first stagedraw ratio, a design of experiment (DOE) was done and analyzed. Then, with threefactors; i.e. machine draw ratio, relaxation ratio and hot chest temperature, a DOE wasdone and analyzed. Finally, with two factors; i.e. second stage and tension let down rollspeeds, a DOE was done and analyzed.At the end of all these studies, an extensive data bank and significant knowledge aboutthe effects of process parameters on the product characteristics were obtained. By theknowledge gained with these studies, the optimization of the system were done andfinding the optimum conditions for the different problems, needs and the expectationsto be encountered in future will be made easier.