Öğretmen adaylarının hipotetik-yaratıcı akıl yürütme becerilerinin, bilimsel epistemolojik inançları, öğrenme stilleri ve demografik özellikleri açısından incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı doküman analizi yapılarak hipotetik-yaratıcılık (hipotetik-tümdengelim) kavramıyla ilgili kuramsal ve kavramsal bir çerçeve oluşturmak ve buna paralel olarak hipotetetik-yaratıcı akıl yürütme becerileri envanteri geliştirerek, 2013-2014 öğretim yılında Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesinde öğrenim gören, Almanca Öğretmenliği 2.sınıf (23), Fransızca Öğretmenliği 4.sınıf (21), Almanca Öğretmenliği 4.sınıf (53), Türkçe Öğretmenliği 4.sınıf (18), Sınıf Öğretmenliği 2.sınıf (24), Sınıf Öğretmenliği 3.sınıf (31), PDR (Psikolojik Danışma ve Rehberlik) 2.sınıf (76), PDR 4. Sınıf (41), Fizik Öğretmenliği 3.sınıf (15), Fen Bilgisi Öğretmenliği 3.sınıf (31), Okul Öncesi Öğretmenliği 3.sınıf (29), Zihinsel Engelliler Öğretmenliği 2.sınıf (38) programında toplam 400 öğretmen adaylarının hipotetik-yaratıcı akıl yürütme becerileri (akıl yürütme becerilerine ilişkin algıları), bilimsel epistemolojik inançları, öğrenme stilleri ve demografik özellikleri açısından incelenmesidir.Araştırma sonucunda ilk olarak farklı bölümlerde okuyan 370 kişiye 83 adet sorudan oluşan hipotetik-yaratıcı akıl yürütme becerisinin altı boyutuna göre oluşturulan madde havuzudan 83 soruluk envanter uygulanmıştır. PDR 2. Sınıf 40, PDR 1. Sınıf 30, İngilizce Öğretmenliği 40, PDR 3. Sınıf 50, Türkçe Öğretmenliği 4. Sınıf 40, Almanca-Fransızca Öğretmenliği 28 öğrenci olmak üzere toplam 228 öğrenciye 37 maddelik hipotetik-yaratıcı düşünme becerileri envanteri Ge (2001) tarafından geliştirilen Coşkun (2004) tarafından Türkçe'ye çevrilen problem çözme ölçeği hipotetik-yaratıcılık arasındaki ilişkiyi bulmak için pearson momentler çarpımı korelasyon katsayısı hesaplanarak alt düzeyde düzeyde pozitif bir anlamlı ilişki. 0355 olarak bulunmuştur. Sonrasında yapılan faktör analizinden yükleri . 35 altında olan soruların elenmesiyle elde edilen 37 soruluk envanter elde edilerek daha sonra 628 kişiye uygulanan işlemler sonucu 23 soruya düşürülmüş cronbach alpha güvenirlik kat sayısı .89 olarak hesaplanarak beş faktörlü 23 sorudan oluşan bir envanter elde edilmiştir. 282 kişilik örneklemden alınan verilerle doğrulayıcı faktör analizi yapılmış ve gerekli düzenlemelerle x^2/sd değeri 1,78 olarak, CFI değeri .90 olarak, GFI değeri .87 olarak, KMSEA değeri .056 olarak değerleri bulunarak modelin yapısı doğrulanmıştır.Sonuçlar analiz edildiğinde hipotetik-yaratıcı akıl yürütme becerileri toplam puanlarıyla 1. tip, 2. tip ve 4. tip öğrenenlerin toplam puanları arasında manidar ilişki bulunmuş, 3. tip öğrenenlerin toplam puanlarıyla manidar bir ilişki bulunamamıştır. Bilimsel epistemolojik inançlar toplam puanlarıyla 1. tip, 3. tip öğrenenlerin toplam puanları arasında manidar ilişki bulunmuş, 2. tip ve 4. tip öğrenenlerin toplam puanlarıyla manidar bir ilişki bulunamamıştır. Genel olarak öğrenme stilleriyle hipotetik-yaratıcı aıl yürütmeye ilişkin algı düzeyleri arasında bir ilişki olduğu söylenebilir.Bilimsel epistemolojik inanç toplam puanlarıyla hipotetik-yaratıcı akıl yürütme becerileri toplam puanları arasında bir ilişki bulunamamıştır.Genel olarak otorite ve doğruluk ile bilginin kaynağı boyutu hariç diğer bilimsel epistemolojik inanç alt boyutlarının bütün öğrenme stilleriyle ilişkisi olduğu saptanmıştır. Bununla beraber veriler hipotezlerin karşılaştırmalı analizine göre incelendiğinde varsayımlara göre öğrenme stilleriyle bilimsel epistemolojik inançlar arasında tutarlı bir ilişki olmadığı söylenebilirHipotetik-yaratıcı akıl yürütme becerileriyle öğrenme stilleri arasında alt boyutlar açısından anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır. Hipotezlerin karşılaştırmalı analizine göre verilerin analizi ise soyut düşünen bireylerin öğrenme stillerinin hipotetik yaratıcı akıl yürütme becerileriyle daha yakından ilişkili olduğu saptanmıştır.Hipotetik ve yaratıcı düşünme boyutunun bilimsel epistemolojik inançlardan otorite ve doğruluk ilişkisiz, bilgi üretme süreci ile yüksek düzeyde, bilgi kaynağı ile ilişkisiz, akıl yürütme ile yüksek düzeyde ve bilginin değişirliği ile ilişkisiz oldukları bulgulamıştır. Öğrenme stilleri açısından, 1. tip öğrenme stili ile 4. tip öğrenme cinsiyet kategorisine göre anlamlı fark bulunmuştur fakat yaş değişkeni açısından hiçbir öğrenme stili için anlamlı bir fark bulunamamıştır. Öğretmen adayı öğrencilerin hipotetik-yaratıcı akıl yürütmeye ilişkin özellikleri, yaş ve cinsiyet değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık bulunamamıştır.Anahtar Kelimeler: Hipotetik-Yaratıcı Akıl Yürütme, Hipotetik Tahmin AkılYürütme, Bilimsel Epistemolojik İnançlar, Öğrenme Stilleri, Düşünce Deneyleri

