Refahiye (Erzincan) meta-ofiyoliti`nin niteliği ve jeolojik evrimi

Abstract

Türkiye'nin Doğu Anadolu bölgesinin kuzeyinde, Erzincan ilinin sınırları içerisinde bulunan Refahiye Meta-ofiyoliti, İzmir-Ankara-Erzincan kenedinin üzerinde yer alır. Neo-Tetis'in kapanmasıyla oluşan İzmir-Ankara-Erzincan Kenedi Doğu Pontidleri, batısındaki Kırşehir Masifi'nden ve güneyindeki Anatolid-Torid Bloğu'ndan ayırmaktadır. Refahiye Meta-ofiyoliti, bölgedeki metamorfik kayalar ve ofiyolitik melanj ile tektonik dokanaklı olarak bulunmaktadır. Bütün bu birimler uyumsuz olarak Eosen ve daha genç çökeller tarafından örtülürler. Refahiye Meta-ofiyoliti, egemen olarak peridotitler tarafından temsil edilmektedir. Dünit ve harzburjit bileşimdeki peridotitlerin yaklaşık % 70'i serpantinleşmiştir. Bu ana kütle, meta-gabro, meta-plajiyogranit, klinopiroksenit ve köken kayaçları gabroik olan amfibolit sokulumları tarafından kesilmektedir. Refahiye Ofiyolti'ni kesen meta-gabrolar başlıca plajiyoklas, klinopiroksen, ± flogopit, ± ortopiroksen ve ± olivin mineralleri ile temsil edilir. Bozuşmaya bağlı olarak gelişen ikincil mineraller klorit, aktinolit, kalsit ve serpantin ile temsil edilmektedir. Amfibolitler ise plajiyoklas, amfibol ve opak mineraller içermektedir. Kuvars, prehnit, pumpelleyit ve aktinolit minerallerinin modal bolluk oranları %10'dan daha az olarak görülmektedir. Meta-gabrolardan ve amfibolitlerden gerçekleştirilen kimyasal analizler, bu kayaçların toleyitik nitelikli olduklarını ve yitim sonucunda zenginleşmiş okyanus ortası sırtı tipi bir kaynaktan türemiş olduklarını göstermiştir. Refahiye Meta-ofiyoliti'ni kesen meta-plajiyogranitten elde edilen U-Pb yaş tayini Alt Jura, Toarsiyen oluşum yaşını, gabrolardan elde edilen 40Ar/39Ar yaş tayinleri Orta Jura, Aalenyen soğuma yaşını vermektedir. Bu yaş tayinleri ile bölgedeki meta-ofiyolitin yaşı ilk kez Jura olarak belirlenmiştir.

Refahiye Meta-ophiolite is located in Erzincan (NE Turkey) and on İzmir-Ankara- Erzincan Suture Zone which was formed by clossing of Neo-Tethys. Eastern Pontides are separated from Kırşehir Massif and from Anatolide-Torides by İzmir-Ankara-Erzincan Suture Zone. Refahiye Meta-ophiolite has tectonic contact with metamorphic rocks and ophiolitic mélange. All of these units are covered by Eocene and younger units. Refahiye Meta-ophiolite consists mainly of peridotites which are dunites and harzburgites but which are nearly % 70 serpantinized and listvenitized. Peridotites were intruded by gabbros, plagiogranites, clino-pyroxenites and amphibolites. Meta-gabbro intrusions of Refahiye Meta-ophiolite is represented by plagioclase, clinopyroxene, ± phlogopite, ± ortopyroxene and ± olivine. Chlorite, actinolite, calcite and serpentine minerals in gabbros are related to the alteration. Amphibolites consist of plagioclase, amphibole and opaque minerals. Quartz, prehnite, pumpellyite and actinolite have an modal abundance lower than % 10. Chemical analysis shows that gabbros and amphibolites are derived from enriched mid-ocean ridge tholeiitic basalts. U-Pb measurements from meta-plagiogranite of Refahiye Meta-ophiolite are yielded an age which was Lower Jurassic, Toarcian. Hornblende plateau ages from the amphibolites which were measured with 40Ar/39Ar dating methode are dating the cooling age which was Middle Jurassic, Aalenian. Refahiye Meta-ophiolite yielded an age of Lower Jurassic, Toarcian. Jurassic age for the Refahiye Meta-Ophiolite was firstly reported in this study.