Gastrointestinal sistem kanserli hastalarda yorgunluk ve yaşam kalitesinin değerlendirilmesi

Abstract

Tanımlayıcı nitelikteki bu araştırma Gastrointestinal sistem kanser hastalarında yorgunluk ve yaşam kalitesini değerlendirmek amacıyla yapıldı. Araştırma; Karadeniz Teknik Üniversitesi Farabi Hastanesinde tedavi gören, araştırmanın sınırlılıklarına uyan, araştırmaya katılmayı kabul eden 233 GİS kanserli hasta ile yürütüldü. Veriler, araştırmacı tarafından hazırlanan sosyo?demografik değişkenler ve hastalık ile ilgili soruları içeren anket formu, Piper Yorgunluk Ölçeği (PYÖ), Karnofsky Performans Skalası (KPS) ve EORTC QLQ C-30 Yaşam Kalitesi Ölçeği ile toplandı. Araştırmaya katılan hastaların%56.7'si erkek, %87.6'sı evli, %32.2'si 57-72 yaş grubunda ve yaş ortalamasının 56.4±15.8 yıl olduğu saptandı. Hastaların %59.7'sinin KPS puanı 70 ve PYÖ total puan ortalamasının 6.2±1.9 olduğu ve PYÖ total puan ortalamasının; hastaların yaş, eğitim durumu, ekonomik durum, yaşadığı yer ve KPS puanı ile arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık olduğu belirlendi (p<0.05). Hastaların yaşam kalitesi total puan ortalamalarının; hastaların aldıkları tedavinin çeşidi, KPS puanı, sosyal destek sağlayan kişilerin var olması arasında istaitstiksel olarak anlamlı bir fark olduğu (p<0.05) ve yaşam kalitesi ile yorgunluk ve KPS arasında çok anlamlı bir korelasyon ilişkisi olduğu saptandı (p=0,00). GİS kanserli hastaların yaşadıkları yorgunluğun ve performans durumunun yaşam kalitelerini etkilediği saptandı. Bu nedenle hemşirelerin, bakım verdikleri GİS kanserli hastalarının yorgunluk ve performans düzeylerini değerlendirmeleri ve yaşam kalitelerini artırmaları yönünde gereksinimlerini karşılamaları ve bakımlarını bu yönde planlayıp uygulayabilmeleri önerilebilir.Anahtar kelimeler: Gastrointestinal Sistem Kanserleri, Kanser, Yaşam Kalitesi, Yorgunluk.

This descriptive research was conducted to evaluate fatigue and quality of life in patients with gastrointestinal system cancer. The research ; with 233 GIS cancer patients who received treatment at Karadeniz Technical University Farabi Hospital and who met the research criteria and accepted to participate in the study. Data were collected using the questionnaire which was prepared by the investigator and which included questions about sociodemographic variables and the disease; Piper Fatigue Scale (PFS); Karnofsky Performance Scale (KPS); and EORTC QLQ C-30 Quality of Life Scale. Of the patients who participated in the research, 56.7% were male, 87.6% were married, 32.2% were in the age group of 57-72 years,and age average was determined as 56.4±15.8 years. It was observed that 59.7% of the patients obtained a mean score of 70 from KPS score and a total mean score of 6.2±1.9 from PFS. There was a statistically significant difference between patients? PFS total mean scores and their age, education, economic status, place of residence and KPS score (p<0.05). There was also a statistically significant difference between patients? total mean scores of quality of life, and the type of treatment they received, KPS scores and the presence of people who provided them with social support (p<0.05). A highly significant correlation was found between quality of life and fatigue scale and KPS (p=0,00). İt was concluded that the fatigue and performance experienced by GIS patient affected the life quality of patients. Therefore, İt can be suggested that nurses should evaluate the fatigue and performance level of patients with GIS , in addition, they should help them to provide social needs to raise life quality and they should also plan and perform the care of patients according to these requirements.Keywords: Gastrointestinal System Cancers, Cancer, Quality Of Life, Fatigue.