Koroner arter hastalarında NADH/NADPH oksidaz p22phox geni polimorfizmi

Abstract

ÖZET Yüksek Lisans Teri KOROMC R ARTER HASTALARINDA NADH/NADPH OKSİDAZ p22phox GENİ POLÎMORFİZMİ Ahmet Sami BOŞNAK Gaziantep Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Tıbbi Biyoloji Anabilim Dab Danışman: Prof. Dr. Ahmet ARSLAN Danışman: Prof.Dr. A.Tuncay DEMİRYÜREK Süperoksit anyonları gibi serbest oksijen radikalleri, oksidatif baskı oluştururlar. Dolaşımdaki bu baskı ile aterosikleroz ve koroner arter hastalıkları (KAH) arasında ilişki bulunmaktadır. Dolaşımdaki süperoksit üretiminde NADH/NADPH oksidaz enzimi anahtar rol oynamaktadır. NADH/NADPH oksidazın 22kDa'lık a-alt ünitesi olan p22phox geni, süperoksit anyon oluşumu sırasında son elektron taşıyıcısı olarak rol oynar. C242T gen çokyapıhlığı 72. pozisyonda bulunan histidinin yerini tirozin ile değiştirir. Yakın zamanda yapılan çalışmalar, aterosikleroz gelişimi sırasında nitrik oksitin (NO) anahtar rol oynadığını götenniştir. NO endotelde bulunan nitrik oksit sentetaz (eNOS) aracılığıyla oluşur, sağlıklı bir vasküler denge sağlanmasında önemli roller üstlenmesi ile beraber, NO aktivitesinin düşmesi vasküler hastalık oluşumunda etkili olmaktadır. Bu çalışmada, C242T gen çokyapıhhğmm kaniryovasküler hastalıklar (KVH) için oluşturduğu risk Türk toplumundan alman örnekler ile analiz edildi. Olgulardan, anjiyografık tetkik sonrasında, KVH olanlar hasta gurubu (n=158), KVH olmayanlar kontrol gurubu (n=42) olarak belirlendi. Bu çalışmada, gen çokyapıhlığı ile KVH riski arasındaki ilişki,. Restriksiyon Parça Uzunluk Çokyapıhlığı Yöntemi (RPUÇY) ile araştırıldı. C242T gen çokyapıhlığı incelendiğinde TC+TT genotipinin kontrol grubunda, hasta grubuna göre belirgin sıklıkta olduğu tespit edildi. TC+TT genotipinde, kontrol grubunun malondialdehit (MDA) seviyelerinin, hasta grubuna göre belirgin farklılık içerdiği tespit edildi. Ancak, TC+TT genotipinin NO seviyeleri arasında, farklılık tespit edilemedi. p22phox geninin mutasyonu, KVH oluşumunu azaltmaktadır. Gözlemlerimiz, p22phox geni C242T gen çokyapıhiığittin, koroner risklerden korunma anlamında, yeni genetik bir belirteç olabileceğini göstermektedir. Bununla beraber, NO oluşumunda bu gen çokyapıhhğmm doğrudan etkileri olmadığı görülmüştür. Anahtar kelimeler: koroner arter hastalığı, NADH/NADPH oksidaz, serbest radikaller, genetik risk faktörleri, aterosikleroz, nitrik oksit sentetaz, gen çokyapıhlığı.

ABSTRACT M.S.Thesis NADP/NADPH OXIDASE p22pkox GENE POLYMORPHISM IN CORONARY ARTERY PATIENTS Ahmet Sami BOŞNAK university of Gaziantep, Graduate School of Health Sciences Department of Medical Biology Supevison Prof J)nAhmet ARSLAN Supervisor: Prof.Dr. A.Tuncay DEMİRYÜREK Oxygen free radicals such as superoxide anion produces oxidative stress. Oxidative stress in the vasculature has been implicated in the pathogenesis of atherosclerosis and coronary artery disease (CAD). NADH/NADPH oxidase is an key enzyme of superoxide production in the vasculatare. The 22 kDa, a-subunit of the NADH/NADPH oxidase (p22phox), of the vasculatare acts as the final electron transporter in the generation of superoxide anion. The C242T polymorphism changes histidine-72 to tyrosine. Several studies have indicated that nitric oxide (NO) plays a key role in the development of atherosclerotic process. NO, produced by endothelial nitric oxide synthase (eNOS), plays important roles in normal vascular homeostatis and reduced endothelial NO bioactivity is an important feature of vascular disease states. We examined the role of the C242T polymorphism with the risk of CAD in a biracial sample of Turks. The sample comprised angiographically confirmed CAD patients (n=I58) and also control comprised angioraphically confirmed non-CAD subjects (n=42). We investigated wheather this polymorphism was associated with the risk of CAD by the use of Restriction Fragment Lenght Polymorphism (RFLP). The prevelance of the TC+TT genotype of the C242T polymorphism was significantly more frequent in control subjects than in the patients with CAD. The prevelance of the TC+TT genotype of the MDA levels were significantly more frequent in control subjects than in the patients with CAD. But, the prevelance of the TC+TT genotype of the NO levels were not significantly frequent in control subjects than in the patients with CAD. The mutation of the p22phox gene causing C242T polymorphism, may reduce susceptibility to CAD. Our observations suggest that the C242T polymorphism of the p22phox gene is a novel genetic marker that has a proctective effect on coronary risk. Also, mis polymorphism does not have a major direct functional effect on vascular NOS production. Key words: coronary artery disease, NADH/NADPH oxidase, free radicals, genetic risk fectors, atherosclerosis, nitric oxide synthase, polymorphism.