Erken dönemde Hanefi-Matüridi kelam sisteminin tasavvufla ilişkisi

Abstract

Bu tez erken dönemde Hanefî-Mâtürîdî kelam sisteminin tasavvufla ilişkisini konu almaktadır. Çalışma giriş, dört bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır. Birinci bölümde Hanefî-Mâtürîdî kelam sisteminin tasavvufla ilişkisinin tarihi arka planına yer verilmektedir. İkinci bölümde ulûhiyyet konusunda kelam ve tasavvufun ilgi alanına giren konular her iki disiplin açısından ayrı ayrı değerlendirilmektedir. Üçüncü bölümde kelam ve tasavvufun en çok etkileşim halinde olduğu nübüvvet konusu velayet, ilham, ismet ve keramet konuları açısından ele alınmaktadır. Dördüncü ve son bölümde ise Horasan-Mâverâünnehir bölgesinin disiplinler üstü ortak tavrını gösteren esmâ ve ahkâm konuları kelam ve tasavvuf bağlamında değerlendirilmektedir. Sonuç bölümünde ise tüm bölümlerin ortak bir değerlendirilmesi yapılmak suretiyle erken dönemde Hanefî-Mâtürîdî kelam sisteminin tasavvufla ilişkisi ortaya konulmuştur.Anahtar Kelimeler: Ebû Hanîfe, Mâtürîdî, Tasavvuf, Ulûhiyyet, Nübüvvet, İman.

This thesis focuses on the relationship between Sufism and Hanafi-Maturidy theological system in the early period. In the first part, the historical background of the relationship is between the Hanafi-Maturidy Kalam system and Sufism is given. In the second part, the subjects of theology and sufism are examined separately in terms of both disciplines. In the third part, the subject of prophethood which theology and mysticism interacts the most is discussed in terms of custody, inspiration, ismet and miracle. In the fourth and last part, the issues of esma and ahkam which show the common interdisciplinary attitude of Horasan-Mâverâünnehir region are evaluated in the context of kalam and sufism. In the conclusion section, the relationship between the Hanafi-Maturidic theological system and Sufism was revealed in the early period by a common evaluation of all the sections.Key words: Abu Hanifa, Maturidy, Mysticism, Godhead, Prophethood, Faith.