Bosna Hersek olayları 1990-1994

Abstract

-XII- ÖZET Bosna-Hersek, Balkan Yarımadası'nın kuzeybatısında yer alan, kuzeyde ve batıda Hırvatistan, güneyde Karadağ, doğuda Sırbistan ile çevrili bir ülkedir. Bosna-Hersek'in tarih öncesi çağlarda bilinen ilk sakinleri îlliryalılardır. İlliryahlardan sonra Romalılar ve Macarların hakimiye tinde kalmıştır. XIV. yüzyıldan itibaren bölgede Osmanlı etkinliği görülmüştür. Bosna-Hersek 1463 yılında Fatih Sultan Mehmet tarafindan fethedilmiş, halk kısa sürede gönüllü olarak İslâmiyeti kabul etmiştir. Bu dönemden itibaren Balkanların büyük bir bölümü Osmanlı idaresine girmiş ancak 1699 Karlofça barışından sonra Osmanlıların geri çekilme süreci başlamıştır. 1877-1878 Osmanh-Rus Savaşı'ndan sonra imzalanan Berlin Antlaşması ile Bosna-Hersek yönetimi Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'na devredilmiştir. 7 Ekim 1908'de Avusturya-Macaristan İmparatorluğu Bosna-Hersek'i resmen ilhak ettiğini ilân etmiştir. Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun I. Dünya Savaşı'ndan sonra dağılması ile bölgede bir güç boşluğu doğmuş, Bosna-Hersek, Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığının bir parçası olarak Sırbistan'la birleştirilmiştir. 1929 yılında Sırp kralının birlik sağlamak amacı ile ülkenin adım Yugoslavya olarak değiş tirmesi ile de Yugoslavya'nın bir parçası olmuştur. II. Dünya Savaşı'ndan sonra Yugoslavya Kralhğı'mn dağılması ile birlikte Bosna-Hersek topraklan işgal edilip paylaşılmıştır. Bağımsızlık mücadelesi Yugoslav Halk Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla neticelenmiş, Bosna-Hersek'te 2 Temmuz 1944 tarihinde Müslüman, Sırp ve Hırvatların eşit statüde kaldıkları Demokratik Yugoslavya Federasyonu'nun bir üyesi olmuştur. 1989 yılında Doğu Bloku ülkelerinde başlayan çözülme, Yugoslavya'yı da etkisi altına almıştır. Bosna dramı ise, Boşnak Müslümanlarla Hırvatların 29 Şubat 1992'de bağımsızlıkları lehine oy kullanmalarından hemen sonra başlamıştır. 1992 Nisan ayında Bosna-Hersek, Yugoslavya'dan ayrılma kararım açıklamış, Uluslararası toplum tarafindan tanınmasmdan sonra da Sırplar tarihte emsali görülmemiş bir etnik temizleme hareketini başlatmıştır. Zaman zaman barış antlaşmaları, ateşkesler yapılmakta ise de bir gerçek var ki savaş halen devam ediyor.

-XIII- SUMMARY Bosrüa-Herzegovina is on the northwest of Balkan peninsula and it is surrounded by Croatia on the west and on the north, Karadağ on the south, Serbia on die east. Early settlers of Bosrna-Herzegovina fiom the first ages were Illiarns. After the Illiarns ten region was dominated by Romans and Hungarians. By the XTV. century Ottomans became dominant in the region. Bosnia-Herzegovina was conqured by Fatih Sultan Mehmet in 1463 and people of the region soon accepted Islam willingly. Since that time most of the Balkans were ruled by Ottomans, but after the 1699 Peace ofKarlofça regression process of Ottomans started. The administration of Bosnia-Herzegovina was transfered to Austrian-Hungarian Empire after Berlin treaty which was signed at the aid of 1877-1878 Ottoman-Russian war. On October 7th 1908, Austrian-Hungarian Empire declared that it had annexed Bosnia-Herzegovina. With the dissociation of Austrian-Hungarian Empire after World War I, a power gap occured at the region, Bosnia-Herzegovina was combined into Serbia as a part of Serbian, Croat and Slovenia Kigdom. In 1929, when Serbian Kingdom changed its name into Yugoslavia to obtain unity, Bosnia- Herzegovina became a part of Yugoslavia. After the seperation of Yugoslavia Kingdom at the end of World War II, Bosnia- Herzegovina was occupied and the region was shared. Independence struggle ended with the foundation of Public Republic of Yugoslavia. In 2nd July 1944, Bosnia-Herzegovina became a member of Democratic Yugoslavian Federation, where Bosnian Muslims, Serbs and Croats were equal in status. The dissolution which started in 1989 in East Block countries effected Yugoslavia. The Bosnian drama began just after February 29th 1992, when Muslims and Croats voted for independence. In April of 1992, Bosnia-Herzegovina declared its seperation from Yugoslavia and after having been recognized internationally, Serbians started an ethnic cleaning movement which has never been seen in the history. Although peace treaties and cease-fires were signed sometimes, in feet war is still going on.