İzmit Körfezi`nde 137Cs ve 210Po radyonüklidlerinin seviyelerini ve ürünlere topraktan transfer faktörlerini saptanmak

Abstract

Türkiye'de, endüstriyel faaliyet açısından ön sıralarda yer alan Kocaeli ili vezmit merkezi, yeterli önlemlerin alınmaması nedeniyle Türkiye ortalamasının çoküzerinde bir çevre kirliligi ile karsı karsıyadır ve radyoaktif kirliligin payı hakkındayeterli bilgi bulunmamaktadır. Bu amaçla, zmit Körfezi'nde daglık, göl kenarıve yerlesim yerleri gibi üç farklı bölgeden toprak (0-20 cm), karayosunu veliken örnekleri alınmıstır. zmit Körfezi'ndeki bu organizmalarda 137Cs ve210Po radyonüklidlerine iliskin bir data mevcut degildir.Bu nedenle bu tezde, Aralık 2006 ve Mart 2007 tarihleri arasında zmitKörfezi'nden toplanan 16 numunede, 137Cs (t1/2 = 30.17 yıl) ve 210Po (t1/2 = 138 gün)radyonüklidlerinin topraktaki ve bazı biyoindikatörlerdeki (liken ve karayosunutürlerindeki) seviyeleri sırasıyla gama ve alfa sayım sistemleri kullanılarak ölçüldü.Ek olarak, 137Cs için transfer faktörleri hesaplandı.Elde edilen sonuçlar bölgemizde radyolojik karsı tedbir alma olusumuiçeriginde bir ön çalısma olacaktır.Anahtar Kelimeler: Toprak, liken ve karayosununda 137Cs, 210Po seviyesi,gamma spektrometrik ölçüm, alfa spektrometrik ölçüm, radyasyonkontaminasyonu (bulasması), transfer faktörü, çevresel radyasyon.

Kocaeli Provience that has a front place in Turkey for the industrialfacilities has encountered high level of environment polution caused by nottaking precautions which is much higher than average value of Turkey, andthere is not enough information about the portion of radioactive polution. Forthis purpose, soil (0-20 cm), musci, and lichen samples have been taken fromthree different regions at mountanious, lakeside, and settling areas of IzmitGulf. The data related to radionuclides of 137Cs and 210Po in these organisms inIzmit Gulf are not available.Therefore, in this thesis the levels of radionuclides of 137Cs (t1/2 = 30,17 years)and 210Po (t1/2 = 138 days) have been measured in soil and some bioindicators(lichen and musci species) by using gamma and alpha counting systems,respectively.Additinally, transfer factors of 137Cs have been calculated. The resultsobtained will be a reference information for the sake of precaution against theradiation.Keywords: 137Cs and 210Po levels in soil, lichens and muscis, gammaspectrometric measurement, alpha spectrometric measurement, radioactivecontamination, transfer factor, environmental radiation.