İki uçlu bozukluk hastalarında psikoeğitimin işlevsellik düzeylerine etkisi

Abstract

Bu araştırma iki uçlu bozukluğu olan hastalara verilen psikoeğitimin hastaların işlevsellik düzeylerine etkisinin belirlenmesi amacıyla ön test-son test kontrol gruplu yarı deneme modeli olarak planlanmış ve yapılmıştır. Araştırma Gaziantep Üniversitesi Şahinbey Araştırma ve Uygulama Hastanesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Polikliniğinde araştırmanın yapıldığı tarihlerde, DSM-IV-TR tanı ölçütlerine göre iki uçlu bozukluk tanısı almış, ayaktan takip ve tedavisi yapılan, tüm hastalar araştırmanın evrenini oluşturmaktadır. Çalışmanın örneklemini ise araştırma kriterlerine uyan 40 deney ve 40 kontrol grubu olmak üzere toplam 80 hasta oluşturmuştur. Araştırmanın verileri, 13 Eylül 2010- 7 Haziran 2011 tarihleri arasında toplanmıştır. Verilerin toplanmasında Kişisel Bilgi Formu ile Bipolar Bozukluk İşlevsellik Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde yüzdelik, aritmetik ortalama ve standart sapma, yates düzeltmeli ki-kare analizi, bağımlı ve bağımsız gruplarda t testi kullanılmıştır. Çalışmamızda deney grubundaki hastaların %65'ini, kontrol grubundaki hastaların %60'ını erkek hastalar oluşturmuştur. Deney grubundaki hastaların %62.5'i, kontrol grubundaki hastaların ise %52.5'i 18-35 yaşları arasındadır. Araştırma grubundaki hastaların eğitim öncesinde, ?Günlük etkinlikler ve hobiler?, ?İnsiyatif Alma ve Potansiyelini Kullanabilme? ve ?Toplumsal Etkinliklere Katılım? alt ölçeklerinden düşük puan aldıkları ve bu işlevsellik alanlarının hastalıktan daha fazla olumsuz etkilendikleri bulunmuştur. Bu işlevsellik alanlarını ise sırasıyla; duygusal, zihinsel, cinsel işlevsellik, damgalanma hissi, içe kapanıklık, ev içi ilişkiler, arkadaşlarıyla ilişkiler ve iş ile ilgili işlevsellik alanları takip etmektedir. Hastaların bu alanlarda ise orta ve alt düzeyde işlevselliğe sahip oldukları görülmüştür. Deney grubundaki hastaların duygusal işlevsellik, zihinsel işlevsellik, cinsel işlevsellik, damgalanma hissi, içe kapanıklık, ev içi ilişkiler, arkadaşları ile ilişkiler, toplumsal etkinliklere katılım, insiyatif alma ve potansiyelini kullanabilme işlevsellik alanları puan ortalamalarının ön teste göre son-testte anlamlı olarak daha yüksek olduğu bulunmuştur (p<0.001). Kontrol grubundaki hastaların bipolar bozukluk işlevsellik ölçeğinin 11 alt boyutunun ön-test ve son-test puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark olmadığı saptanmıştır. Çalışmamızda uygulanan psikoeğitimin iki uçlu bozukluğu olan hastaların işlevsellik düzeylerini artırmada etkili olduğu görülmüştür.Anahtar Kelimeler: İki Uçlu Bozukluk, İşlevsellik Düzeyi, Psikoeğitim

This research was planned and applied as semi experimental model with pretest-posttest control group to determine the effect of the psychoeducation that was given to the patients with bipolar disorder on the functionality level of the patients. Research was applied in the psychiatry clinic of the University of Gaziantep Sahinbey Research and Practise Hospital and all the patients who were diagnosed to have bipolar disorder according to the DSM-IV-TR diagnose criterions and were treated in outpatient treatment during the practise of the research form the stage of the research. 80 patients who are suitable for the criterias of the research, 40 people in experimental group and 40 people in control group, form the sample of the study. The datas of the research were gathered between 13 September 2010 and 7 June 2011 by Personal Information Form and Bipolar Disorder Functionality Scale. In the eveluation process of the datas, Percentile, Aritmetic Mean, Standart Deviation and Chi Squared were used and t test was used in the dependent and independent groups. In our study, male patients form %65 of experimental group and %60 of control group. %62.5 of the patients in experimental group and %52.5 of the patients in control group are between the ages 18 and 35. It was found that the patients in the research group took low points in ?Daily Activities and Hobbies?, ?Taking Initiative and Using Own Potential?, ? Participation in Social Activities? subscales and these subscales are more negatively affected by the illness. These functionality areas are followed by emotional, cognitive, sexual functionality, feeling marked,withdrawal, relations at home, relations with friends and functionlity about business areas. It was seen that the patients have functionality in low and middle level in these areas. It was seen that the average score of the patients in the functionality fields such as emotional funtionality, cognitive functionality, sexual functionality, feeling marked, withdrawal, relations at home, relations with friends, participation in social activities, taking initiative and using own potential are more higher in the post test when it is compared with the pre test (p<0.001). It was determined that there is not an acceptable difference among the average score of the patients in control group in pre test and post test according to the 11 sub-dimension of Functionality scale of Bipolar Disorder. It was seen that the psychoeducation which was used in our study is effective to increase the functionality level of the patients who have Bipolar Disorder.Key Words: Bipolar Disorder, Functionality Level, Pyschoeducation