Türkiye ile Yunanistan arasında Ege adaları meseleleri

Abstract

VI ÖZET Türk Milleti'nin Ege Denizi ve Ege Adaları ile ilk tanışması 1080 - 1090 yıllan arasında, Çaka Bey vasıtasıyla olmuştur. Sonraki yıllarda ise Osmanlılar Ege'de Türk hakimiyetini tesise devam etmişlerdir. Fetihler ilk defa II. Mehmed zamanında 1450'li yıllarda başlamış, 1699'da Girit'le tamamlanmış ve Ege'de tam manâsıyla Türk hakimiyeti sağlanmıştır. Bu hakimiyet 1830'a kadar devam etmiş, bu tarihte Mora'da Rusya ve Avrupa'nın desteği sayesinde Yunan devletinin kurulmasıyla bozulmaya yüz tutmuştur. Bağımsızlık ile birlikte adaların bir kısmı (Eğriboz, Kiklad ve Kuzey Sporad Adaları) Yunanistan'a verilmiştir. Adalardaki siyasî değişikliğin ikinci safhası, Trablusgarb Savaşı esnasında İtalya'nın Oniki Adalar'ı, Balkan Savaşı sırasında da Yunanistan'ın Kuzey Ege ve Doğu Sporad Adalan'm işgal etmesidir. Balkan Savaşı'nda işgal ettiği adalar, Lozan Antlaşması'yla Yunanistan'a verilmiştir. Trablusgarb Savaşı'nda İtalyanlar tarafından işgal edilen Oniki Adalar Ouchy Antlaşması'yla bu devlete bırakılıp, II. Dünya Savaşı sonrasında A.B.D.'nin de desteğiyle 1947 Paris Antlaşması'yla Yunanistan'a verilmesi, adalardaki siyasî değişikliğin üçüncü safhasını ihtiva etmektedir. Ege Adaları'nın büyük çoğunluğunun Yunanistan'a verilmesi ile, adalar üzerindeki hakimiyet mes'elesi hâlledilmiş görünmekle birlikte, Ege karasuları, Ege kıt'a sahanlığı, adaların Yunanistan tarafından silahlandırılması ve Ege hava sahası mes'eleleri hâlâ hazırda Türkiye ile Yunanistan arasında çözümlenmemiş mes'eleler olarak ehemmiyet arzetmektedir. tik hedef olarak Mora'da bağımsız bir Yunan devletinin kurulması, daha sonra bütün Ege Adaları'na, Batı Anadolu'ya sahip olmak, Doğu Karadeniz'de Pontus Devleti'ni yeniden canlandırmak ve en nihayet İstanbul'un ele geçirilmesiyle burada Bizans İmparatorluğu'nu yeniden ihyavn etmek mânâsını taşıyan Megali Idea, 19. yüzyılın başından günümüze kadar Türk - Yunan ilişkilerinde, Yunanistan açısından her dönem belirleyicilik vasfını muhafaza etmiştir. Anlaşılan Yunanistan, Megali İdea'mn gösterdiği hedefe ulaşmak için her çareye başvurup, Türk Vatanı ve Türk Milleti'ne karşı beslediği menfî düşünceyi daimî surette devam ettirecektir. Yunanistan'ın bu tutumu Türkiye ile arasındaki mes'elelerin çözümünü engelleyecektir.

Vffl SUMMARY Turks by the leading of Çaka Bey met firstly the Aegean Sea and Aegean Islands in 1080-1090. After these years Ottomans let the sovereignty of Turks continue in the Aegean Sea. The conquest first began in 1450 s during the sovereignty of Mehmet n, ended with the conquest of Girit in 1699 and there became a fully Turkish sovereignty in the Aegean Sea. This sovereignty continued until 1830, in that year it began to change because Russia and Europa supported to be established a Greece State in Mora. Some of the Islands (Eğriboz, Kiklad and Northern Sporad Islands) were given to Greece by reason of indepedence. The second stage of political change ön the Islands was the conquest of the Twelve Islands by Italians during the Tripoli war and the conquest of Northern Aegean and Eastern Sporad Islands by Greks during the Balkan war. The Islands conquested during the Balkan war were given to Greece by the Lausanne treaty. The Twelve Islands conquested during the Tripoli war were given to Italy by Ouchy treaty. By the support of the U.S.A., the Islands were given to Greece by the Paris in 1947 treaty after the World War n., this was the third stage of political change on the Islands. By the giving the most of Aegean Islands to Greece, the sovereignty matter on the Islands can be tought as if it was solved but there are still unsolved matters between Turkey and Greece such as; Aegean territorial waters, Aegean continental divide, being armed of the Islands by Greece, Aegean air divide. From the point of Grek's view Grek's Megali Idea has kept determination between Turkish and Grek acts since the beginning of 19 th century. Those ideas are to establish a Grek State in Mora as the first aim, later to possess all of the Aegean Islands and Western Anatolia, to recreate Pontus Empire in North - East Anatolia, at last to acquire Istanbul and to recreate Byzantium Empire there. It appears that Greece willy remedyIX everything that Megali Idea aims at and keep having bad thoughts for Turkey and Turkish Nation. This attitude of Greece will prevent the solution of the matters between Greece and Turkey.