İlköğretim ve ortaöğretim okul yöneticilerinin dönüşümsel önderlik özelliklerine ilişkin öğretmenlerin algı ve beklentileri

Abstract

Tezin Adı: İlköğretim Ve Ortaöğretim Okul Yöneticilerinin Dönüşümsel Önderlik Özelliklerine İlişkin Öğretmenlerin Algı Ve Beklentileri Hazırlayan: Necibe ORAN ÖZET Bu araştırmada ilköğretim ve ortaöğretim okul yöneticilerinin dönüşümsel önderlik davranışlarına ilişkin öğretmen algı ve beklentileri belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmada öğretmenlerin dönüşümsel önderlik davranışına ilişkin algı ve beklentileri arasındaki fark ve kişisel özelliklerin algı ve beklentiler üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Araştırmada betimsel yöntem kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak, Bass ve Avolio'nun çok faktörlü liderlik ölçeğinden(Multifactor Leadership Questioner), Liderlik uygulamaları ölçeğinden (LPI), ve Hollanda okullarında geniş gelişme çabalarını değerlendirme amacıyla geliştirilen anketlerden alınan soruların bir araya getirilmesi ile oluşturulan dönüşümsel önderlik anketi kullanılmıştır. Araştırma verileri 2001-2002 eğitim öğretim yılında Edirne ili merkeze bağlı ilköğretim ve orta öğretim okullarında görevli öğretmenlere uygulanarak elde edilmiştir. Ölçek yoluyla elde edilen veriler istatistiksel olarak `tek yönlü varyans analizi`, tukey testi, faktör analizi yöntemleri ile bilgisayarda SPSS 10.0 paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmada elde edilen bulgular aşağıdaki gibi özetlenebilir. Bass ve Avolio tarafında dört ayrı boyut olarak ele alınan dönüşümsel önderlik Türkiye deki ilköğretim ve orta öğretim okullarında görev yapmakta olan öğretmenler tarafından üç boyut olarak algılanmıştır. Öğretmenler dönüşümsel önderliğin ilham verici motivasyon ve ideal etki boyutlarını tek boyut, zihinsel teşvik ve bireysel ilgi boyutlarını tek boyut, ve buna ek olarak sadece okul amaçlarına yönelik olan güdüleyici davranışları da ayrı bir boyut olarak algılamışlardır. Ayrıca öğretmenlerin kişisel özelliklerinin dönüşümsel önderlik davranışları üzerindeki etkisi incelendiğinde hizmet sürelerinin ve eğitim durumlarının bu davranışları algılama üzerinde etkisi olduğu ortaya çıkmıştır. Anahtar Kelimeler: 1- Dönüşümsel Önderlik 2- Zihinsel Teşvik 3- Bireysel İlgi 4- İdeal etki 5- İlham Verici Güdüleme m

Title of Thesis: Teachers' Perceptions And Expectations Of Primary And Secondary School Principals' Transformational Leadership Practices. Author: Necibe Oran ABSTRACT The purpose of the study is to investigate teachers' perceptions and expectations of primary and secondary school principals' transformational leadership practices. This study also aims to demonstrate whether or not there are difference between perceptions and expectetions of teachers, and there are any significant relationship between teachers' background and their perceptions and expectetions. Measurement of the study includes questions from multifactor leadership quetionaire, leadership practices inventory, and quetionaire developed for large scale innovation program for schools in Netherlands. The inventory was applied on teachers working at secondary and primary schools located in Edirne. To analyze the data SPSS 10.0 software was used and `Factor Analysis`, `Analysis of Variance`, and `Tukey Analysis` was employed. Some findings of the study are; dimensions of transformational leadership, that are suggested as separate by Bass and Avolio, are percieved as three dimensions. Teachers did not separate inspirational motivation and idealised influence, intellectual stimulation and individualised consideration. Teachers also percieved the practices that are only include school aims, as one factor. There are significant relationship between teachers' level of education and years as teacher. Key Words: 1 -Transformational Leadership 2-lntellectual Stimulation 3- Individual Consideration 4- Inspirational Motivation 5- Idealised Influence IV