Küresel değer zincirlerinde yükselme: Altyapı değişkenlerinin etkisi

Abstract

19.yüzyıldan itibaren hızlı bir ivme kazanan uluslararası ticaret hacimleri bu alanı inceleyen teorilerin de sürekli olarak değişim ve gelişim göstermesine yol açmıştır. Dünya genelinde özellikle son bir asırlık süreç içerisinde oldukça farklı bir yapıya bürünmeye başlayan ve ulusaldan uluslararasına geçişin yaşandığı üretim süreçleri ise ticari genişlemelerle birlikte ülkelerin ekonomik, sosyal ve politik altyapıları ile ilişkili süreçlerdeki değişimi de beraberinde getirmiştir. Gelişmekte olan ülkelerin dünya ekonomisine daha derin bağlantılarla entegre olması bu ülkelerin küresel değer zincirleri içerisindeki faaliyetlerini arttırmaları ve zincir içerisinde katma değeri daha yüksek üretim süreçlerine geçmelerine yol açmaktadır. Bu doğrultuda çalışma uluslararası ticaretin değişen yapısını; üretim süreçlerinde yer alan tüm aktörlerin ticari ilişkiler içerisindeki rollerini ortaya çıkarmayı temel alan Küresel Değer Zincirleri başlığı altında ele alınarak incelemektedir. Bununla birlikte çalışma küresel değer zincirlerinde ileri yönlü yükselme süreçlerinin; dünya ülkelerinin ekonomik, sosyal ve politik altyapılarından nasıl etkilendiğini ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Ülkelerin zincirler içerisinde yükselmesine etki eden faktörler belirlenerek WIOD, Dünya Bankası, OECD ve Heritage Vakfı'ndan elde edilen ikincil verilerle bu ülkelere ilişkin altyapı değişkenleri 3 model altında ele alınarak dinamik panel veri analizi yöntemlerinden olan genelleştirilmiş momentler yöntemi (GMM) ile analiz yapılmıştır. Toplam üç farklı model (Model I, Model II, Model III) ve başlık (Ekonomik, Sosyal, Politik) altında altyapı değişkenlerinin İleri Yönlü küresel değer zincirleri katılımı üzerindeki etkisi değerlendirilmiştir. Analiz sonucu elde edilen bulgular küresel değer zincirleri içerisinde ileri yönlü katılımı çalışmaya dahil edilen tüm alt yapı değişkenlerinin etkilendiğini göstermektedir.

International trade volumes that have grown at a high rate since the 19th century also led to the continuous change and development theories as to research this area. The production processes that started to take on a very different structure especially in the last century with commercial expansions and the transition from the national to the international have brought about the changes in the processes related to the economical, social and political infrastructures of the countries along. The fact that developing countries are integrated with deeper links to the world economy leads them to increase their activities in global value chains and increase their value-added production processes in the chain. Accordingly the changing structure of international trade the study is examined under the title Global Value Chains, which is based on revealing the roles of all actors involved in production processes in commercial relations. However the study examine that forward-participation processes (upgrading) in the global value chains and: economic, social and political infrastructures of countries relations. The factors that effects countries upgrading process in the global value chains collected from WIOD, World Bank, OECD and Heritage Foundation. For analyzing the effects of infrastructure variables on upgrading 3 models established (Economic, Social and Politic) and analyzed by the generalize method of moments (GMM) which is a type of dynamic panel data analysis. The findings show that upgrading in global value chains is influenced by all the infrastructure variables which are used in the study.