Sırat-ı Müstakim dergisindeki dil ve edebiyat yazıları

Abstract

'` Tezin Adı : Sırât-ı Müstakim Dergisindeki Dil ve Edebiyat Yazılan. Hazırlayan : Emir Ali Şahin ÖZET `Sırât-ı Müstakim Dergisindeki Dil ve Edebiyat Yazılan` adlı çalışmanın kaynağını Sırât-ı Müstakim dergisi oluşturmaktadır. Sırât-ı Müstakim Dergisi, Ebul Ula Zeynel Abidin ve Eşref Edip tarafından 14 Ağustos 1324 (1908)de yayınlanmaya başlanmıştır. Meşrutiyet döneminde Mehmet Akif in başyazarlığı üstlenmesiyle birlikte derginin etkisi bir hayli artmıştır. Sırât-ı Müstakim dergisi haftalık olarak çıkmış olup toplamı 182 sayıdan oluşmaktadır. Aynca bu sayılar sonradan 7 cilt haline getirilmiştir. Dergi yayın hayatını İstanbul'da sürdürmüştür. Ancak hitap ettiği kesim itibariyle Osmanlı sınırlarının dışına çıkarak Rusya ve diğer memleketlerde yaşayanlar -özellikle Türk ve Müslümanlar- tarafından da büyük ilgi görmüştür. Sırât-ı Müstakîm'de işlenen konular ise kapakta dergi isminin hemen altında şöyle sıralanmıştır: `Din, felsefe, ulûm (ilimler), hukuk, edebiyat, tarih ve siyasetten bilhassa ahvâl ü şü'ûn-ı İslâmiyye'den bahseder.` Ancak bu çalışma `dil ve edebiyat yazılarını` içermektedir. Dil ve edebiyat yazılan ise: `Birinci Bölüm: Şiirler, İkinci Bölüm: Tenkit Yazılan, Üçüncü Bölüm: Sanat Yazılan, Dördüncü Bölüm: Tercümeler, Beşinci Bölüm: Dil Yazılan, Altıncı Bölüm: Biyografiler` şeklinde altı bölüm olarak tasnif edilmiştir. Dergide edebiyatımızda önemli yere sahip şâir ve yazarların şiir ve yazılan yayımlanmıştır. Bunlardan bazüan Mehmet Akif, Midhat Cemal, İbrahim Alaaddin, Ali Ekrem, Tahirü'l Mevlevi... 'dir. Çalışma; Önsöz, Giriş, Metin, Sonuç, Dizin şeklinde oluşturulmuştur. Anahtar Kelimeler: 1) Dergi, 2) Metin, 3) Mehmet Akif, 4) Tenkit, 5) Sırât-ı Müstakim.

IV Name : Language and Literature Articles in Sırât-ı Müstakim Magazine. Author : Emir Ali Şahin SUMMARY Sırât-ı Müstakim magazine constitutes the source of the work which is called `Language and Literature Articles in Sırât-ı Müstakim Magazine` Sırât-ı Müstakim magazine was started to be published in 14th Augustl324 (1908) by Ebul Ula Zeynel Abidin and Eşref Edip. The impact of the magazine had increased a lot in the period of Meşrutiyet the 2nd as Mehmet Akif took the charge of the Magazine's editorship. Sırât-ı Müstakim magazine had been published weekly and it was constituted of 182 issues. Besides, those issues were gathered in volumes later. The publication of the magazine went on in Istanbul. But essentially to the people it addressed, it went beyond the borders of ottoman and it was shown a big interest by the people living in Russia and in other countries-especially by Turks and Muslims. The subjects dealt with in Sırât-ı Müstakim has been lined up on the cover just below the title as: `This magazine is about religion, philosophy, science, law, literature, history, policy and especially about ahead ü şü'ün-ı Islamiyye.` However, this work includes `language and literature articles.` Language and literature articles have been classified as: 1) Poetry 2) Criticism 3) Art Articles 4) Translations 5) Language Articles 6) Biography In the magazine, the poems and the articles of the poets the authors, who have importance in our literature, have been published. Mehmet Akif, Midhat Cemal, İbrahim Alaaddin, Ali Ekrem, Tahirül Mevlevi... etc. Are some of those poets and authors. That thesis was constituted of Preface, introductions, Text, Conclusion and Index. Key Words 1) Magazine, 2) Text, 3) Mehmet Akif, 4) Criticism, 5) Sırât-ı Müstakim.İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ i ÖZET (Türkçe ve İngilizce) iii İÇİNDEKİLER...v GİRİŞ 1 SIRÂT-I MÜSTAKİM DERGİSİNDEKİ DİL ve EDEBİYAT YAZILARI (METİNLER) BİRİNCİ BÖLÜM: ŞİİRLER 1. Mehmet Akif, Safahât-ı Hayatdan: `İstibdâd`, 1/21, Ocak 1324, 325-327 12 2. Mehmet Akif, Safahât-ı Hayatdan: `Hürriyet`, 1/22, Ocak 1324, 341 17 3. Mehmet Akif, İnsan, 1/23, Ocak 1324, 357 18 4. Tahirü'l Mevlevi, Terâne-i Millî, 1/23, Ocak 1324, 358 20 5. Mehmet Akif, Safahât-ı Hayatdan: `Canan Yurdu`, 1/24, Ocak 1324, 378 21 6. Mehmet Akif, Azim, 1/25, Ocak 1324, 389 23 7. M. Cezmi, Küçük Gelin, 1/25, Ocak 1324, 390 24 8. Yusuf İzzet, Türbe-i Mâder, 1/26, Şubat 1324, 409-410 25 9. Mehmet Akif, İstiğrak, 1/25, Şubat 1324,410-411 27 10. Mehmet Akif, Süfehâ-yı Hayattan: Fâtih Camii, 1/1, Ağustos 1324, 3-4....28 1 1. Mehmet Akif, Tevhîd Yahut Feryâd, 1/2, Ağustos 1 324, 1 8-20 31 12. Mehmet Akif, Durmayalım, 1/3, Ağustos 1324, 34-35 35 13. A. Atıf, Cemaât-ı İlmiyye'ye, 1/3, Ağustos 1324, 35 37 14. Mehmet Akif, Safahât-ı Hayattan: `Küfe`, 1/4, Eylül 1324, 51-52 39 15. Mehmet Akif, Safahât-ı Hayattan: `Hasta`, 1/5, Eylül 1324, 66-68 42 16. Mehmet Akif, Safahât-ı Hayattan: `Hasır`, 1/6, Eylül 1324, 82-83 45 17. Midhat Cemal, Köprülü, 1/6, Eylül 1324, 83 47 18. Mehmet Akif, Safahât-ı Hayattan: `Ezanlar`, 1/7, Eylül 1324, 98-99 48 19. (Giridli) Hüseyin Rahmi, Ramazan-ı Şerîf Etti Hulul, 1/7, Eylül 1324, 99 50 20. Mehmet Akif, Safahât-ı Hayattan: `Selma`, 1/8, Ekim 1324, 116-117 51 21. Midhat Cemal, El-Hamra, 1/8, Ekim 1324, 118 53 22. Mehmet Akif, Safahât-ı Hayattan: `Meyhane`, 1/9, Ekim 1324, 134-135 55 23. Mehmet Akif, Safahât-ı Hayattan: `Bayram`, 1/10, Ekim 1324, 149-150 59 24. Midhat Cemal, Fâtih, 1/10, Ekim 1324, 150 61