Sakroiliak eklemin anatomik varyasyonlarının bilgisayarlı tomografi ile incelenmesi

Abstract

ÖZET Doktora Tezi SAKROİLİAK EKLEMİN ANATOMİK VARYASYONLARININ BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ İLE İNCELENMESİ Mehmet Demir Gaziantep Üniversitesi-Sağlık Bilimleri Enstitüsü Anatomi Anabilim Dalı Danışman: Prof. Dr. Erdem GÜMÜŞBURUN Haziran 2004-62 Sayfa Bu çalışmada art. sacroiliaca'da görülen varyasyon tiplerinin belirlenmesi ve görülme sıklığının saptanması amaçlandı. Ocak 2002-Mart 2003 tarihleri arasında Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı'na pelvis bilgisayarlı tomografi istemiyle başvuran 15 yaş ve üstündeki toplam 400 olgu (204 erkek ve 196 kadın) incelendi. Olguların sakroiliak eklem ile ilgili herhangi bir şikayeti ve teşhisi konmuş bir hastalığı yoktu. Sakroiliak eklem'de 6 tip anatomik varyasyon saptandı; 1. Aksesuar eklem (70 olgu, %17,5), 2. İliosakral kompleks (38 olgu, %9,5), 3. İki parçalı iliak kemik (22 olgu, %5,5), 4. İliak veya sakral kemiklerde semisirküler defekt (19 olgu, %4,8), 5. Yarım ay şekilli iliak kemik (14 olgu, %3,5) ve 6. Ossifikasyon merkezi (4 olgu, %1,0). Erkeklerin eklemlerinde iki parçalı iliak kemik (p<0,05), kadınlarda ise semisirküler defekt, yarım ay şekilli iliak kemik ve ossifikasyon merkezi daha fazla tespit edildi (p<0,05). Olgularda yaşın artması ile birlikte aksesuar eklem, iki parçalı iliak kemik, semisirküler defekt ve yarım ay şekilli iliak kemik varyasyonları daha çok saptandı (p<0,05). Obez kadınların eklemlerinde ise aksesuar eklem, iliosakral kompleks, semisirküler defekt daha fazla gözlendi (p<0,05). Ayrıca, kadınlarda doğum sayısının artması ile birlikte aksesuar eklem daha fazla görüldü (p<0,05). Varyasyon saptanan eklemlerin periartiküler dokularında en fazla subkondral skleroz, osteofit, ankiloz ve vakum fenomeni tespit edildi. Eklem aralığının boyutu ise ortalama 1.92±0.57 mm olarak saptandı. Sakroiliak eklem'de görülen dejeneratif değişikliklerin ve anatomik varyasyonların bilinmesi, Bilgisayarlı Tomografi görüntülerinin incelenmesinde ve yorumlanmasına katkı sağlayacağı inancındayız. Anahtar kelimeler: Anatomik varyasyon, sakroiliak eklem, bilgisayarlı tomografi.

ABSTRACT PhD. Thesis EXAMINING THE ANATOMICAL VARIANTS OF SACROILIAC JOINT ON COMPUTED TOMOGRAPHY Mehmet DEMİR Gaziantep University-Graduate School of Health Sciences Department of Anatomy Supervisor: Prof. Dr. Erdem GÜMÜŞBURUN June-2004, 62 Pages The aim of this work was to examine the type and prevalance of anatomical variants of the sacroiliac joint. This study has been realized between January 2002 and March 2003 on 400 consecutive patients (204 men and 196 women) who attempted to Gaziantep University, Faculty of Medicine, Radiology department for undergoing pelvic computed tomography imaging. In this study patients hadn't got any complain or evidence of disease that could involve the sacroiliac joint. Patient's age were equal or higher than 15. We observed 6 types of anatomical variants. 1. accessory sacroiliac joint (70 patients, 17.5% ), 2. iliosacral complex (38 patients, 9.5%), 3. bipartide iliac bony plate (22 patients, 5.5%), 4. semicircular defects on iliac/ sacral side (19 patients, 4.8%), 5. crescent like iliac bony plate (14 patients, 3.5%) 6. ossification centers (4 patients, 1.0%). Men had a higher prevalence of bipartide iliac bony plate, women had a high prevalence of semicircular defects on iliac/ sacral side, crescent like iliac bony plate, ossification centers (p<0,05). With increasing age, patients showed a higher incidence of accessory sacroiliac joint, bipartide iliac bony plate, semicircular defects on iliac/sacral side and crescent like iliac bony plate (p<0,05). Obese women demonstrated a higher percantage of accessory sacroiliac joint, iliosacral complex and semicircular defects on iliac/sacral side (p<0,05). With increasing the number of childbirth, women had a higher incidence of accessory sacroiliac joint (p<0,05). Subchondral sclerosis, osteophytes, ankylosis and vacuum phenomena were more common with anatomical variants on sacroiliac joints. The width of the joint space were 1.92±0.57 mm. Knowledge of the degenerative findings and anatomical variants in the sacroiliac joint is useful to interpreting and examinations of computed tomography images. Key words: Anatomical variant, sacroiliac joint, computed tomography.