Ortaokul bilsem öğrencilerine yönelik fen eğilimi öz-değerlendirme ölçeği`nin geliştirilmesi ve bilsem öğrencilerinin fen öğrenmeye yönelik motivasyonlarının belirlenmesi ortaokul bilsem öğrencilerine yönelik fen eğilimi öz-değerlendirme ölçeği`nin geliştirilmesi ve bilsem öğrencilerinin fen öğrenmeye yönelik motivasyonlarının belirlenmesi

Abstract

Çalışmada; özel yetenekli ortaokul öğrencilerinin fen eğilim düzeyini belirlemede kullanılabilecek `Özel Yetenekli Öğrencilere Yönelik Fen Eğilimi Öz-değerlendirme Ölçeği'nin (ÖYÖYFEÖÖ)` geçerlik ve güvenirliğini tespit etmek, özel yetenekli öğrencilerin fen öğrenmeye yönelik motivasyonunu belirleyerek öğrencilerin fen eğilimine ve fen öğrenmeye yönelik motivasyonuna cinsiyet, sınıf düzeyi ve fen projesinde görev alma durumunun etkisini incelemek ve `ÖYÖYFEÖÖ` ile `Fen Öğrenmeye Yönelik Motivasyon Ölçeği (FÖYMÖ)` arasındaki ilişkinin araştırılması amaçlanmıştır. Tarama modelinde yürütülen çalışmanın pilot uygulaması, Türkiye genelinde belirlenen illerde yer alan BİLSEM'lerdeki 855, asıl uygulaması ise Ege Bölgesi'ndeki BİLSEM'lerde öğrenim gören 497 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Düzey belirleme analizleri ve demografik özelliklerinin dağılımı betimsel istatistik, cinsiyet ve fen projesinde görev alma durumunun etkisi Mann Whitney U testi, sınıf düzeyinin etkisi Kruskall Wallis testi ve `ÖYÖYFEÖÖ` ile `FÖYMÖ` arasındaki ilişki Spearman Korelasyon Analizi ile gerçekleştirilmiştir. Bu çalışma ile 5'li likert tipinde, olumlu 30 madde ve 4 alt faktörden oluşan, güvenirlik katsayısı 0.934 olan yüksek güvenirlik ve geçerlikli `ÖYÖYFEÖÖ` geliştirilmiştir. Araştırmada öğrencilerin fen eğiliminin `orta` düzeyde olduğu, fen eğilimi üzerinde cinsiyet ve fen projesinde görev alma durumunun etkili olmadığı, 5. sınıfların, 6. ve 8. sınıflara göre fen eğiliminin yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. `FÖYMÖ`de, cinsiyet ve fen projesinde görev alma durumu etkili olmayıp, 5. sınıfların 8. sınıf öğrencilerine göre fen öğrenmeye yönelik daha yüksek motivasyona sahip oldukları belirlenmiştir. `FÖYMÖ` ile `ÖYÖYFEÖÖ` arasında orta derecede bir korelasyon tespit edilmiştir. Bu konuda yapılan çalışmalarda, nitel araştırma yöntemleri de kullanılarak ilgili konu derinlemesine araştırılabilir.

The purpose of the current study is to establish the validity and reliability of `The Science Disposition Self-evaluation Scale for Gifted Students (ÖYÖYFEOÖ)`, which can be used to determine the science disposition of gifted students, to determine gifted students' motivation towards science learning, to investigate the effects of the variables of gender, grade level and the state of having participated in a science project on their science disposition and motivation towards learning science and to investigate the relationship between `The Science Disposition Self-evaluation Scale for Gifted Students` and `The Scale of Motivation towards Science Learning (FÖYME)`. The pilot study of the current research employing the survey model was conducted with a total of 855 middle school students attending BİLSEMs located in cities determined across Turkey and the actual study was conducted with the participation of a total of 497 gifted students, attending BİLSEMs located in the Aegean Region of Turkey. Descriptive statistics were used for the level determination analyses and to check the distribution of the demographic features; the effects of gender and the state of having participated in a science project were investigated with Mann Whitney U test; the effect of grade level was tested with Kruskall Wallis test and the relationship between `ÖYÖYFEÖÖ` and `FÖYMÖ` was analyzed with Spearman Correlation Analysis. As a result of this study, a highly reliable and valid five-point Likert scale (ÖYÖYFEOÖ) consisted of 30 items and 4 sub-factors with the reliability coefficient of 0.934 was developed. The current study revealed that the participating students' science disposition is `medium`, their science disposition does not vary significantly depending on their gender and state of having participated in a science project and the disposition of the 5th graders is higher than those of the 6th and 8th graders. The analyses of the data obtained from `FÖYMÖ` revealed that the students' motivation towards science learning does not vary significantly depending on gender and state of having participated in a science project and that the 5th graders have higher motivation towards science learning than the 8th graders. A medium correlation was found between `FÖYMÖ` and `ÖYÖYFEÖÖ`. Future research can explore the issue in detail by using qualitative research methods.