Trakya`da elektrik enerjisinin iktisadi ve istatistiki analizi

Abstract

vıı ÖZET Günümüzde elektrik enerjisi kullanımı her alanda kendini hissettirmektedir. Özellikle; kolay elde edilebilmesi ve ucuz olması, başka bir enerji şekliyle ikamesinin güç olması, elektrik enerjisini daha çok tercih edilir hale getirmektedir. İşte bu yüzden ülkelerin gelişmişlik seviyeleri ile elektrik enerjisine olan talepleri arasında doğru yönlü bir ilişki vardır. Araştırmamızda; 1983-1997 ile 1987-1997 dönemlerinde Trakya Bölgesi ile bu bölgede yer alan Edirne, Kırklareli ve Tekirdağ illerinin ayrı ayrı elektrik taleplerindeki artış hızını, diğer bağımlı değişkenlerin etkilerini de göz önüne alarak değerlendirdik. Trakya Bölgesi ile Edirne, Kırklareli ve Tekirdağ illerinin 1983-1997 ve 1987-1997 dönemi için oluşturduğumuz çoklu doğrusal ve tam logaritmik modellerde; belirleyici açıklayıcı değişkenler olarak, gelir (cari fiyatlarla), gelir (sabit fiyatlarla), sanayi sektörü elektrik tüketim miktarı, meskenler ve ticarethaneler ile resmi dairelerdeki elektrik tüketim miktarları, Türk lirası olarak elektrik ortalama fiyatları, nüfus ve diğer kesimlerin elektrik tüketim miktarları yer almaktadır. Ekonometrik analiz sonuçlarına göre; sanayi sektöründeki elektrik tüketim miktarı açıklayıcı değişkeni, Trakya bölgesi ve Edirne, Kırklareli ile Tekirdağ illerinde toplam elektrik talebini belirlemektedir. Bu da gelişmekte olan bölgede, sanayileşme yatırımlarının giderek artmasından ileri gelmektedir. Bölgede ve bu bölgede yer alan illerde elektrik talebini belirleyen diğer bir faktör ise mesken ve ticarethanelerdeki elektrik tüketim miktarlarıdır. Bu tüketim miktarındaki artış ise nüfusun ve elektrikli ev aletlerinin kullanma yoğunluğunun artmasından kaynaklanmaktadır.vıu Anahtar Kelimeler Ekonometri: İktisadi ilişkilerin gerçeğe en yakın olarak tahminidir. Regresyon: Y ile X (veya X'ler) arasındaki ortalama ilşkinin matematik bir fonksiyonla ifadesidir. Hata Terimi: Verilen bir örnekten elde edilen doğru için n tane fark veya sapma söz konusu olacaktır ki bu $ sapmalarına hata terimi denir. Elastiklik: Y'deki nispi artışın, X'deki nispi artışa olan oranının AX ->? 0 iken limitidir. Tahminin Standart Hatası: Ortalama ilişkiyi temsil eden regresyon doğrusu etrafındaki dağılmanın ölçüsüdür. Serbestlik Derecesi: Gözlem sayısı n ile örnek aracılığıyla tahmin edilen katsayıların veya sabitlerin sayısı arasındaki farktır. Belirlilik Katsayısı: Y'deki değişmelerin yüzde kaçının X tarafından açıklanabildiğim ifade eder. Çoklu Regresyon Modeli: Ekonomik olaylar bir değil, birden çok sebebin müşterek sonucudur. Bu nedenle bir bağımlı değişkene tesir eden çok sayıdaki bağımsız değişken aynı analize dahil edilerek çoklu regresyon modeli oluşturulur.

IX SUMMARY Today the necessity of using electrical energy has been felt in every field. Particularly, its obtaining easily and being cheap and also the difficulty of replacing it with another energy type make electrical energy more preferable. There fore there is a direct relation between development levels of countries and their demand for electrical energy. In this research the increasing Rate of Tharace Region and Edirne, Kırklareli and Tekirdağ cities situated in this region in the separate electrikal demand in the periods of 1983-1997 and 1987-1997 were evaluated considering other effect of dependent variables. In multi-linear and complete logarithmic modals that were formed for the periods of 1983-1997 and 1987-1997 of Thrace Region and Edirne, Kırklareli, Tekirdağ cities as determining explanatory variables, income ( current prices ), income ( with fix prices ), the amount of, industrial sector electrical consuming, the amount of the electrical consuming in houses, commercial places and public offices, the approximate electric prices as Turkish Liras, electrical consuming amounts of people and the other parts have taken place. According to the results of econometric analyses, the explanatory variable of electrical corisuming amount in industrial sector determines total electrical demond in Thrace Region and Edirne, Kırklareli, Tekirdağ cities. This results from gradually increasing of industrial investments in this developing region. On the other hand, another factor which determines electrical demand in that region and those cities electrical consuming demands in houses and commercial places. The increase in the consuming demands arise from the increasing of the population and using intensity of electrical appliances.