The aim of this research is to put the concept of hypotetico-creative (hypothetico-predictive) reasoning skill in a theoretical framework by document analysis, then to develop the hypothetico-creative reasoning inventory in order to investigate the hypothetico-creative reasoning skills (their perception about hypothetico-creative reasoning) of teacher trainees who are the students in 2013-2014 education period in Ondokuz Mayıs University education faculty in the department of 2'th grade of German Language teacher training (23), 4'th grade of French Language Teacher Training (21), 4'th grade of German Language Teacher Training (53), 4'th grade of Turkish Language Teacher Training (18), 2'th grade of Elementary School Teacher Training (24), 2'th grade of Elementary School Teacher Training (31), 2'th grade of Counseling and Guidance Department (76), 4'th grade of Counseling and Guidance Department, 3'th grade of High School Physics Teacher Training (15), 3'th grade of Science Teacher Training (31), 3'th grade of Preschool Teacher Training (29), 2'th grade of the Department of Special Education (38) which sum up in total to 400 students, in terms of their scientific epistemological beliefs, learning styles and their demographic characteristics.At the the begininning of the study, the questionnaire consisting from 83 items produced on the basis of six dimensions of hypothetico-deductive reasoning skills were conducted to the group of students (370) who are from different departments. In order to find the relationship between problem solving and hypothetico-creative reasoning, the problem solving scale developed by Ge (2001) was compared by hypothetico-creative reasoning inventory consisting of 37 items and pearson moment correlation was found to be .0355 which indicates the hypothetico-creative inventory was related what theory indicated. At the end of factor analysis, the items which are lower than .35 were eliminated and the new questionnaire which has 37 items was produced. After the this questionnaire was conducted to 400 students who were different departments, the inventory which had 23 items based on five factors and had the value of Cronbach's alpha as .89 was produced by eliminating the questions which were lower than .35 in the sample of group consisting of 682 individuals. In the confirmatory factor analysis by doing required edits, the value of x^2/sd was found to be as 1,78, the value of CFI was found to be as . 90, the value of GFI was found to be as .87 and the value of KMSEA was found to be as .056 hereby the confirmatory factory analysis was done in the sample of groups consisting of 282 individuals and was consisted with the predicted structure of the inventory.After the production of the inventory, as for the learning styles, Type 1, Type 2 ans Type 4 has a significant relationship with hypothetico-creative reasoning skills of teacher candidates, whereas no significant relationship can be found between Type 3 and hypothetico-predictive reasoning skills. Generally it can be said that there is a significant relationship between learning styles and hypothetico-creative reasoning skills.It was found that there was no significant relationship bewteen hypothetico-creative reasoning skills and scienific epistemological beliefs on the basis of total scores.Generally, except the the dimensions of `authority and certainty` and `the source of knowledge`, it was found that there was significant relationships among the sub-dimensions of learning styles and scietintific epistemological beliefs. However, the analysis of competing hypothesis showed that the scientific epistemological beliefs of the students were inconsistent with the chracteristics of their learning styles.Generally, it can be said that there is a significant relationships amog the sub-dimensions of the hypothetico-creative reasoning skills and learning styles. In accordance with the analysis of competing hypothesis, it can be said that the students who are more likely to learn in abstract ways are more prone to perceive themselves as a hypothetico-creative.Except for the sub-dimensions of `reasoning` and `the production of information` in scientific epistemological beliefs, it was found that there was no significant relationships among the sub-dimensions of scientific epistemological beliefs and hypothetico-creative reasoning skills.As for learning styles, it was found that there was a significant relationship between type 1 and type 4 learning styles with gender but no significant relation could be found between Type 2 and Type 3 in terms of genders. There was no siginificant relationship that could be found among the hypothetico creative reasoning skills of teacher candidates in terms of gender and age.Key Words: Hypothetico-Creative Reasoning Skill, Hypothetico-PredictiveReasoning Skill, Scientific Epistomological Beliefs, Learning Styles, Thought Experiments.