Ergenlerde ebeveyn kabul-red algısı ile red duyarlılığı, sosyal kaygı, yalnızlık, duygu düzenleme güçlüğü ve problemli internet kullanımı arasındaki ilişkinin incelenmesi: Karma desenli bir çalışma

Abstract

Bu araştırmanın amacı ergenlerde ebeveyn kabul-red algısı, red duyarlılığı, sosyal kaygı, yalnızlık, duygu düzenleme güçlüğü ve problemli internet kullanımı arasındaki ilişkiyi incelemektir. Bu amaç doğrultusunda çalışma, nitel ve nicel araştırma yöntemlerinin birlikte kullanıldığı, nitel öncelikli karma araştırma yöntemli bir çalışmadır. Araştırmanın örneklemi, Muğla'nın Fethiye ilçesinde eğitim öğretim görmekte olan 15 ile 18 yaş arasında değişen nitel kısmı için 30, nicel kısım için 1000 ergenden oluşmaktadır. Çalışmanın ilk aşaması olan nitel kısımda, 15'i kız (%50), 15'i erkek (%50) olmak üzere toplam 30 ergen ile yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak, yaklaşık 60 dakika süren görüşmelerle; ebeveyn kabul-red algısı, red duyarlılığı, duygu düzenleme güçlüğü, problemli internet kullanımı ile ilgili katılımcı görüşleri alınmıştır. Elde edilen veriler Nvivo10 programı kullanılarak içerik analizine dahil edilmiş ve elde edilen bulgular, ilgili kuramlar çerçevesinde tartışılmıştır. Çalışmanın ikinci kısmı olan nicel bölümde, değişkenler arasındaki ilişkiyi inceleme amaçlı ilişkisel tarama modelinde, betimsel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada Çocuk ve Ergenler İçin Ebeveyn-Kabul Red Ölçeği, Ergenler İçin Sosyal Kaygı Ölçeği, UCLA Yalnızlık Ölçeği, Red Duyarlılığı Ölçeği, Duygu Düzenleme Güçlüğü Ölçeği, Problemli İnternet Kullanımı Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada ölçme aracı uygulaması yapılan 500'ü (%50) kız, 500'ü (%50) erkek katılımcıdan, anne red algısı yüksek 130'u (%47.6) kız, 143'ü (%52.4) erkek olmak üzere toplam 273 ergen, baba red algısı yüksek 188'i (%55.6) kız, 150'si (%44.4) erkek olmak üzere toplam 338 ergenden elde edilen veriler, SPSS paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Yapılan nitel analizler sonucunda elde edilen bulgular doğrultusunda, olumsuz ebeveyn tutumlarının ergenlerde ebeveyn red algısını güçlendirdiği, ebeveyn red algısının ergenlerde red duyarlılığını, duygu düzenleme güçlüğünü, problemli internet kullanımını, sosyal kaygı düzeylerini, yalnızlık duygusunu olumsuz yönde tetiklediği, mutsuzluk, güvensizlik, sevilmeme gibi olumsuz duyguları güçlendirdiği söylenebilir. Nicel araştırma bulguları incelendiğinde ise sırayla yalnızlık, problemli internet kullanımı, red duyarlılığı, sosyal kaygı ve duygu düzenleme güçlüğü değişkenlerinin anne red algısını yordadıkları görülmektedir. Baba red algısı açısından sonuçlar incelendiğinde ise sırayla duygu düzenleme güçlüğü, sosyal kaygı ve yalnızlık değişkenlerinin baba red algısını yordadıkları, öte yandan red duyarlılığı ve problemli internet kullanımı değişkenlerinin baba red algısını anlamlı düzeyde yordamadığı görülmektedir. Araştırmada elde edilen bulgular ilgili literatür çerçevesinde tartışılarak, araştırmacı ve uygulayıcılara bazı öneriler sunulmuştur.

The aim of this study is to analyze the relationship between parental acceptance-rejection perception, rejection sensitivity, social anxiety, loneliness, difficulty in emotion regulation and problematic internet use in adolescents. This study is a mixed pattern study using quantitative and qualitative research methods. The sample of the study consist of 30 adolescents between the ages of 15-18 for quantitative section and 100 adolescents for the qualitative section, studying in Fethiye district of Muğla. Semi-structured interview form was used for the qualitative part of the first stage of the research. The researcher conducted 60 minute interviews with 15 girls and 15 boys to collect data. The researcher asked questions about parental acceptance-rejection, rejection sensitivity, difficulty in emotion regulation and problematic internet usage. The collected data were analyzed by using Nvivo10 program and the findings were examined within the framework of relevant theories. In the second part of the study, in the quantitative part, descriptive research method was used to examine the relationship between wariables. In this study, Parent-Acceptance Rejection Scale for Children and Adolescents, Social Anxiety Scale for Adolescents, UCLA Loneliness Scale, Rejection Sensitivity Scale, Emotional Difficulty Scale, Problematic Internet Use Scale were used. In this part of the study, parental acceptance-rejection perception scal was applied to 1000 participants. Data collected from 1000 adolescents, 237 adolescents with high maternal rejection and 338 adolescents with high paternal rejection were analyzed using SPSS program. According to the analysis, negative parental approaches increase the perception of parental rejection. According to the results of the research, parental rejection perception negatively affects rejection sensitivity, diffuculty in regulating emotions, problematic internet usage, social anxiety, loneliness and insecurity. When the quantitative research findings are examined, it is seen that loneliness, problematic internet use, rejection sensitivity, social anxiety and difficulty in emotion regulation predicted maternal rejection. When the results of father rejection perception were examined, it was seen that the variables of emotion regulation, social anxiety and loneliness predicted father rejection, on the other hand, rejection sensitivity and problematic internet use variables did not predict father rejection significantly. The findings of the research were discussed within the framework of the relevant literature and some suggestions were made to the researchers and practitioners.