Öğretmenlerin öznel iyi oluşlarının öz-yeterlik inançları ve psikolojik ihtiyaçların doyumunda denge değişkenleri açısından incelenmesi (Şanlıurfa ili örneği)

Abstract

Bu çalışmanın amacı öğretmenlerin öznel iyi oluş düzeyleri ile akademik, mesleki, kişilerarası, entelektüel öz-yeterlik inançları ve psikolojik ihtiyaçların doyumunda denge değişkenleri arasında anlamlı bir ilişkinin olup olmadığını incelemek ve söz konusu değişkenlerin öznel iyi oluşu ne oranda açıkladığını ortaya koymaktır. Araştırmanın örneklemini 2018-2019 Eğitim Öğretim Yılı Güz Yarıyılında Şanlıurfa ilinde görev yapmakta olan, yaşları 22-53 arasında değişen, meslekteki yılı 1 ile 37 yıl arasında değişen, 562'si kadın 382'si erkek toplam 944 öğretmen oluşturmaktadır. Çalışmada veri toplama aracı olarak Öğretmen Öznel İyi Oluş Ölçeği, Öğretmen Öz yeterlik İnancı Ölçeği, Psikolojik İhtiyaç Doyumunda Denge Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Toplanan verilerin analizi SPSS 22.0 paket programı ile gerçekleştirilmiştir. İstatiksel analiz için Pearson Momentler Çarpımı Korelasyonu, İlişkisiz Örneklemler İçin Varyans Analizi, Çoklu Doğrusal Regresyon Analizi yöntemleri kullanılmıştır. Analiz sonucunda öğretmen öz yeterlik inancı (akademik, mesleki, kişilerarası, entelektüel öz yeterlik inancı) ve psikolojik ihtiyaçların doyumunda denge (ilişkisellik, yeterlik ve özerklik ihtiyaç doyumu) ile öznel iyi oluş arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Diğer yandan mesleki öz yeterlik, özerklik ihtiyaç doyumu, sosyal öz yeterlik, akademik öz yeterlik inancının birlikte öznel iyi oluşu anlamlı bir şekilde yordadığı ve bu değişkenler tarafından toplam varyansın %30.3'ünün açıklandığı sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerin öznel iyi oluş puanlarının medeni durum, yaş, meslekteki yıl, kadro sınıfı, zorunlu hizmeti tamamlama ve memleketinde görev yapma durumu demografik değişkenlere göre anlamlı düzeyde farklılaştığına ulaşılmıştır. Son olarak öğretmenlerin öznel iyi oluş puanlarının cinsiyet, okulun kademesi, branşa göre anlamlı düzeyde farklılaşmadığına ulaşılmıştır. Araştırmada elde edilen sonuçlar alanyazın çerçevesinde tartışılmış, değerlendirilmiş ve bazı önerilerde bulunulmuştur.

The aim of this study is to investigate whether the subjective well-being levels of teachers are a significant relationship between of the academic, professional, social and intellectual self-efficacy beliefs, and the balance in the satisfaction of psychological needs variables. Also, to determine whether subjective well-being is significantly predicted by the these variables. The participants of the study were 944 teachers, who are working in Sanlıurfa, with 562 male and 382 female in the Autumn Midterm of 2018-2019 academic year. Their ages range between 22 and 53. Their year of profession range between 1 and 37. The data were collected through The Teacher Subjective Wellbeing Questionnaire, Teacher Self-Efficacy Beliefs Scale, The Balanced Measure of Psychological Needs Scale and Demografic Information Form. The data were analysed by using SPSS 22.0 package program. Pearson Product Moment Correlation, Independent group t-test and Multiple Linear Regression Analysis were used for statistical analysis. Positive results were found subjective well-being. between teacher self efficacy beliefs (academic, professional, social and intellectual self-efficacy belief) and the balance in the satisfaction of psychological needs (Relatedness, Competence and Autonomy satisfaction). On the other hand, it was concluded that professional self-efficacy, autonomy, satisfaction, social self-efficacy, and academic self-efficacy beliefs significantly predict subjective well-being and was explained 30.3% of the total variance by these variables. It was found the subjective well-being of the teachers differed scores significantly in terms of marital status, age, occupational year, degree, compulsory labor, and work in the hometown. Finally, it was found that the subjective well-being of the teachers' scores didn't differ scores significantly from gender, school level and branch. The results of the study were discussed and evaluated in pursuant to literature, and some suggestions are presented.