Harf inkılâbı`nın yaygınlaştırılmasında halkodalarının rolü ve önemi
- Global styles
- Apa
- Bibtex
- Chicago Fullnote
- Help
Abstract
Cumhuriyet'in ilanından sonra halkı çağdaş uygarlık seviyesine ulaştırmak amacıyla birçok yenilik yapılmıştır. Osmanlı döneminde birçok değişiklik yapılmaya çalışılmış fakat çeşitli sebeplerden dolayı ya başarılamamış ya da yetersiz kalmıştır. Cumhuriyet döneminde gerçekleştirilen inkılapların içinde en önemli olanlarından biri harf inkılabı olmuştur. Harf inkılabının yapıldığı yıllarda Millet Mektepleri açılmıştır. Millet Mektepleri Ulus okulları aracılığıyla yeni harflerin yaygınlaştırılması görevini üstlenmiştir. Dönemin iktidar partisi olan Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) yapılan yeniliklerin halkın tabanına yayılması için 19 Şubat 1932 yılında halkevlerini kurmuştur. Halkevleri aynı zamanda Halk Dershaneleri ve kursları şubeleri ile harflerin öğretimi hususunda önemli görevler üstlenmiştir. Fakat o dönem halkın çoğu kırsalda yaşıyordu. Halkevleri açılamayacak düzeyde olan kırsal bölgelerde 1940 yılında halkodaları teşkilatı kurulmuştur. Cumhuriyet döneminde ülkemizde eğitim-öğretimi geliştirmek amacıyla yeni eğitim kurumları açılmış ve düzenlemeler yapılmıştır. Yönetici kadro örgün eğitime çok önem vermiş aynı zamanda örgün eğitim dışında kalan vatandaşların okur-yazar hale gelmesi için Millet Mektepleri, Halkevleri ve Halkodaları kurularak vatandaşların ihtiyaçları karşılanmıştır. Doktora tezi olarak hazırlanan bu çalışmada 1940-1950 yılları arasında Türkiye'de halk eğitimi alanında özellikle kırsal kesimde büyük görevler üstlenen halkodalarının Türkçe okuma-yazma faaliyetleri vasıtasıyla yeni harflerin öğretilmesi ve Türk milletinin okur-yazar hale getirilmesi ile ilgili yürüttüğü çalışmalar ele alınmıştır. Bu faaliyetler kapsamında Türkiye'de tüm bölgelerde halkodaları tarafından Türkçe okuma-yazma kursları açılmıştır. Türkçe okuma-yazma kurslarının en fazla açıldığı bölgeler Doğu, Güneydoğu Anadolu, Karadeniz Bölgesi'nin bazı yerleri ve Akdeniz Bölgesi'nin doğu bölgeleri olmuştur. Kurslar genelde okuma-yazma oranı düşük yerlerde açılmıştır. Yanı sıra etnik çeşitliliğin fazla ve çok dilli olan bölgelerde yoğun faaliyetler yürütülmüştür. Bu çalışma ile ilgili dönemde halkodalarının Türkçe okuma-yazma kursları yoluyla yeni harflerin öğretilmesi ve yaygınlaştırılması faaliyetleri ele alınmıştır.Anahtar kelimeler: Harf inkılabı, halkevleri, halkodaları, Türkçe okuma-yazma faaliyetleri, Eğitim tarihi, Halk Eğitimi. After the proclamation of the Republic, lots of innovations have been made in order to bring the society to the level of contemporary civilization. Lots of changes were made in the Ottoman period, but due to various reasons they could not be achieved or the things which were achieved were insufficient. One of the most important developments in the republican period was the letter revolution. In the years when the revolution was made, Public Schools were opened. Public Schools were responsible for dissemination of new letters through nation schools. The Republican People's Party (CHP), the ruling party of the period, founded Community Centers on 19 February 1932 to spread the innovations to the people's base. Community Centers also undertook important tasks in teaching the letters with the Public Courses and course branches. But most of the people used to live in the countryside at that time. In 1940 in the rural areas, which cannot be opened to public houses, an organization was established.In the Republican period, new educational institutions were opened and arrangements were made in order to improve education in Turkey. The executive staff gave great importance to formal education and at the same time, to make them literate people and to fulfill the needs of the citizens who were out of the formal education, Public Schools, Community Centers and Publicrooms were opened.In this study, which was prepeared as a doctorate thesis, the activities of Publicrooms which took on a lot of responsibilities on Public education especially in rural areas between 1940-1950 years to make the Turkish nation literate and to teach the new letters via reading and writing activities were discussed. These activities were covered by Publicrooms Turkish literacy courses in all regions in Turkey. The regions where Turkish literacy courses were most opened were Eastern, Southeastern Anatolia, some parts of the Black Sea Region and eastern regions of the Mediterranean. Courses were generally opened in places with low literacyrates. In addition, intensive activities were carried out in multi-lingual regions and areas of ethnic diversity. In this study, teaching and dissemination activities of new letters through the Turkish literacy courses of the Publicrooms were discussed. Keywords: Letter Revolution, Community Centers, Publicrooms, Turkish literacy activities, History of education, Education of public.
Collections