Capoeta capoeta umbla (Heckel, 1843)`nın Elazığ Hazar Gölü ve Keban Baraj Gölü populasyonlarının kanda glikoz ile kas ve karaciğerde glikojen seviyelerinin karşılaştırılması

Abstract

Bu çalışma, Aralık 2006-Kasım 2007 tarihleri arasında Elazığ Hazar Gölü ve Keban Baraj Gölü'nden yakalanan C. c. umbla üzerinde gerçekleştirilmiştir. Çalışma süresince Hazar Gölü'nden 228 adet ve Keban Baraj Gölü'nden 232 adet birey incelenmiştir.Hem Hazar Gölü ve hem de Keban Baraj Gölü C. c. umbla populasyonlarının üreme dönemlerinin mayıs-haziran ayları olduğu belirlenmekle birlikte, temmuz ayında da bazı bireylerin yumurta ve sperm bıraktıkları saptanmıştır.Karaciğer glikojen değerlerinin Hazar Gölü populasyonunun erkek bireylerinde 55,52-118,73 mg/g, dişi bireylerinde 45,79-121,42 mg/g arasında değiştiği, Keban Baraj Gölü'nün erkek bireylerinde 63,42-133,15 mg/g arasında, dişi bireylerinde 47,57-145,36 mg/g arasında değiştiği tespit edilmiştir. Kas glikojen değerlerinin Hazar Gölü populasyonunun erkek bireylerinde 1,42-13,71 mg/g, dişi bireylerinde 1,36-12,84 mg/g arasında değiştiği, Keban Baraj Gölü'nün erkek bireylerinde 1,15-11,84 mg/g arasında, dişi bireylerinde 0,75-15,36 mg/g arasında değiştiği belirlenmiştir. Karaciğer ve kas glikojen değerlerinin yaşa, ağırlığa ve uzunluğa bağlı olarak artış gösterdiği, üreme faaliyetlerinin yoğun olduğu aylarda düşük seviyelerde seyrettiği saptanmıştır. Karaciğer ve kas glikojen değerlerinin eşeylere ve bölgelere göre aralarındaki farkın istatistikî olarak önemsiz (p>0,05) olduğu saptanmıştır.Hazar Gölü populasyonunun erkek bireylerinde 3,60-252,27 mg/dl, dişi bireylerinde 23,74-206,53 mg/dl arasında değiştiği, Keban Baraj Gölü C. c. umbla populasyonunun erkek bireylerinde kan glikoz değerlerinin 5,62-234,21 mg/dl arasında, dişi bireylerinde 13,76-284,21 mg/dl arasında değiştiği tespit edilmiştir. Kan glikoz değerlerinin yaşa, ağırlığa ve uzunluğa bağlı olarak düşüş gösterdiği, gonadal gelişimin en yoğun olduğu nisan ayında en yüksek seviyeye çıktığı, üremenin başladığı mayıs ayında ve devam ettiği haziran ayında ise hızla düştüğü belirlenmiştir. Eşeyler ve bölgeler arasındaki farkın istatistikî olarak önemsiz (p>0,05) olduğu saptanmıştır.

This study was carried out on C. c. umbla obtained from Hazar Lake and Keban Dam Lake (Elazığ) between December 2006 and November 2007. During the study, total 228 C. c. umbla from Hazar Lake and total 232 C. c. umbla from Keban Dam Lake were observed.Although reproduction periods of C. c. umbla populations from both Hazar Lake and Keban Dam Lake were determined as may-june months, it was found that some individuals have laid eggs and sperm in July.Glycogen levels in the liver were found in ranges 55.52-118.73 mg/g in the males, 45.79-121.42 mg/g in the females of C. c. umbla populations from Hazar Lake and 63.42-133.15 mg/g in the males, 47.57-145.36 mg/g in the females of C. c. umbla populations from Keban Dam Lake. Glycogen levels in the muscle were found in ranges 1.42-13.71 mg/g in the males, 1.36-12.84 mg/g in the females of C. c. umbla populations from Hazar Lake and 1.15-11.84 mg/g in the males, 0.75-15.36 mg/g in the females of C. c. umbla populations from Keban Dam Lake. Glycogen levels in both liver and muscle increased with the increasing of age, weight and length and decreased in months in which there was dense reproduction activity. It was found that glycogen levels in both liver and muscle showed no significant difference according to sex and regions where experimental fish was obtained (p>0.05).Glucose levels in the blood found in ranges 3.60-252.27 mg/dl in the males, 23.74-206.53 mg/dl in the females of C. c. umbla populations from Hazar Lake and 5.62-234.21 mg/dl in the males, 13.76-284.21 mg/dl in the females of C. c. umbla populations from Keban Dam Lake. Glucose levels in blood decreased with the increasing of age, weight and length and increased in months in which there was dense gonodal development. It was reached the maximum in april and started to decrease quickly in may and june in which there was dense reproduction activity. It was found that glucose levels in blood showed no significant difference according to sex and regions where experimental fish was obtained (p>0.05).