Türk tütününde fiyatlandırma politikası

Abstract

ÖZET Anavatanı Amerika olan tütün, 1601-1605 yıllan arasında Avrupa yoluyla Türkiye'ye gelmiştir. Tütün büyük oranda sigara olarak tüketilmektedir. Tütün ticareti on altıncı yılında yüzyıldan soma gelişmeye başlamış, bugün bazı ülkelerin vazgeçilmez gelir kaynağı durumuna gelmiştir. Türkiye ekonornisinin de önemli gelir kaynaklarından olup yaklaşık 3 milyon kişi tütün sektörüyle ilgili bulunmaktadır. Ülkemizde üretilmeye başlanan tütünler toprak şartları, iklim ve ekicisinin mahareti ile üstün kaliteli bir tip olarak ortaya çıkmış ve `Türk Tütünü` adım almıştır. Önceleri Türk tütünleri neviyat usulü ile fiyatlandırılmış. Daha soma 1986'da grad usulü Ayarlandırma başlatılmıştır. 1994 yılından somada tütünde prim sistemi başlatılmıştır. Günümüze gelinceye kadar birçok defa fiyat sistemi değişmesine rağmen istenilen hedefe varılamamıştır. Fiyat sistemi kaliteli üretimi teşvik yerine vasat ve düşük kaliteli üretimi teşvik etmiştir. Bu nedenle ihtiyaç fazlası tütün üretilmiş, bunun üzerine üretimi kontrol altına almak gerektiğinden, 1994'te kota uygulaması başlatılmıştır. Ancak kotadan taviz verilerek, kotasız üretilen tütünler satın alınmıştır. Ülke ihtiyacı dikkate alınarak tütün üretinıinin planlanması gerekmektedir. Aksi taktirde ihtiyaç fazlası üretim nedeni ile ülke kaynakları boşa harcanacaktır. Amerikan Blend sigara tüketimi arttığından, bu tip sigaralarda kullanılan Virginia ve Burley tütünlerinin ülkemizde üretimi teşvik edilmelidir. Tütün fiyatlandrrmasmda Türkiye'de farklı sistemler önerilmektedir. Türkiye'de tütünlerin kendine göre kuralları olan `tütün satış merkezlerinde` fiyatlandırılarak satılmasının en uygun sistem olduğu görülmüştür. İhtiyaç olan tütünlerin üretimini teşvik edici fiyat politikasını belirleyerek uygulamaya koymak, Türk tütüncülüğü için yararlı olacaktır. 203

SUMMARY The tobacco, whose origin was America, came to Turkey through Europe around 1601-1605. Tobacco is used for cigarette in big scale. Tobacco trade developed after sixteenth century and became one of the most important revenue sources for some countries. Tobacco is an important revenue source for Turkey economy too, and 3 million people are connected with tobacco business. The tobacco types which started to be cultivated in Turkey became a superior quality kind by soil conditions, climates and cultivator's proficiency and were named as `Turkish Tobacco`. At first Turkish tobaccos priced by variety method. After this in 1986 grade method was started. After 1994 premium system was started at tobacco. Ever since that day, price system has been changed many times, but couldn't reach target. Price system has encouraged ordinary and low quality production instead of good quality production. So an excess of tobacco was produced, then the production had to be controlled and quota system started. But concessions were made and tobacco outside of quota was bought. Now the production must be planned according to the need of the country. Due to excess of tobacco production, our sources will be wasted. Because of the increase in American Blend cigarette use, product of Virginia and Burley tobaccos must be encouraged in our country. Different systems are thought in Turkey for pricing. Selling tobacco after pricing in `tobacco sale centres` resulted in the most suitable system. To use a price policy encourages the production of tobacco need will be useful for Turkish tobacco. 204