Yargı kararları ışığında anonim ve limited şirketlerde kanuni temsilcilerin vergisel sorumluluğu

Abstract

Vergi; devletin veya devletin verdiği yetkiyle kamu tüzel kişilerinin kamusal faaliyetlerinin harcamalarını karşılamak ya da kamusal görevlerini yerine getirmek amacıyla ve yasal esaslara uyarak hukuki müeyyide altında, özel bir karşılık vaadi olmadan, geri vermemek üzere gerçek kişiler ile gerçek olmayan kişilerden aldıkları para tutarları olarak tanımlanabilir. Vergilendirme yetkisi de; devletin egemenliğine dayanarak vergi alma konusunda sahip olduğu hukuki ve fiili güç olarak tanımlanabilmektedir. Söz konusu kamu alacağı olan verginin tarafları bulunmaktadır. Bunlar idare, vergi sorumlusu ve vergi mükellefidir. Vergi sorumluluğu kamu hukuku ilişkisinden kaynaklanmakta ve vergiyi doğuran olay ile başlamaktadır. Vergi sorumluluğunun hukuki niteliği fer'i, bağımlı ve sınırsızdır. Bununla birlikte vergi hukukunda sorumluluğun müşterek ve müteselsil olması, kanundan ve sözleşmeden doğması, kusurlu ve kusursuz olması, rücu edilebilen rücu edilememesi gibi türleri bulunmaktadır. Kişi kendisiyle ilgili bir hukuki işlemi yine kendisi yapar. Fakat bazen kişi, iradesiyle veya irade dışı bazı sebepler neticesinde hukuki işlemi bizzat kendisi yapamayabilir, işte burada kanuni temsilci rol almaktadır. Vergi hukukunda da kanuni temsilcilerin birçok ödev ve sorumlulukları bulunmaktadır. Söz konusu ödevleri kanunlarla düzenlenmiştir. İhmali halinde müeyyideleri bulunmaktadır.Sermaye şirketlerinden olan anonim ve limited şirketlerin kanuni temsilcilerinin şirkete karşı ödev ve sorumluluklarının yanında devlete karşı vergi sorumlulukları da bulunmaktadır. Bu sorumluluklar Vergi Usul Kanunu ve Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanun'da belirtilmiştir. Anonim şirketler ve limited şirketlerde kamu alacağına ilişkin kanuni temsilcilerin değişmesi, temsil sıfatının sona ermesi, ortaklığın devri ve tasfiye halinde sorumluluklarının sınırı belirlenmiştir. Vergi borcundan dolayı kanuni temsilcilere yapılacak ödeme emrinin tebliği, şekli, içeriği, itiraz yolları belirlenmiş ve çalışmamızda belirtilmiştir. Söz konusu şirketlerin kanuni temsilcilerinin vergisel sorumlulukları konusunda uygulamada sık sık problemler ve ihlaller yaşanmaktadır. Bu çalışmanın amacı son yıllarda gerçekleşen sorunlara dikkat çekmek ve teori ve uygulamada yaşanan sorunları dile getirerek bu konuda çözüm üretilmesini sağlamak amacıyla tez konusu olarak seçilmiştir. Çalışma kapsamında anonim ve limited şirketlerde kanuni temsilcinin vergisel sorumluluğunun mevzuattaki yeri, doktrindeki görüşler ve emsal Danıştay kararları bağlamında ele alınmıştır.Anahtar kelimeler: Vergi, Vergi Sorumluluğu, Şirketler, Kanuni Temsilci, Kanuni Temsilci Sorumluluğu, Türk Ticaret Kanunu, Vergi Kanunu

Tax; can be defined as the amount of money taken from real persons and non-real persons in order to meet the expenditures of public activities or to fulfill their public duties and to comply with legal principles under the legal sanction, without the promise of a specific provision. Taxation authority; It can be defined as the legal and actual power that the state has on taxation based on sovereignty. There are parties to public receivables tax in question, these are the administration and taxpayer.Tax liability originates from the relationship of public law and starts with the event that gives rise to tax. The legal nature of tax responsibility is individual, dependent and unlimited. However, there are various types of responsibility in tax law such as being collective and consecutive , being born out of the law and contract, being faulty and not faulty, and revocable and irrevocability. Legal representatives have many duties and responsibilities in tax law. These issues are regulated by law and there are sanctions in case of negligence. Legal representatives of joint-stock companies and limited liability companies, which are capital companies, have duties and responsibilities towards the government as well as tax liabilities to the government. The aim of this mission is chosen to draw attention to the problems that have occurred in recent years and to provide solutions to this problem by expressing experienced in theory and practice. These responsibilities are set out in the Tax Procedural &the Law on the Collection of Public Receivables. All detail are determined in the case of joint stock companies and limited liability companies, the change of the legal representatives regarding the public receivables, the termination of the title of representation, the transfer of the partnership and the limitation of their responsibilities. We stated in our study that the notification, form, content, ways of the payment order to be made to the legal representatives due to the tax debt were determined. There are many problems and violations of law in practice regarding the tax liability of the legal representatives of the companies. The aim of this study is chosen as the thesis subject in order to draw attention to the problems that have occurred in recent years and to provide solutions to this problem by expressing the problems experienced in theory and practice. Under the light of study, the place of tax liability of legal representative in joint stock and limited companies in the legislation, opinions in the doctrine and precedent were discussed in the context of the decisions of the Council of State. Keywords: Tax, Tax Responsibility, Companies, Legal Representative, Legal Representative Responsibility, Turkish Commercial Code, Tax Law