Taşkın riskinin uzaktan algılama ve CBS teknolojileri ile değerlendirilmesi: Kocaeli Maden deresi örneği

Abstract

Bu çalışmanın amacı, coğrafi bilgi sistemleri(CBS), CBS'ye ekte kullanılan HEC-GeoRAS yazılımı, uzaktan algılama ve hidrolik modellemeye yardımcı olan HEC-RAS programı kullanılarak hidrolik modellemede gerek olan geometri verileri elde edip farklı periyotlarına ait taşkın risk haritalarını tespit edilmektedir. 1/5000 ölçekli topoğrafik haritadaki 5 metre eşyükselti eğrilerine ait verilerle üretilen TIN (Triangulated Irregular Networks), havzanın akış modeline girdi verisi olarak hidrolojik ve hidrolik modelleme için kullanılmıştır. Uzaktan algılama ve coğrafi bilgi sistemleri verilerin birlikte değerlendirilmesi ile havzanın 25, 50, 100 yıllık dönüş aralıklı taşkın debileri hesaplanmış, kanalın geometrik modeli çıkartılmış ve elde edilen verilere göre hidrolik modelleme yapılarak taşkın risk haritaları oluşturulmuştur. Farklı periyotlara ait taşkın debileri için çalışma alanına ait taşkın yayılım haritaları üretilerek risk altında kalan alanlar dere ıslah öncesi ve ıslah sonrası değerlendirilmiştir. Bu çalışma ile bölgede yaşayan halkın can ve mal kayıplarını karşı, yapılacak olan imar planları ve yönetmelikleri, yapılaşma faaliyetleri ve mevcut yapılaşmalar için risk değerlendirmesi konusunda faydalı bir veri elde edilmiş olacaktır.

The purpose of this study is to use Geographic Information Systems (GIS), GIS's extended program HEC-GeoRAS to prepare geometry data, which is necessary for hydraulic modelling, remote sensing technology, and hydraulic modelling program HEC-RAS to prepare flood hazard maps according to the different discharges of the valley. It is used, 1/5000 scale topographic maps of the region with 5 meters elevation differences for contour lines to prepare TIN map (Triangulated Irregular Networks) that is the primary data for hydraulic and hydrologic modelling. By the collaborative evaluation of remote sensing and geographical information system data and 25, 50 and 100 years basin return period of the valley hydraulic modeling performed. According to these discharges flood risk maps produced and areas, which would be affected flood risks, were evaluated before and after study area restorations. This study will provide useful data to save lives and secure the property of people living in the area and also for construction activities, risk assessment for existing buildings, feature regulations and development plans.