Okul müdürlerinin örgütsel iletişim sürecine ilişkin yeterlikleri

Abstract

Bu araştırmada okul müdürlerinin örgütsel iletişim süreçlerine ilişkin yeterliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma kapsamında okul müdürlerinin sözlü, sözsüz, yazılı ve görsel iletişim yeterliklerine ilişkin öğretmen görüşleri yanında okul müdürlerinin iletişim sürecindeki yaklaşımları ve iletişim ağlarını yönetebilme yeterliklerine ilişkin öğretmen görüşlerine de başvurulmuştur. Araştırmanın verileri 2018-2019 öğretim yılında, Türkiye'nin farklı bölgelerinde, farklı okul türlerinde ve kademelerinde görev yapan öğretmenlerden toplanmıştır. Araştırma nitel bir çalışma olup, veriler araştırmacı tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış sorular çerçevesinde şekillenen birebir görüşmelerle toplanmıştır. Veriler özel ve devlet okullarında görev yapan 40 öğretmenden toplanmıştır. Veriler bilgisayar ortamına aktarıldıktan sonra, tümevarım analizi kullanılarak elle analiz edilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre; müdürlerin iletişim sürecine yaklaşımlarının çoğunlukla öğretmenlerin iletişim beklentilerine uygun olduğu belirlenmiştir. Sözlü iletişim becerileri açısından okul müdürleri çoğunlukla olumlu olarak değerlendirilmiştir. Sözsüz iletişim becerileri açısından genel olarak müdürlerin iyi olduğu, gönderdikleri sözsüz mesajların genelde anlaşılır olduğu ve kurdukları bedensel temasların öğretmenlerde olumlu etki bıraktığı sonucuna ulaşılmıştır. Görsel iletişim becerilerine yönelik olarak; müdürlerin okullarında ve medyada çeşitli görseller kullandığı, odalarının ise genelde sade olduğu sonucuna ulaşılmış, giyim tarzlarının klasik olduğu ve öğretmenlerin bunu uygun bulduğu belirlenmiştir. Okullarda müdürlerin iletişim ağlarını yönetebilme yeterliklerine bakıldığında, dikey ve yatay iletişim ağlarının iyi yönetildiği ve hatta çapraz iletişim ağlarının her okulda neredeyse sorunsuz işlediği belirlenmiştir. Biçimsel olmayan iletişim ağlarının çoğunun okullarda var olduğu ancak söylentilerin müdürün sağladığı biçimsel iletişimin önüne geçtiği okulların görece az olduğu belirlenmiştir. Genel olarak okul müdürlerinin çoğunlukla iletişim süreçlerine ilişkin yeterliklerinin iyi olduğu, bu becerilerin öğretmenlerde uyandırdığı algıların ise öğretmenlerin beklentilerine ve ihtiyaçlarına göre değişiklik gösterdiği sonuçlarına ulaşılmıştır.Anahtar kelimeler: Örgütsel iletişim, görsel iletişim, iletişim ağları

In this research, teachers' opinions related to their school managers' organizational communication competencies were collected and analyzed. In the content of the research, not only teachers' opinions related to school managers' verbal, nonverbal, written and visual communication competencies but also school managers' approaches towards communication process and managing communication webs competencies were collected and analyzed. Data of this research, in 2018-2019 school year, were collected from teachers who worked in different school types, levels and cities of Turkey. It is a qualitative research and the data were collected from interviewers via direct interviews with semi-structured questions. Data were collected from 40 teachers who worked both in private and state schools. The data were recorded with recorder towards interviewers' permissions. The data were analyzed manually by using induction analyze after they were transferred to the computer environment. According to research findings, teachers evaluated managers' approaches during communication process towards teachers positively. School managers were mostly evaluated positively related to their verbal communication competencies. Also in nonverbal communication, teachers generally evaluated school managers positively, it is stated that teachers understood nonverbal messages of school managers and physically touched by school managers had good influence on them. When analyzing visual communication competencies of school managers, it is stated that almost half of school managers used visuals in school environment and media, their rooms were generally plain and they preferred classic and formal dressing style, which was approved by most of teachers. Lastly, in terms of school managers' competencies of managing communication webs of school, vertical and horizontal communication webs are managed smoothly in most schools. Even diagonal communication webs work almost perfectly in every school. Also informal communication webs exist in most schools but not in every school in comes before school managers' informing. Consequently, it can be said that school managers mostly use their communication competencies at good level; however, teachers differently because of their own needs and expectations can perceive these usages.Keywords: Organizational communication, visual communication, communication webs