Atatürk Döneminde yapılan harf ve dil inkılabı

Abstract

ÖZET Türkler İslâmiyet'i kabul ettikten sonra bu dinin de etkisi ile yazılarını terk etmişler ve Arap alfabesini kısmen değiştirerek kullanmaya başlamışlardır. Türk dili on asırdan fazla bir süre bu yazının etkisi ile ikinci plana itilmiş ve halkın dışında dönemin aydınlan, bilim adamları ve idarecileri tarafından pek fazla kullanılmamıştır. Arada bu durumdan rahatsızlık duyan yazar ve şairler olmuşsa da bunlar azınlıkta kalmıştır. Osmanlı Devletinin son yıllarında, Ömer Seyfettin, Ziya Gökalp gibi genç yazarlar Türk dilinin sadeleşmesi ve Türkçeleşmesi için gerçek anlamda mücadele vermişlerse de, bu girişimleri Birinci Dünya Savaşı ve Milli Mücadele Hareketi ile kesintiye uğramıştır. İleri görüşlü bir devlet adamı olan Atatürk, yurdun siyasal bağımsızlığını, dil bağımsızlığı ile perçinlemek amacıyla Dil Devrimi hareketine başlamıştır. Bu hareketin ilk safhası olan Yazı Devrimi, 1 Kasım 1928 'de Yeni Türk Harflerinin resmen kabulü ile başlamıştır. Yazının değiştirilmesinden sonra sıra dildeki yabancı kelime ve kavramların atılmasına ve dilin Türkçeleştirilmesine gelmiştir. Bu amaçla Atatürk 1932'de Türk Dili Tetkik Cemiyeti'ni kurarak, Türk dili çalışmalarını örgütlemiştir. Arka arkaya gerçekleştirilen kurultaylar ile Türk dilinin yüzlerce kişi tarafından tartışılarak çözüm yollarının bulunmasını sağlamış, 193 6' da Türk dilinin geçmişine ışık tutması amacıyla Dil-Tarih ve Coğrafya Fakültesini kurdurmuştur. Atatürk'ün gerçekleştirdiği bu atılımlar, Türkçe'nin üzerindeki Arapça, Farsça gibi dillerin etkisinin azaltılması, yeni kullanılan deyim ve kelimeler ile zenginleşmesi yolunda büyük ilerlemeler sağlamıştır. Anahtar Kelimeler 1- Dil 2- Alfabe 3- Devrim 4- Türkçe 5- Harf

Ill SUMMARY After Turks become Islam, they have being influenced on Islam, they left their alphabet and than they have been used Arabic alphabet changing partly. Turkish language has been putting secondary during ten centuries in impressing this alphabet, and then it had not used by intellectuals an administrations, but Turkish people. During this period some authors has not been accepted this situation, but they had been minority. Some of young Turkish writers such as Ömer Seyfettin, Ziya Gökalp who have lived latest times of Ottoman Emperor struggled in order to purify to Turkish Language, but this contention is to be exhausted by world war I, and Turkish independent war. Atatürk who was a progressive statesman started to reform in language in order to make strong political independency assosiated with independency in the language. First age of the reform in alphabet started formally at 1 November 1928 with accepting new Turkish Letters. After changing the alphabet. It was time to throw out foreign words and concept from the Turkish Language, and it is became clearance. With this aim Atatürk was founding and organized working. General meetings which are organized successively to get discussion and the solutions to problems in language by hundred by hundred people. He has founded the College of Languages, History and Geography in 1936 in order to light the way for past of language. These progresses which is made by Atatürk provided the decreasing influences on Turkish language by Arabic and Persian. And advancing is provided using new verbs and idioms. Key Words 1- Language 2- Alphabet 3- Revolution 4- Turkish 5- Letter