Kocaeli kentinde hava kirliliğine neden olan inorganik gaz kirleticilerin düzeylerinin, dağılımlarının ve kaynaklarının belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmada, Kocaeli kentinde endüstriyel, evsel ve taşıt kaynaklı kirleticilerden ortama yayılan kükürtdioksit (SO2), azotdioksit (NO2) ve ikincil kirletici olan ozon (O3) düzeyleri belirlenmiştir. Pasif örnekleme tekniği kullanılarak 51 noktada toplanan örnekler, SO2 için iyon kromatograf, O3 için spektorofotometrik ve NO2 için her iki yöntem kullanılarak analiz edilmiştir.Çalışmada seçilen inorganik kirleticilerin mevsimsel değişimlerini belirlemek amacı ile yaz ve kış mevsimlerini temsil eden iki örnekleme periyodu seçilmiştir. Bölge genelinde NO2 ve SO2 için elde edilen konsantrasyon değerlerinin, her 2 mevsim için de Hava Kalitesi Kontrol Yönetmeliği (HKKY)'de verilen Uzun Vadeli Sınır (UVS) değerlerin altında olduğu ancak taslak yönetmelik Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği (HKDYY) dikkate alındığında her iki kirletici için de sınır değerlerin aşıldığı tespit edilmiştir. Ozon için tespit edilen değerler tüm ölçüm noktalarında Avrupa Birliği tarafından verilen günlük ortalama sınır değer 120 µg/m3'ün altında olmakla birlikte, özellikle yaz mevsiminde kent merkezinden uzak bölgelerdeki ozon konsantrasyonlarının vejetasyonun korunması için verilen 65 µg/m3'lük sınır değeri birçok yerde aştığı gözlenmiştir.Elde edilen sonuçların değerlendirilmesinde coğrafi bilgi sistemlerinden faydalanılarak kirleticilerin dağılım haritaları oluşturulmuştur.

In this study, sulphur dioxide (SO2), nitrogen dioxide (NO2) and ozone (O3) levels derive from industrial, domestic and traffic related pollutants were determined in Kocaeli. Samples collected from 51 points using passive sampling technique were analyzed with ion chromatography for SO2; ultraviolet-visible (UV/VIS) spectrometry for O3; and with both techniques for NO2.The samples were collected during the summer and winter months in an effort to investigate the seasonal variations of the selected inorganic pollutants in this study. NO2 and SO2 concentrations were smaller than the long-term (average) limit values (LTLV) given by Turkish Air Quality Control Act throughout the study area for the summer and winter seasons. NO2 and SO2 concentrations higher than the limit values given by Turkish Air Quality Assesment and Management Act throughout the study area. It is observed that O3 concentrations of the rural areas far removed from industry and heavy traffic were generally exceeded the limit value (65 µg/m3) to protect vegetation from damage, especially during the summer period, although O3 concentrations were smaller than the daily average limit value (120 µg/m3) given by European Union (EU).The distribution maps of the pollutants were also produced based on Geographic Information System (GIS) technology.